Öz
Jeotermal enerji, Türkiye’nin yenilenebilir ve yerel, önemli bir enerji kaynağıdır. Türkiye jeotermal enerjinin doğrudan kullanım uygulamalarında dünyada beşinci sırada yer almaktadır. Türkiye’de jeotermal akışkanların başlıca kullanım alanını, merkezi konut ısıtmacılığı ve termal turizm teşkil etmekte olup, geniş çaplı ilk merkezi ısıtma sistemleri jeotermal enerjiye dayalı olarak kurulmuştur. Doğru uygulama ve teknoloji seçimi yapıldığında, jeotermal merkezi ısıtma sistemleri ilk yatırım ve işletme giderleri açısından en ucuz ve çevreye en duyarlı sistemlerdir. Türkiye’de Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular hakkındaki Kanun ile İl Özel İdarelerine yetki, görev ve sorumluluk verilmiştir. Bu kanunla, jeotermal ve doğal mineralli su kaynaklarının etkin bir şekilde aranması, araştırılması, geliştirilmesi, üretilmesi, korunması, bu kaynaklar üzerinde hak sahibi olunması ve hakların devredilmesi, çevre ile uyumlu olarak ekonomik şekilde değerlendirilmesi ve terk edilmesi ile ilgili hususlar düzenlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ABD (1996). Enerji Bakanlığı Jeotermal Enerji Strateji ve Hedefleri Raporu, Geothermal Education Office, Steam Press Journal., 1993, USA, Aktaran DPT Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Enerji Hammaddeleri Alt Komisyonu Jeotermal Enerji Çalışma Grubu Raporu, Ankara.
- DEMİREL, Mehmet. (1998). Jeotermal Enerjinin Yerleşim Alanlarına Ekonomik Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
- DPT (2009a). Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Enerji Hammaddeleri Alt Komisyonu Jeotermal Enerji Çalışma Grubu Raporu , DPT, Ankara.
- DPT (2009b). Türkiye Jeotermal Enerji Envanteri, DPT, Ankara.
- DPT (2001). 8. Beş yıllık Kalkınma Programı, Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Enerji Ham maddeleri Alt Komisyonu Jeotermal Enerji Çalışma Grubu Raporu, DPT, www.dpt.gov.tr/18.06.2009. Ankara.
- DURGUT, Kadir. (2005). Dünya’da ve Türkiye’de Jeotermal Enerjinin Durumu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze İleri teknoloji Enstitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Gebze.
- ERDEN, Orhan (2002). Türkiye’de Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemi ile Klasik Merkezi Isıtma Sistemi Teknolojilerinin Teknik ve Ekonomik Yönden Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- FRIDLEIFSSON, Ingvar B. (2000a). “Geotermal Energy For The Benefit Of The People Worldwide”, World Geotermal Congress, Japan.
- FRIDLEIFSSON, Ingvar B. (2000b). “Comparison of Geotermal with other Renevables”, IGA NEWS, January-March.
- GERAY, Cevat; KELEŞ, Ruşen; HAMAMCI, Can ve diğerleri. (1991). Mahalli İdareler ve Çevre El Kitabı, Çevre Projesi Yönetimi, Araştırma ve Proje Grubu Çalışması, TODAİE, Ankara.
- GÖRMEZ, Kemal. (2003). Çevre Sorunları ve Türkiye, Gazi Kitabevi, 3. Baskı, Mart 2003, Ankara.
- KELEŞ, Ruşen; HAMAMCI, Can. (2005). Çevre Politikası, İmge Kitabevi, Mayıs 2005, Ankara.
- KELEŞ, Ruşen. (1996). Kentleşme Politikası, İmge Yayınları, Ankara.
- MERTOĞLU, Orhan. (2000a). “Türkiye‟de Jeotermal Enerji Uygulamaları ve Gelişimi”, Yerel Yönetimlerde Jeotermal Enerji ve Jeoteknik Uygulamalar Sempozyumu Bildirileri, İller Bankası Yayını, Ankara,
- MERTOĞLU, Orhan. (2000b). “Jeotermal Isı Sistemlerinde Deneyimlerimiz”, Yeşil Enerji Jeotermal, Sayı.2, Ağustos, Ankara. MTA (2009). Jeotermal Enerji
- Değerlendirmesi ve Verileri,
- http:/www.mta.gov.tr, 07.06.2009.
- MTA (2000). Ömer Gecek Jeotermal Sahasının Reenjeksiyon ve Koruma Alanları Raporu, Enerji Ham madde Etüt ve Arama Daire Başkanlığı, Ankara.
