Öz
With an income over 3.2 trillion dollars and its share of 6% within the total GDP, tourism is a large industry. Tourism is
important particularly in terms of providing the foreign currency required by the developing countries in order to accelerate
their progress, increasing the production variety in the country and creating employment. Therefore, many developing
countries with natural and historical wealth have started to pay more attention to products and services in this area, in order to
increase their market shares in the tourism sector. Aim of this study is to investigate the effects on tourism revenues of the
export revenues, the number of tourists, tourism spending, countries bordering the Mediterranean Sea, the number of internet
users variables using panel regression models during 2005-2011 periods in the 27 EU member countries and Turkey. The
findings from this study, the effect on related variables on tourism revenue is statistically significant and positive.
Anahtar Kelimeler
Tourism revenue panel data analysis random effects model feasible generalized least square method Turkey EU27
Kaynakça
- Akerhielm, P., Dev, C. S. ve Noden, M. A. (2003). Brand Europe: European Integration and Tourism Development. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 44:90. Aktaş, C. (2005). Türkiye’nin Turizm Gelirini Etkileyen Değişkenler İçin En Uygun Regresyon Denkleminin Belirlenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6, 163-174. Alagöz, M. ve Erdoğan, S. (2008). İhracat ile Turizm Gelirlerindeki Değişimin Cari İşlemler Dengesi Üzerine Etkisi: 1985–2005. KMU İİBF Dergisi, 10 (14). Aykaç Alp, E. (2010). Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28,13-24. Bahar, O. ve Baldemir, E. (2008). Uluslararası Ticaret ile Uluslararası Turizm Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (4), 97-111. Balaguer, J. ve Cantavella-Jorda M. (2002). Tourism as a Long-Run Economic Growth Factor: The Spanish Case. Applied Economics, 34(7), 877-884. Barkke, M. (2004). International Tourism, Demand and GDP Implication: A Background and Emprical Analysis. Undergraduate Economic Review, 1(1),1-38. Breitung, J. ve Meyer W. (1994). Testing for Unit Roots in Panel Data: Are Wages on Different Bargaining Levels Cointegrated?. Applied Economic, 26 (4), 353-361. Büyüker İşler, D. Konaklama İşletmelerinde E-İş Sürecinin Adaptasyonunun Teknoloji Kabullenme Modeli ve Planlı Davranış Teorisi Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim dalı, Doktora Tezi, Isparta, (2008). Çımat, A. ve Bahar, O. (2003). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme. Akdeniz İİBF, Dergisi, (6),1-18. AKSARAY ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ, Mayıs, 2016, Cilt 8, Sayı 2 Sayfa | 94 Dritsakis, N. (2004). Tourism as a Long-Run Economic Growth Factor: An Empirical İnvestigation for Greece Using Causality Analysis. Tourism Economics, 10(3), 305- 316. Emekli, G. (2005). Avrupa Birliği’nde Turizm Politikaları ve Türkiye’de Kültürel Turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 14, 99-107. Emekli, G. (2006). Coğrafya, Kültür ve Turizm: Kültürel Turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15, 51-59. Erol, N. ve Hassan, A. (2013). Comparative Analysis of Number of Tourist Arrivals in Turkey and Tourism Revenue According to Data of Turkish Statistical InstituteTurkstat. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(2), 3-14 Granger, C.W.J. ve Newbold, P. (1974). Spurious Regressions in Econometrics. Journal of Econometrics, (2), 111-120. Hadri, K. (2000). Testing for Stationarity in Heterogeneous Panel Data. The Econometrics Journal,(3),148-161. Hausman J. (1979). Individual Discount Rates and the Purchase and Utilization of Energy-Using Durables. The Bell Journal of Economics, 10(1), 33-54. European Commission (2006). A Renewed EU Tourism Policy: Towards a Stronger Partnership for EU Tourism”, Brussels. 17.3.2006, Erişim 10.05.2013,http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ. do?uri=COM:2006:0134:FIN:EN:PDF. Im, K.S., Paseran H. ve Shin Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, (115), 53- 74. İnançlı S., Ekici M. S. ve Babacan A. (2012). Gelen Yabancı Turist ve Yurtdışına Çıkan Yerli Turistler ile Kişi Başına Gelir Arasındaki Uzun Dönem İlişkisinin Belirlenmesi 1980-2011 Dönemi: Türkiye Örneği. Sakarya İktisat Dergisi, 1(3), 34-57 Jimenez, L. S. (2002). Tourism Revenues and Residential Foreign Investment Flows in Spain: A Simultaneous Model. Applied Economics, 34 (11), 1399-1405. Kara, O, Çömlekçi, İ. ve Kaya V. (2012). Turizm Gelirlerinin Çeşitli Makro Ekonomik Göstergeler ile İlişkisi: Türkiye Örneği (1992 – 2011). Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Bahar 2012, 8(1), 75-100 Kutlar, A., Sarıkaya, M. (2012). Türkiye’ye 1964-2007 Döneminde Gelen Turist Sayısı ile İlgili Ekonometrik Bir Çalışma. Sakarya İktisat Dergisi, Cilt1, Sayı1: 1-22. Kültür Bakanlığı, www.kultur.gov.tr, Lee, C.C. ve Chien, M.S. (2008). Structural Breaks, Tourism Development and Economic Growth: Evidence from Tayvan. Mathematics and Computers in Simulation, 77, 358-368. Levin, A. ve Lin C. (1992). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite Sample Properties”, University of California, San Diego Working Paper, s. 23- 92. Levin, A. ve Lin C. (1993). Unit Root Tests in Panel Data: New Results. University of California”, San Diego Working Paper, 56- 93. Maddala, G. S. ve Wu, S. (1999). A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and A New Simple Test. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Special Issue, 631- 652. Mohebi, M. ve Rahim, K. A. (2010). Revenue Determinants in Tourism Market. American Journal of Applied Sciences, 7 (12), 1593-1598. Narayan, P. K. ve Anad Prasad B.C. (2003). Does Tourism Granger Causes Economic Growth in Fiji?. Empirical Economic Letters, 2(5), 199-208. Paula, R. (2000). Tourism in the European Union. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 12(7), 436. Polat, E. ve Günay, S. (2012). Türkiye’de Turizm ve İhracat Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Testi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(2), 204- 211. Quah, D. (1994). Exploting Cross-Section Variations for Unit Root Inference in Dynamic Data. Economics Letters, 44, 9-19. Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr TÜRSAB, (1999). Yeni bin yılda Euro, turizm ve Türkiye. İstanbul. TÜRSAB, www.tursab.org, Varol, G.M. (2003). Cumhuriyetin 80. Yılında 1923-2003 Türk Dış Ticaretinin Gelişiminin Kısa Tarihçesi. Dış Ticaret Dergisi, Özel Sayı: 159. Yurtseven, Ç. (2012). International Tourism and Economic Development in Turkey: A Vector Approach. Afro Eurasian Studies, 1(2): 37-50. World development Indicators, http://data.worldbank.org/data-catalog/worlddevelopment-indicators.
Öz
Turizm, yarattığı 3.2 trilyon doların üzerindeki gelir ve dünya GSMH toplamı içindeki %6’lık payıyla büyük bir endüstridir.
Turizm, özellikle gelişmekte olan ülkelerin kalkınmalarını hızlandırmaları için ihtiyaç duyulan dövizi sağlaması, ülkede üretim
çeşitliliğini artırması ve istihdam oluşturması bakımından çok önemlidir. Bu nedenle, doğal ve tarihi zenginliklere sahip olan
birçok gelişmekte olan ülke, turizm sektöründeki pazar paylarını arttırabilmek için bu alandaki ürün ve hizmetlere çok daha
fazla önem vermeye başlamıştır. Bu çalışmada amaç, 2005-2011 yılları arasında 27 AB üye ülkesi ve Türkiye’ye ait ihracat geliri,
turist sayısı, turizm harcaması, ülkenin Akdeniz’e kıyısının olup olmaması ve internet kullanıcıları sayısı değişkenlerinin
turizm gelirlerine olan etkisinin panel regresyon modeli kullanılarak incelenmesidir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular, ilgili
değişkenlerin turizm geliri üzerindeki etkisinin istatistiki olarak anlamlı ve pozitif olduğunu göstermiştir.
Anahtar Kelimeler
Turizm gelirleri panel veri analizi tesadüfi etkiler modeli esnek genelleştirilmiş en küçük kareler yöntemi Türkiye AB27
Kaynakça
- Akerhielm, P., Dev, C. S. ve Noden, M. A. (2003). Brand Europe: European Integration and Tourism Development. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 44:90. Aktaş, C. (2005). Türkiye’nin Turizm Gelirini Etkileyen Değişkenler İçin En Uygun Regresyon Denkleminin Belirlenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6, 163-174. Alagöz, M. ve Erdoğan, S. (2008). İhracat ile Turizm Gelirlerindeki Değişimin Cari İşlemler Dengesi Üzerine Etkisi: 1985–2005. KMU İİBF Dergisi, 10 (14). Aykaç Alp, E. (2010). Türkiye’de Turizm Gelirleri ile Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28,13-24. Bahar, O. ve Baldemir, E. (2008). Uluslararası Ticaret ile Uluslararası Turizm Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (4), 97-111. Balaguer, J. ve Cantavella-Jorda M. (2002). Tourism as a Long-Run Economic Growth Factor: The Spanish Case. Applied Economics, 34(7), 877-884. Barkke, M. (2004). International Tourism, Demand and GDP Implication: A Background and Emprical Analysis. Undergraduate Economic Review, 1(1),1-38. Breitung, J. ve Meyer W. (1994). Testing for Unit Roots in Panel Data: Are Wages on Different Bargaining Levels Cointegrated?. Applied Economic, 26 (4), 353-361. Büyüker İşler, D. Konaklama İşletmelerinde E-İş Sürecinin Adaptasyonunun Teknoloji Kabullenme Modeli ve Planlı Davranış Teorisi Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim dalı, Doktora Tezi, Isparta, (2008). Çımat, A. ve Bahar, O. (2003). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme. Akdeniz İİBF, Dergisi, (6),1-18. AKSARAY ÜNİVERSİTESİ İİBF DERGİSİ, Mayıs, 2016, Cilt 8, Sayı 2 Sayfa | 94 Dritsakis, N. (2004). Tourism as a Long-Run Economic Growth Factor: An Empirical İnvestigation for Greece Using Causality Analysis. Tourism Economics, 10(3), 305- 316. Emekli, G. (2005). Avrupa Birliği’nde Turizm Politikaları ve Türkiye’de Kültürel Turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 14, 99-107. Emekli, G. (2006). Coğrafya, Kültür ve Turizm: Kültürel Turizm. Ege Coğrafya Dergisi, 15, 51-59. Erol, N. ve Hassan, A. (2013). Comparative Analysis of Number of Tourist Arrivals in Turkey and Tourism Revenue According to Data of Turkish Statistical InstituteTurkstat. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(2), 3-14 Granger, C.W.J. ve Newbold, P. (1974). Spurious Regressions in Econometrics. Journal of Econometrics, (2), 111-120. Hadri, K. (2000). Testing for Stationarity in Heterogeneous Panel Data. The Econometrics Journal,(3),148-161. Hausman J. (1979). Individual Discount Rates and the Purchase and Utilization of Energy-Using Durables. The Bell Journal of Economics, 10(1), 33-54. European Commission (2006). A Renewed EU Tourism Policy: Towards a Stronger Partnership for EU Tourism”, Brussels. 17.3.2006, Erişim 10.05.2013,http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ. do?uri=COM:2006:0134:FIN:EN:PDF. Im, K.S., Paseran H. ve Shin Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, (115), 53- 74. İnançlı S., Ekici M. S. ve Babacan A. (2012). Gelen Yabancı Turist ve Yurtdışına Çıkan Yerli Turistler ile Kişi Başına Gelir Arasındaki Uzun Dönem İlişkisinin Belirlenmesi 1980-2011 Dönemi: Türkiye Örneği. Sakarya İktisat Dergisi, 1(3), 34-57 Jimenez, L. S. (2002). Tourism Revenues and Residential Foreign Investment Flows in Spain: A Simultaneous Model. Applied Economics, 34 (11), 1399-1405. Kara, O, Çömlekçi, İ. ve Kaya V. (2012). Turizm Gelirlerinin Çeşitli Makro Ekonomik Göstergeler ile İlişkisi: Türkiye Örneği (1992 – 2011). Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Bahar 2012, 8(1), 75-100 Kutlar, A., Sarıkaya, M. (2012). Türkiye’ye 1964-2007 Döneminde Gelen Turist Sayısı ile İlgili Ekonometrik Bir Çalışma. Sakarya İktisat Dergisi, Cilt1, Sayı1: 1-22. Kültür Bakanlığı, www.kultur.gov.tr, Lee, C.C. ve Chien, M.S. (2008). Structural Breaks, Tourism Development and Economic Growth: Evidence from Tayvan. Mathematics and Computers in Simulation, 77, 358-368. Levin, A. ve Lin C. (1992). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite Sample Properties”, University of California, San Diego Working Paper, s. 23- 92. Levin, A. ve Lin C. (1993). Unit Root Tests in Panel Data: New Results. University of California”, San Diego Working Paper, 56- 93. Maddala, G. S. ve Wu, S. (1999). A Comparative Study of Unit Root Tests with Panel Data and A New Simple Test. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Special Issue, 631- 652. Mohebi, M. ve Rahim, K. A. (2010). Revenue Determinants in Tourism Market. American Journal of Applied Sciences, 7 (12), 1593-1598. Narayan, P. K. ve Anad Prasad B.C. (2003). Does Tourism Granger Causes Economic Growth in Fiji?. Empirical Economic Letters, 2(5), 199-208. Paula, R. (2000). Tourism in the European Union. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 12(7), 436. Polat, E. ve Günay, S. (2012). Türkiye’de Turizm ve İhracat Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Testi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(2), 204- 211. Quah, D. (1994). Exploting Cross-Section Variations for Unit Root Inference in Dynamic Data. Economics Letters, 44, 9-19. Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr TÜRSAB, (1999). Yeni bin yılda Euro, turizm ve Türkiye. İstanbul. TÜRSAB, www.tursab.org, Varol, G.M. (2003). Cumhuriyetin 80. Yılında 1923-2003 Türk Dış Ticaretinin Gelişiminin Kısa Tarihçesi. Dış Ticaret Dergisi, Özel Sayı: 159. Yurtseven, Ç. (2012). International Tourism and Economic Development in Turkey: A Vector Approach. Afro Eurasian Studies, 1(2): 37-50. World development Indicators, http://data.worldbank.org/data-catalog/worlddevelopment-indicators.
Ayrıntılar
| Bölüm | Derleme Makale |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Nisan 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016Cilt: 8 Sayı: 2 |
