Araştırma Makalesi
Zaman Perspektifi İle A Tipi ve B Tipi Kişilik Yapıları Arasındaki İlişki: Kütahya`da Faaliyet Gösteren Bir Hizmet İşletmesinde Araştırma
Öz
Örgütlerde çalışan
bireylerin sahip oldukları kişilik yapıları, bireylerin iş yaşamını, örgüte
sundukları katkılarını, işe yönelik tutumlarını etkileyen önemli bir çalışma
alanı olmaktadır. Bireylerin doğumundan itibaren şekillenmeye başlayan kişilik
yapıları ile paralel bir biçimde zamana yönelik algıları da oluşmaya
başlamaktadır. Dolayısıyla bireylerin, kişilik yapısı ile birlikte, sahip
oldukları zaman perspektiflerini de iş yaşamına yansıttıkları söylenebilir. Bu
bağlamda bireylerin kişilik yapıları ile zaman perspektifi arasındaki ilişkinin
incelenmesi araştırmanın temel amacı olarak belirlenmiştir. Bu amaca yönelik
olarak A tipi ve B tipi kişilik yapıları ile Zimbardo ve Boyd`un Zaman
Perspektifi Kuramı ele alınarak, literatür taraması yapılmış ve Kütahya`da
faaliyet gösteren bir hizmet işletmesinde çalışan 120 personele anket
uygulanmıştır. Geçerli olan 114 anket SPSS 18.0 istatistiksel paket programında
analize tabi tutulmuştur. Analiz sonuçlarına göre bireylerin A ve B tipi
kişilik yapıları ile zaman perspektifleri arasında ilişki olduğuna yönelik hipotez
kabul edilmiştir. A tipi kişilik yapısı ile geçmiş-olumsuz ve şimdi-kaderci
zaman perspektifleri arasında pozitif yönde fakat zayıf bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akın, A., Ertürk K., Yalnız A., Akın Ü. ve Demirci İ. (2015). Zimbardo Zaman Perspektifi Ölçeği`nin Türkçe Formu`nun Geçerlik ve Güvenirliği, Özet Bildiri, VII. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, 8-10 Mayıs, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Pegem Akademi, Ankara.
- Alacatlı, E. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Zaman Perspektifi ile Beş Faktörlü Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniv. S.B.E., Psikoloji A.B.D., İstanbul.
- Atkinson, Richard C., Atkinson, R., Smith, E., Bem D. and Hoeksema, S. (2008), Psikolojiye Giriş, 4.Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara.
- Avcı, U. ve Kaya, U. (2010). Yıldırma (Mobbing) ve Kişilik İlişkisi Hizmet Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 13(2), 51-79.
- Barlı, Ö. (2008). Davranış Bilimleri ve Örgütlerde Davranış, Aktif Yayınevi, Erzurum.
- Basım, N. H., Çetin, F. ve Tabak, A. (2009). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Kişilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımıyla İlişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-34.
- Durna, U. (2005). A Tipi ve B Tipi Kişilik Yapıları ve BU kişilik Yapılarını Etkileyen Faktörlerle İlgili Bir Araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 275-290.
- Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde Davranış, İ.Ü. İşletme Fakültesi Yay. No: 242, İstanbul.
- Eren, E. (2007). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 10. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul.
- İmamoğlu, E.O., Güler-Edwards A. (2007). Geleceğe İlişkin Yönelimlerde Benlik Tipine Bağlı Farklılıklar, Türk Psikoloji Dergisi, 22(60),115-132.
- Kızanlıklı, M., Konaklıoğlu, E. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Kontrol Odağı ve Kariyer Tercihlerinin Zaman Yönelimleri Üzerindeki Rolü, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(1), 172-191.
- Merdan, E. (2013). Beş Faktör Kişilik Kuramı ile İş Değerleri İlişkisinin İncelenmesi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7, 140-159.
- Luthans, F. (1995), Organizational Behavior, 7. B., Literatür Yayıncılık, İstanbul.
- Moorhead, G. and Griffin, R.W. (1992). Organizational Behavior, 3. B., Houghton Mifflin Company, Boston.
- Okumuş, E. (2010). Zaman Sosyolojisi: Bir Giriş Denemesi, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(2), 121-174.
- Örücü, E., Tikici, M. ve Kanbur, A. (2007). Farklı Sektörlerde Faaliyetlerini Sürdüren İşletmelerde Zaman Yönetimi Üzerine Ampirik Bir Araştırma: Bursa İli Örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 9-31.
- Özer, A. (2008). 21. Yüzyılda Yönetim ve Yöneticiler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Özsoy, E. (2013). A Tipi ve B Tipi Kişilik ile İş Tatmini Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniv. S.B.E., Sakarya.
- Sargut, A.S. (2001). Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim, Genişletilmiş 2. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
- Sarıtaş, M. (1997). Eğitimde Kişilik Faktörü. Eğitim Yönetimi Dergisi, 3(4), 527-548.
- Sekman, M. (2016). Başarı Bilimi-Büyük Başarı Araştırmaları 1, 13. Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
- Yaşın, F., Sunal A.B. (2016). Zaman Yönelimi ile İlişki Problemlerine Verilen Tepkiler Arasındaki İlişkide İlişki Doyumunun Aracı Rolü, Türk Psikoloji Dergisi, 31(78),79-90.
