Yıl 2014,
Cilt: 6 Sayı: 2, 9 - 23, 31.07.2014
Öz
Çevresel sağlık riskleri “geleneksel riskler” ve “modern riskler” olmak üzere ikiye ayrılabilir. Geleneksel riskler yetersiz kalkınma ve yoksullukla ilişkiliyken modern riskler, sağlık ve çevre güvenliğinden yoksun olan ve doğal kaynakların sürdürülemez kullanımıyla elde edilen hızlı kalkınmanın doğurduğu risklerdir. Görülen o ki, çevresel sağlık risklerinin her biri ekonomik ve sosyal kalkınmanın çeşitli yönleriyle ilintilidir. Bu çalışma ekonomik kalkınma, çevre kirliliği ve insan sağlığı arasındaki nedensellik ağını teorik ve ampirik olarak ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ekonometrik analiz kısmında 1980-2012 yılları arasında Türkiye'ye ait yıllık veriler kullanılarak VAR modeli prosedürü uygulanmıştır. Granger nedensellik testi sonucuna göre ekonomik kalkınma bir çevre kirleticisi olan karbon (CO2) salınımında artışa neden olmakta, bu ise sağlık harcamaları üzerinde artış etkisi yaratmaktadır. Elde edilen bu sonuçları VAR modeli çerçevesinde uygulanan etki tepki ve varyans ayrıştırması test sonuçları da destekler niteliktedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Batmaz, N. ve Tunca, H. (2007). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Bölgesel Belirleyiciler Üzerine Bir Eş Bütünleşme Analizi (1992-2003), Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 1, 199-224.
- Bekiroğlu, O. (2011). Sürdürülebilir kalkınmanın yeni kuralı: karbon
- http://www.emo.org.tr/ekler/49c17cab08ed10e_ek.pdf], Erişim tarihi: 06.05.2014 izi.
- Çevrim-içi: Brown, L. R. (2003). Erkan, A. Y. (çev). Eko-ekonomi. İstanbul. Tema Vakfı Yayınları.
- Cedefop. (2009). Future skills needs for the green economy. Research Paper, Luxembourg: Publications Office of the European Union.
- Cialani, C. (2007). Economic growth and environmental quality: an Econometric and a decomposition analysis. Management of Environmental Quality: An International Journal, 18 (5), 568 – 577.
- Corvalán, C. F., Kjellström, T & Smith, K. R. (1999). Health, environment and sustainable development: identifying links and indicators to promote action, Epidemiology, 10 (5), 656-660. Çelik, Y. (2011). Sağlık ekonomisi. Ankara. Siyasal Kitabevi.
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2011). Türkiye çevre durum raporu. Çevresel Etki Değerlendirme İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü. Yayın no: 11.
- Dağdemir, Ö. (2013). Çevre sorunlarına çözüm alternatifleri: yasal ve piyasa temelli çözümler. G. Günsoy, M. T. Aktaş. (Editörler). Doğal Kaynaklar ve Çevre Ekonomisi. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın no: 2933. 114-142.
- De Kruijf H. A. M. & Van Vuuren, D. P. (1998). Following sustainable development in relation to the north–south dialogue: ecosystem health and sustainability indicators, Ecotoxicology and Environmental Safety, 40, 4-14.
- Enders, W. (1995). Applied econometric time series, Canada. John Wiley and Sons Inc.
- Eviews 7 user guide. (1995).
- Granger, C.W.J. & Newbold, P. (1974), Spurious regressions in econometrics. Journal of Econometrics, 2 (2).
- Grossman, G. M. & Krueger, A. B. (1995). Economic growth and the environment, The Quarterly Journal of Economics, 110 (2), 353-377.
- Gujarati, D. N. (2003). Basic econometrics. 4. ed. McGraw-Hill Inc.
- Gül, E., Ekinci, A. ve Özer M. (2007). Türkiye’de faiz oranları ve döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisi: 1984-2006, İktisat, İşletme ve Finans, 22 (251). ss.
- Günsoy, B. (2013). Sürdürülebilir kalkınma. G. Günsoy, M. T. Aktaş. (Editörler). Doğal Kaynaklar ve Çevre Ekonomisi. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Yayınları. No: 2933. ss. 144- 172.
- Günsoy, G. ve Özsoy, C. (2012). Türkiye’de kadın işgücü, eğitim ve büyüme ilişkisini var analizi. Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar. 49 (569). ss.
- Güriş, S. ve Tuna, E. (2011). Çevresel kuznets eğrisinin geçerliliğinin panel veri modelleriyle analizi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (2),173-190.
- Han, E. ve Kaya, A. A. (2006). Kalkınma ekonomisi, teori ve politika (5. bs.) Ankara: Nobel Yayınları.
- Hendry, D.F. & Juselius, K. (2001). Explaning cointegration analysis:part-II. The Energy Journal, 22, 76-120.
- Hussen, A. M. (2005). Principles of environmental economics. New York: Routledge Inc.