- OKUL, Ahmet. (2001). Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- ÖZBEK, Toros. (2000). “Jeotermal Akışkanların Entegre Olarak Sağlık ve Termal Turizmde Değerlendirilmesi”, Yerel Yönetimlerde Jeotermal Enerji ve Jeoteknik Uygulamaları Sempozyumu Bildirileri, Ankara, İller Bankası Yayını,
- ÖZBEK, Toros.; DOKUZ, İsmail.; CANLAN, Ali ve BAKIR Nilgün, (2000). “Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemlerinde İdari Sorunlar”, Sayı 2.
- TAFLAN, Serhan. (2003). Dünya ve Türkiye’de ki Mevcut Enerji Kaynakları ve Politikaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
- TUNALI, Odil. (1995). “Situation in the World”, Wordwatch, July-August, Vol.6 No.4.
- YILDIRIM, Semlin. (2005). Rüzgar, Güneş ve Jeotermal Enerjinin Türkiye Koşullarında Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Temmuz, 2005, Ankara.
- YILDIRIM, Yaşar. (2003). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Güç Üretiminde Kullanımı ve Çevresel Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eylül, 2003, Kütahya.
- YILMAZ, Ayşegül. (1995). Türkiye Yenilenebilir Enerji Kaynakları Potansiyelinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. TÜZEL DÜZENLEMELER
- Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi: 17.07.2008 Resmi Gazete Sayısı: 26939.
- İl Özel İdaresi Kanunu, Kanun No: 5302, Kabul Tarihi: 22.2.2005.
- Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Hakkındaki Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği, Resmi Gazete, 11 Aralık 2007 Salı, Sayı: 26727, Resmi Gazete, 13 Haziran 2007, Sayı: 26551.
- Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Kanun Numarası: 2863, Kabul Tarihi: 21.7.1983 Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 23.7.1983, Sayı 18113, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5, Cilt: 22, Sayfa: 444.
- Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, Kanun Numarası: 5403 Kabul Tarihi: 3.7.2005 Yayımlandığı R.Gazete: Tarih: 19.7.2005 Sayı: 25880 Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5 Cilt: 44.
- Yeraltı Suları Hakkında Kanun, Kanun Numarası: 167 Kabul Tarihi: 16.12.1960 Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 23.12.1960 Sayı: 10688, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 814.
Öz
Geothermal energy is an important, ecologically clean and local source of energy. Turkey is at the 5th place in the world for direct usage of geothermal energy. In Turkey central home heating and geothermal tourism are principal usage areas of geothermal liquids. First extensive central heating systems are established based on the geothermal energy. If the right application method and technology chosen geothermal central heating systems are the cheapest and most ecology sensitive systems especially for first investment and operating expenses. The Special Provincial Administrations, authorized and been responsible by, “The law on Geothermal Resources and Natural Mineral Water in Turkey”. With this law, the issues “production, protection, improving, effective search and research of geothermal and natural mineral water resources, exploiting as environment friendly and closing down, being eligible and transferring of the rights” have been regulated.
Anahtar Kelimeler
Geothermal energy the special provincial administrations environmental pollution
Kaynakça
- ABD (1996). Enerji Bakanlığı Jeotermal Enerji Strateji ve Hedefleri Raporu, Geothermal Education Office, Steam Press Journal., 1993, USA, Aktaran DPT Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Enerji Hammaddeleri Alt Komisyonu Jeotermal Enerji Çalışma Grubu Raporu, Ankara.
- DEMİREL, Mehmet. (1998). Jeotermal Enerjinin Yerleşim Alanlarına Ekonomik Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
- DPT (2009a). Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Enerji Hammaddeleri Alt Komisyonu Jeotermal Enerji Çalışma Grubu Raporu , DPT, Ankara.
- DPT (2009b). Türkiye Jeotermal Enerji Envanteri, DPT, Ankara.
- DPT (2001). 8. Beş yıllık Kalkınma Programı, Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Enerji Ham maddeleri Alt Komisyonu Jeotermal Enerji Çalışma Grubu Raporu, DPT, www.dpt.gov.tr/18.06.2009. Ankara.
- DURGUT, Kadir. (2005). Dünya’da ve Türkiye’de Jeotermal Enerjinin Durumu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze İleri teknoloji Enstitüsü, Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü, Gebze.