- Yıldız S., Taştan Boz, İ. ve Yıldırım, B. F. (2012). Kişilik Tipi ile Olumlu Sosyal Davranış Arasındaki İlişki: Marmara Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 26(1), 215-233.
- Yıldız, G., Özsoy, E. (2013). Çalışanların Kişilik Özelliğine Göre İş Doyumu Farklılaşır mı?. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 268 -278.
- Zimbardo, P.G., Boyd J.N. (1999). Putting Time in Perspective: A Valid, Reliable Individual-Differences Metric, Journal of Personality and Social Psychology, 77(6),1271-1288.
- Zimbardo, P.G., Boyd J.N. (2003). Zaman Paradoksu-Hayatınızı Değiştirecek Yeni Zaman Psikolojisi, Pegasus Yayınları, İstanbul.
Yıl 2019,
Cilt: 11 Sayı: 2, 47 - 56, 28.06.2019
Öz
Kaynakça
- Akın, A., Ertürk K., Yalnız A., Akın Ü. ve Demirci İ. (2015). Zimbardo Zaman Perspektifi Ölçeği`nin Türkçe Formu`nun Geçerlik ve Güvenirliği, Özet Bildiri, VII. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, 8-10 Mayıs, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Pegem Akademi, Ankara.
- Alacatlı, E. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Zaman Perspektifi ile Beş Faktörlü Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniv. S.B.E., Psikoloji A.B.D., İstanbul.
- Atkinson, Richard C., Atkinson, R., Smith, E., Bem D. and Hoeksema, S. (2008), Psikolojiye Giriş, 4.Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara.
- Avcı, U. ve Kaya, U. (2010). Yıldırma (Mobbing) ve Kişilik İlişkisi Hizmet Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, 13(2), 51-79.
- Barlı, Ö. (2008). Davranış Bilimleri ve Örgütlerde Davranış, Aktif Yayınevi, Erzurum.
- Basım, N. H., Çetin, F. ve Tabak, A. (2009). Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Kişilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımıyla İlişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 24(63), 20-34.
- Durna, U. (2005). A Tipi ve B Tipi Kişilik Yapıları ve BU kişilik Yapılarını Etkileyen Faktörlerle İlgili Bir Araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 275-290.
- Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde Davranış, İ.Ü. İşletme Fakültesi Yay. No: 242, İstanbul.
- Eren, E. (2007). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 10. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul.
- İmamoğlu, E.O., Güler-Edwards A. (2007). Geleceğe İlişkin Yönelimlerde Benlik Tipine Bağlı Farklılıklar, Türk Psikoloji Dergisi, 22(60),115-132.
- Kızanlıklı, M., Konaklıoğlu, E. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Kontrol Odağı ve Kariyer Tercihlerinin Zaman Yönelimleri Üzerindeki Rolü, Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(1), 172-191.
- Merdan, E. (2013). Beş Faktör Kişilik Kuramı ile İş Değerleri İlişkisinin İncelenmesi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7, 140-159.
- Luthans, F. (1995), Organizational Behavior, 7. B., Literatür Yayıncılık, İstanbul.
- Moorhead, G. and Griffin, R.W. (1992). Organizational Behavior, 3. B., Houghton Mifflin Company, Boston.
- Okumuş, E. (2010). Zaman Sosyolojisi: Bir Giriş Denemesi, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(2), 121-174.
- Örücü, E., Tikici, M. ve Kanbur, A. (2007). Farklı Sektörlerde Faaliyetlerini Sürdüren İşletmelerde Zaman Yönetimi Üzerine Ampirik Bir Araştırma: Bursa İli Örneği, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 9-31.
- Özer, A. (2008). 21. Yüzyılda Yönetim ve Yöneticiler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- Özsoy, E. (2013). A Tipi ve B Tipi Kişilik ile İş Tatmini Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniv. S.B.E., Sakarya.
- Sargut, A.S. (2001). Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim, Genişletilmiş 2. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
- Sarıtaş, M. (1997). Eğitimde Kişilik Faktörü. Eğitim Yönetimi Dergisi, 3(4), 527-548.
- Sekman, M. (2016). Başarı Bilimi-Büyük Başarı Araştırmaları 1, 13. Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
- Yaşın, F., Sunal A.B. (2016). Zaman Yönelimi ile İlişki Problemlerine Verilen Tepkiler Arasındaki İlişkide İlişki Doyumunun Aracı Rolü, Türk Psikoloji Dergisi, 31(78),79-90.
- Yıldız S., Taştan Boz, İ. ve Yıldırım, B. F. (2012). Kişilik Tipi ile Olumlu Sosyal Davranış Arasındaki İlişki: Marmara Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 26(1), 215-233.
- Yıldız, G., Özsoy, E. (2013). Çalışanların Kişilik Özelliğine Göre İş Doyumu Farklılaşır mı?. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 268 -278.
- Zimbardo, P.G., Boyd J.N. (1999). Putting Time in Perspective: A Valid, Reliable Individual-Differences Metric, Journal of Personality and Social Psychology, 77(6),1271-1288.
- Zimbardo, P.G., Boyd J.N. (2003). Zaman Paradoksu-Hayatınızı Değiştirecek Yeni Zaman Psikolojisi, Pegasus Yayınları, İstanbul.
Toplam 26 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İşletme |
| Bölüm | Derleme Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 11 Sayı: 2 |
