Yayın Etiği

Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi (e-ISSN: 2667-8055) editörlerinin, yazarlarının ve hakemlerinin yayın etiğine uymaları çok önemlidir. Dergimiz, COPE (Committee on Publication Ethics) tarafından belirlenen kurallara uygun makaleleri yayınlamaktadır.

Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi'nin yayın süreçleri, bilimsel yöntemler içerisinde bilginin üretilmesi, geliştirilmesi ve eşit bir şekilde paylaşılması esasına dayanmaktadır. Hakemli makaleler bilimsel yöntem gerektiren çalışmalardır ve objektifliği sağlarlar. Tüm makaleler COPE tarafından belirtilen genel etik kurallar dikkate alınarak hazırlanmalıdır. COPE tarafından yapılan tavsiyelere ve genel yayın gerekliliklerine dayanarak, Yazarlar, Hakemler ve Editörler verilen uluslararası standartlara uymalıdır. Makalenin yazar(lar)ının tahrif edilmiş ve uydurulmuş veri kullandığı tespit edilirse, bu yazarların çalıştığı kurum rapor edilecek ve makale reddedilecektir. Derginin editöryal üyeleri ve/veya hakemler, yazar(lar)dan makalede kullanılan ham verileri temin etmelerini isteme hakkını saklı tutar.

Yayıncının Etik Sorumlulukları

Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi'nin yayıncısı olan Konya Teknik Üniversitesi, kamu yararını gözeten ve kâr amacı gütmeyen bir eğitim kurumudur.
Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi, yayın kurulu yönetiminde mühendislik bilimlerinin köklü dergilerinden biri olup, Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Yönetim Kurulu'nun yönetsel desteği ile görevini sürdürmektedir.
Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu üyeleri, mühendislik bilim dalları dikkate alınarak belirleniyor. Yayın Kurulu başkanı olarak bir baş editör ve duruma göre bir veya daha fazla editör yardımcısı ile alan editörleri belirlenir. Ayrılan üyenin yerine yeni bir üye atanır. Makalenin konusuna göre gerektiğinde editör, Editörler Kurulu üyesi olmayan öğretim üyelerine alan editörü olarak incelenmek üzere makale gönderebilir.

Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu'nun Sorumlulukları

Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu, dergiye gönderilen makalelerin tüm süreçlerinden sorumludur. Bu sorumluluk, kişisel çıkarları değil, kamu yararını gözeterek bağımsız karar vermeyi gerektirir. Yayıncı ile Yayın Kurulu arasındaki ilişki bağımsızlık politikasına dayanır ve editörlerin tüm kararları yayıncıdan ve diğer kişi ve kurumlardan bağımsızdır.
- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu, derginin kalitesini sürekli olarak geliştirmek ve yükseltmek için çaba gösterir.
- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu; yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci ve etik ilkeler gibi dergi politikalarını belirler ve yürütür.
- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu, Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi'nde yayımlanan makalelerin telif haklarını saklı tutar.
- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu, yayın süreçlerinde yazarların fikri mülkiyet haklarının korunmasından ve etik dışı davranışlar, intihal ve referans çetelerine karşı korunmasından sorumludur.
- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu, yazarları bilgilendirmek amacıyla "Yazarlar için Rehber" ve hakemleri değerlendirme süreçleri hakkında bilgilendirmek amacıyla "Hakemler için Rehber" hazırlar.
- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu, yazarlara yönelik teşvik politikalarını belirler.
- Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu, her makalenin kaydını elektronik ortamda veya yazılı olarak tutar.