- ERDEN, Orhan (2002). Türkiye’de Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemi ile Klasik Merkezi Isıtma Sistemi Teknolojilerinin Teknik ve Ekonomik Yönden Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- FRIDLEIFSSON, Ingvar B. (2000a). “Geotermal Energy For The Benefit Of The People Worldwide”, World Geotermal Congress, Japan.
- FRIDLEIFSSON, Ingvar B. (2000b). “Comparison of Geotermal with other Renevables”, IGA NEWS, January-March.
- GERAY, Cevat; KELEŞ, Ruşen; HAMAMCI, Can ve diğerleri. (1991). Mahalli İdareler ve Çevre El Kitabı, Çevre Projesi Yönetimi, Araştırma ve Proje Grubu Çalışması, TODAİE, Ankara.
- GÖRMEZ, Kemal. (2003). Çevre Sorunları ve Türkiye, Gazi Kitabevi, 3. Baskı, Mart 2003, Ankara.
- KELEŞ, Ruşen; HAMAMCI, Can. (2005). Çevre Politikası, İmge Kitabevi, Mayıs 2005, Ankara.
- KELEŞ, Ruşen. (1996). Kentleşme Politikası, İmge Yayınları, Ankara.
- MERTOĞLU, Orhan. (2000a). “Türkiye‟de Jeotermal Enerji Uygulamaları ve Gelişimi”, Yerel Yönetimlerde Jeotermal Enerji ve Jeoteknik Uygulamalar Sempozyumu Bildirileri, İller Bankası Yayını, Ankara,
- MERTOĞLU, Orhan. (2000b). “Jeotermal Isı Sistemlerinde Deneyimlerimiz”, Yeşil Enerji Jeotermal, Sayı.2, Ağustos, Ankara. MTA (2009). Jeotermal Enerji
- Değerlendirmesi ve Verileri,
- http:/www.mta.gov.tr, 07.06.2009.
- MTA (2000). Ömer Gecek Jeotermal Sahasının Reenjeksiyon ve Koruma Alanları Raporu, Enerji Ham madde Etüt ve Arama Daire Başkanlığı, Ankara.
- OKUL, Ahmet. (2001). Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- ÖZBEK, Toros. (2000). “Jeotermal Akışkanların Entegre Olarak Sağlık ve Termal Turizmde Değerlendirilmesi”, Yerel Yönetimlerde Jeotermal Enerji ve Jeoteknik Uygulamaları Sempozyumu Bildirileri, Ankara, İller Bankası Yayını,
- ÖZBEK, Toros.; DOKUZ, İsmail.; CANLAN, Ali ve BAKIR Nilgün, (2000). “Jeotermal Merkezi Isıtma Sistemlerinde İdari Sorunlar”, Sayı 2.
- TAFLAN, Serhan. (2003). Dünya ve Türkiye’de ki Mevcut Enerji Kaynakları ve Politikaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
- TUNALI, Odil. (1995). “Situation in the World”, Wordwatch, July-August, Vol.6 No.4.
- YILDIRIM, Semlin. (2005). Rüzgar, Güneş ve Jeotermal Enerjinin Türkiye Koşullarında Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Temmuz, 2005, Ankara.
- YILDIRIM, Yaşar. (2003). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Güç Üretiminde Kullanımı ve Çevresel Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eylül, 2003, Kütahya.
- YILMAZ, Ayşegül. (1995). Türkiye Yenilenebilir Enerji Kaynakları Potansiyelinin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. TÜZEL DÜZENLEMELER
- Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi: 17.07.2008 Resmi Gazete Sayısı: 26939.
- İl Özel İdaresi Kanunu, Kanun No: 5302, Kabul Tarihi: 22.2.2005.
- Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Hakkındaki Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği, Resmi Gazete, 11 Aralık 2007 Salı, Sayı: 26727, Resmi Gazete, 13 Haziran 2007, Sayı: 26551.
- Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, Kanun Numarası: 2863, Kabul Tarihi: 21.7.1983 Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 23.7.1983, Sayı 18113, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5, Cilt: 22, Sayfa: 444.
- Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, Kanun Numarası: 5403 Kabul Tarihi: 3.7.2005 Yayımlandığı R.Gazete: Tarih: 19.7.2005 Sayı: 25880 Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5 Cilt: 44.
- Yeraltı Suları Hakkında Kanun, Kanun Numarası: 167 Kabul Tarihi: 16.12.1960 Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 23.12.1960 Sayı: 10688, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 4 Cilt: 1 Sayfa: 814.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA44BS68UZ |
|---|---|
| Bölüm | Derleme Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Temmuz 2009 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2009Cilt: 1 Sayı: 2 |