- IEA. (2009). World energy outlook 2009. [Çevrim-içi: http://www.iea.org/textbase/npsum/weo2009sum.pdf], Erişim tarihi: 10.04.2014
- Karaçay Çakmak, H. (2003). Kalkınma iktisadı literatüründe gelişme kavramının evrimi. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 21 (2), 49-68.
- Katos, A., Lawler, K. & Seddighi, H. (2000). Econometrics: a practical approach. London: Taylor and Francis Group, Routledge.
- Lütkepohl, H. (1993). Introduction to multiple time series analysis. Berlin: Springer –Verlag.
- McMichael, A.J. (2003). Climate change and human health risks and responses. (eds: A.J. McMichael et al) WHO, Genova.
- Mıhçı, H., ve Mıhçı, S. (2003). Türkiye’nin yakın dönemdeki insani gelişme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 21 (2), 21-47.
- Özata, E. (2007). Türkiye’de Konjonktürel dalgalanmaların zaman serisi analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi SBE, Eskişehir.
- Özgen, F. B. ve Güloğlu, B. (2004). Türkiye’de iç borçların iktisadi etkilerinin var tekniğiyle analizi. METU Studies in Development, 31. ss.
- Özsoy, C. (2011). Yeşil ekonominin dinamikleri: yeşil işler ve beceriler. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar,48 (562),19-32.
- Price, C. (1997). Sustainable development and health: concepts, principles and framework for action for european cities and towns. WHO Regional Office for Europe, European Sustainable Development and Health Series, no 1. Copenhagen, [Çevrim- içi:
- http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0016/43315/E 53218.pdf], Erişim tarihi: 14.04.2014
- Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality, Econometrica, 48 (1).
- Todaro, P. M. (2005). Economic development. 7. ed., Addison Wesley Longman Inc. Turan
- makroekonomik değişkenlerin doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerindeki etkisinin yapısal var analizi: 1990-2009 dönemi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2 (1). ss.
- seçilmiş UNDP. (1990). Human development report 1990, New York: Oxford University Press.
- Vergoef, E. T. (1999). Externalities, Jeroen, C.J.M. & Van den Bergh (Eds). Handbook of Environmental and Resource Economics, U.K., Edward Elgar Publishing.
- Vogelvang, B. (2003). Econometrics: theory and applicatioans with eviews, England. Pearson Education Limited.
- WHO. (1994). Basic documents. 40th Edition, Geneva.
- WHO. (1997). Health and environment in sustainable development: five years after the earth summit, Executive Summary. Genova.
- WORLD BANK, World Development Indicators Database [Çevrim-içi:
- Erişim tarihi: 12.03.2014
- Yavuz, N. Ç. (2005). Türkiye’de kamu harcamalarının özel sektör yatırım harcamalarını dışlama etkisinin testi (1980– 2003), Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi,20 (1).
Yıl 2014,
Cilt: 6 Sayı: 2, 9 - 23, 31.07.2014
Öz
Environmental health risks can be divided into as "traditional risks " and "modern risks”. First term is related with poverty and insufficient development and second term is explained by rapid development that lacks health and environment safeguards and to unsustainable consumption of natural resources. Apparently, each of these risks is associated with a variety of aspects of economic and social development. This study aims to reveal of causality network among economic development, environment pollution and human health as theoretically and empirically. At the econometric analysis section, VAR model procedure was applied by using annually data between the years 1980-2012 for Turkey. According to the Granger causality test results, economic development causes an increase in carbon dioxide (CO2) release as an environmental pollutant, this creates the effect of an increase on health expenditures. In VAR Model framework, the impulse responses and variance decomposition test results seem to support these obtained results.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Batmaz, N. ve Tunca, H. (2007). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Bölgesel Belirleyiciler Üzerine Bir Eş Bütünleşme Analizi (1992-2003), Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 1, 199-224.
- Bekiroğlu, O. (2011). Sürdürülebilir kalkınmanın yeni kuralı: karbon
- http://www.emo.org.tr/ekler/49c17cab08ed10e_ek.pdf], Erişim tarihi: 06.05.2014 izi.
- Çevrim-içi: Brown, L. R. (2003). Erkan, A. Y. (çev). Eko-ekonomi. İstanbul. Tema Vakfı Yayınları.
- Cedefop. (2009). Future skills needs for the green economy. Research Paper, Luxembourg: Publications Office of the European Union.
- Cialani, C. (2007). Economic growth and environmental quality: an Econometric and a decomposition analysis. Management of Environmental Quality: An International Journal, 18 (5), 568 – 577.
- Corvalán, C. F., Kjellström, T & Smith, K. R. (1999). Health, environment and sustainable development: identifying links and indicators to promote action, Epidemiology, 10 (5), 656-660. Çelik, Y. (2011). Sağlık ekonomisi. Ankara. Siyasal Kitabevi.
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2011). Türkiye çevre durum raporu. Çevresel Etki Değerlendirme İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü. Yayın no: 11.
- Dağdemir, Ö. (2013). Çevre sorunlarına çözüm alternatifleri: yasal ve piyasa temelli çözümler. G. Günsoy, M. T. Aktaş. (Editörler). Doğal Kaynaklar ve Çevre Ekonomisi. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın no: 2933. 114-142.