Editörler, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Sorumlulukları

- Editörler, hakemleri, yazarları, araştırmacıları ve okuyucuları bilgilendirmeye, sorularını açıklık ilkeleri çerçevesinde net bir şekilde yanıtlamaya çalışır.
- Editörler, yayın sürecinde makalelerin özgün olmasına, literatüre, okuyuculara ve araştırmacılara katkı sağlamasına dikkat eder.
- Editörler makalelerin yayınlanmasına karar verirken özgünlük, alana katkı, ifadelerin netliği, içerik, makalelerin geçerlilik ve güvenilirliğini göz önünde bulundururlar.
- Editörler, sorunsuz makaleleri ön değerlendirmeye alır, hakemlerin olumlu görüşlerini dikkate alır ve yayınlanması için büyük bir sorun olmadıkça hakemlerin kararlarını değiştirmezler.
- Editörler, kör hakemlik ve değerlendirme süreçleri politikalarını uygular, yazarların kişisel kimlik bilgilerini gizli tutar ve makaleler için zamanında tarafsız değerlendirme süreçleri sağlar.
- Editörler, makaleleri mesleki alanlarını göz önünde bulundurarak alan editörlerine ve hakemlere gönderir ve makalelerin tarafsız ve bağımsız bir şekilde değerlendirilmesine özen gösterir.
- Editörler, değerlendirme süreçlerinde yazarlar ve hakemler arasında çatışma ya da işbirliği olup olmadığını göz önünde bulundurur.
- Editörler çok sayıda hakem oluşturur ve bunu sürekli günceller.
- Editörler, bilimsel olmayan ve akademik etik kurallarına uymayan yayınları engeller.
- Editörler, dergi yayın süreçlerinin yayın politikaları ve kılavuzlarına uygun olarak işletilmesini sağlar, yayın politikaları konusundaki gelişmelerden süreç içinde yer alanları haberdar eder, gerektiğinde eğitim programları hazırlar.
- Editörler, yayın süreçlerinde yer alan herkesle etkin iletişim kurar ve düzenli aralıklarla toplantılar düzenler.
- Editörler, değerlendirilen makalelerde kişisel verilerin korunmasını sağlar; yazarların, hakemlerin ve okuyucuların kişisel verilerini saklar.
- Editörler, makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına önem verir, makaleye katılanların açık onayının belgelenmesini vurgular, makaleye katılanlarla ilgili etik kurul onayı olmayan ve deneysel araştırmalarda izin alınmayan makaleleri reddeder.
- Editörler suistimallere karşı önlem alır. Görevi kötüye kullanma ile ilgili şikayetler olduğunda objektif bir soruşturma yürüterek konu ile ilgili bulguları paylaşırlar.
- Editörler, makalelerdeki hata, tutarsızlık veya yanıltıcı yanlışların düzeltilmesini sağlar.
- Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet haklarını korur ve ihlal durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunur. Editörler ayrıca yayınlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi için gerekli önlemleri alır; özgünlük-benzerlik denetimi yapar.
- Editörler, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alır ve yazarların bu eleştirilere cevap vermesini sağlar.
- Editörler, olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları da değerlendirir.
- Editörler, dergiye gelen şikâyetleri değerlendirir ve gerekli açıklamaları yapar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Makaleler, ne yazarların hakemleri ne de hakemlerin yazarları tanımadığı, hakemlerin yazarlarla doğrudan iletişim kuramadığı, makale değerlendirme formlarının ve düzeltme taleplerinin derginin web sitesi aracılığıyla yazarlara gönderildiği bir süreçte çift kör hakemlikle değerlendirilir. Hakemler aşağıdaki etik sorumlulukları taşımalıdır:
- Hakemler sadece kendi uzmanlık alanlarıyla ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
- Hakemler değerlendirmelerini tarafsız ve gizli olarak yapmalıdır. Bu ilkeye uygun olarak, değerlendirdikleri makaleler değerlendirme sürecinden sonra imha edilmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanılmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasi görüşler ve ticari kaygılar değerlendirmenin tarafsızlığını bozmamalıdır.
- Hakemler bir çatışma veya işbirliği olduğunu anladıklarında editörleri bilgilendirmeli ve makaleyi değerlendirmeyi reddetmelidir.
- Hakemler, makaleleri akademik görgü kurallarına uygun olarak yapıcı bir tutumla değerlendirmeli; aşağılayıcı ve düşmanca kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
- Bir makaleyi incelemeyi kabul eden hakemler, incelemelerini belirtilen süre içinde tamamlamalıdır.

Yazarların Etik Sorumlulukları

Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi Yayın Kurulu'na başvuran yazarların etik sorumlulukları aşağıdaki gibidir:
- Yazarlar, başka bir dergide yayımlanmış veya yayımlanmak üzere gönderilmiş bir makaleyi aynı anda KONJES'e göndermemelidir.
- Yazarlar KONJES'e özgün makaleler göndermeli ve makale yazımında kullandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru şekilde atıfta bulunmalıdır.
- Makalelere katkısı olmayan kişiler yazar olarak gösterilmemeli, yayınlanmış bir makalenin yazar sıralamasının değiştirilmesi ve yazar eklenmesi teklif edilmemelidir.
- Makalelerin değerlendirme sürecinde yazarlar, editöryal personele makaleler hakkında bilgi veya gerektiğinde ham verileri sağlamalıdır.
- Yazarlar, makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarını, araştırma iznini veya araştırdıkları katılımcıların onayını belgelemelidir.
- Yazarlar, değerlendirme ve erken görünüm aşaması veya elektronik ortamda yayınlanan makale ile ilgili hatanın farkına vardıklarında bilgi vermek, makaleyi düzeltmek veya geri çekmek için editörlerle iletişim kurmalıdır.
- Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel veya nitel yöntemler kullanılarak veri toplanmasını gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı aldıklarını belirtmeli; etik kurulun adını, etik kurul kararının tarih ve sayısını da aday makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtmelidir. Ayrıca yazar(lar), makalelerde yer alan olgu sunumları için bilgilendirilmiş onam formunun alındığına dair bilgiye de yer vermelidir.
- Yazar(lar), veri toplama sürecine ilişkin etik ilkelerini (ölçek, anket, fotoğraf vb. dokümanlarını kullanmak için başkalarından izin almak gibi) kanıtlayan belgeleri makalede sunmalıdır. Makalelerde araştırma ve yayın etiği ile fikir ve sanat eserlerine ilişkin telif hakkı düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir. Çalışma insan ve hayvan denekler üzerinde yapılmışsa, çalışmanın uluslararası raporlara, kılavuzlara vb. uygun olarak gerçekleştirildiği makalede bildirilmelidir.
- Derleme makaleler için yazar(lar)dan etik kurul onayı alınması gerekmez. Ancak etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde etik kurul kararının gerekli olmadığı makalenin ilk-son sayfasında ve yöntem bölümünde belirtilmelidir.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi'nde editörler, hakemler ve yazarlarla ilgili veya etik ilkelere uymayan yazılarda etik dışı bir durumla karşılaşılması halinde konjes@ktun.edu.tr adresine bildirilmesi gerekmektedir.