- De Kruijf H. A. M. & Van Vuuren, D. P. (1998). Following sustainable development in relation to the north–south dialogue: ecosystem health and sustainability indicators, Ecotoxicology and Environmental Safety, 40, 4-14.
- Enders, W. (1995). Applied econometric time series, Canada. John Wiley and Sons Inc.
- Eviews 7 user guide. (1995).
- Granger, C.W.J. & Newbold, P. (1974), Spurious regressions in econometrics. Journal of Econometrics, 2 (2).
- Grossman, G. M. & Krueger, A. B. (1995). Economic growth and the environment, The Quarterly Journal of Economics, 110 (2), 353-377.
- Gujarati, D. N. (2003). Basic econometrics. 4. ed. McGraw-Hill Inc.
- Gül, E., Ekinci, A. ve Özer M. (2007). Türkiye’de faiz oranları ve döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisi: 1984-2006, İktisat, İşletme ve Finans, 22 (251). ss.
- Günsoy, B. (2013). Sürdürülebilir kalkınma. G. Günsoy, M. T. Aktaş. (Editörler). Doğal Kaynaklar ve Çevre Ekonomisi. Eskişehir. Anadolu Üniversitesi Yayınları. No: 2933. ss. 144- 172.
- Günsoy, G. ve Özsoy, C. (2012). Türkiye’de kadın işgücü, eğitim ve büyüme ilişkisini var analizi. Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar. 49 (569). ss.
- Güriş, S. ve Tuna, E. (2011). Çevresel kuznets eğrisinin geçerliliğinin panel veri modelleriyle analizi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (2),173-190.
- Han, E. ve Kaya, A. A. (2006). Kalkınma ekonomisi, teori ve politika (5. bs.) Ankara: Nobel Yayınları.
- Hendry, D.F. & Juselius, K. (2001). Explaning cointegration analysis:part-II. The Energy Journal, 22, 76-120.
- Hussen, A. M. (2005). Principles of environmental economics. New York: Routledge Inc.
- IEA. (2009). World energy outlook 2009. [Çevrim-içi: http://www.iea.org/textbase/npsum/weo2009sum.pdf], Erişim tarihi: 10.04.2014
- Karaçay Çakmak, H. (2003). Kalkınma iktisadı literatüründe gelişme kavramının evrimi. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 21 (2), 49-68.
- Katos, A., Lawler, K. & Seddighi, H. (2000). Econometrics: a practical approach. London: Taylor and Francis Group, Routledge.
- Lütkepohl, H. (1993). Introduction to multiple time series analysis. Berlin: Springer –Verlag.
- McMichael, A.J. (2003). Climate change and human health risks and responses. (eds: A.J. McMichael et al) WHO, Genova.
- Mıhçı, H., ve Mıhçı, S. (2003). Türkiye’nin yakın dönemdeki insani gelişme eğilimleri. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 21 (2), 21-47.
- Özata, E. (2007). Türkiye’de Konjonktürel dalgalanmaların zaman serisi analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi SBE, Eskişehir.
- Özgen, F. B. ve Güloğlu, B. (2004). Türkiye’de iç borçların iktisadi etkilerinin var tekniğiyle analizi. METU Studies in Development, 31. ss.
- Özsoy, C. (2011). Yeşil ekonominin dinamikleri: yeşil işler ve beceriler. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar,48 (562),19-32.
- Price, C. (1997). Sustainable development and health: concepts, principles and framework for action for european cities and towns. WHO Regional Office for Europe, European Sustainable Development and Health Series, no 1. Copenhagen, [Çevrim- içi:
- http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0016/43315/E 53218.pdf], Erişim tarihi: 14.04.2014
- Sims, C. A. (1980). Macroeconomics and reality, Econometrica, 48 (1).
- Todaro, P. M. (2005). Economic development. 7. ed., Addison Wesley Longman Inc. Turan
- makroekonomik değişkenlerin doğrudan yabancı sermaye yatırımları üzerindeki etkisinin yapısal var analizi: 1990-2009 dönemi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2 (1). ss.
- seçilmiş UNDP. (1990). Human development report 1990, New York: Oxford University Press.
- Vergoef, E. T. (1999). Externalities, Jeroen, C.J.M. & Van den Bergh (Eds). Handbook of Environmental and Resource Economics, U.K., Edward Elgar Publishing.
- Vogelvang, B. (2003). Econometrics: theory and applicatioans with eviews, England. Pearson Education Limited.
- WHO. (1994). Basic documents. 40th Edition, Geneva.
- WHO. (1997). Health and environment in sustainable development: five years after the earth summit, Executive Summary. Genova.
- WORLD BANK, World Development Indicators Database [Çevrim-içi:
- Erişim tarihi: 12.03.2014
- Yavuz, N. Ç. (2005). Türkiye’de kamu harcamalarının özel sektör yatırım harcamalarını dışlama etkisinin testi (1980– 2003), Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi,20 (1).
Toplam 44 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA43VZ66VK |
|---|---|
| Bölüm | Derleme Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Temmuz 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014Cilt: 6 Sayı: 2 |
