Öz
Finans dünyasının krizler karşısındaki belirsizliğinin tarihi süreç içinde üç temel sebebi vardır: Bunlardan ilki geleceğe dair pek çok şeyin hesap edilebilir risklerin değil belirsizliklerin alanına girmesidir. Finansal sistemin bünyesinde barındırdığı istikrarsızlığın ikinci sebebi insan davranışlarıdır. Son sebebi ise analoji yoluyla finansmanda “evrim teorisi” ve finansmanın Darvinci yönüdür.Neoliberal iktisatçılar insanların rasyonel ve çıkarcı olduğunu varsayıp, serbest piyasa ideolojisini, insanların “mükâfatlandırılmadıkları” veya “cezalandırılmadıkları” sürece hiçbir şeyi “iyi” yapmayacakları inancı üzerine kursalar da davranışsal ekonomi bu varsayımlara karşı çıkmaktadır.Nörofinans-nöroekonomi; nöroloji, ekonomi, finansman ve fizyolojiyi birleştirip, karar verme, risk değerlendirme, diğer insanlarla ilişkiler gibi olaylarda beynin rolünü incelemektedir. Yeni dönemin ekonomisi, küresel para piyasalarının, ileri teknoloji gerçekleştiren kuruluşların, imalat merkezlerinin birbirine entegre olduğu yapıya bürünecektir. Böyle bir küresel süreçte genetik-psikoloji-nöroloji üçgeninde birey ve kitlelerin pozitif veya negatif manipüle edilmesi kuvvetle muhtemeldir. Bu gelişmeler, davranışsal ekonominin tayin edici bir unsur olacağı anlamına gelmektedir.
Anahtar Kelimeler
Küreselleşme Neoliberalizm Finansal Kriz Davranışsal Ekonomi
Kaynakça
- ACAR, M. (2009). Küresel Finansal Kriz ve Türkiye'ye Etkileri, http://www.musiad.org.tr/
- raporlar/cerceve_dergisi_50_03.pdf.
- img/yayinlar AlCHIAN, A. A. (1950). Uncertianty, Evolution and Economic Theory, The Journal Of Evolutıonary Economics, Journal of Political Economy, 58, 211-212.
- BROWNING E. S. (2006), Keeping Cool Amid Global Strife, Wall Street Journal, 17 Temmuz 2006.
- BENOIT B., WILSON J. (2008). German President Complains of Financial Markets Monster, Financial Times, 15 Mayıs 2008. Bis Politika Tebliğleri (1999). Num. 6, Bank Restructuring in Practice, Bank for International Settlements, Basel, Ağustos.
- BUCHANAN M. (2007). The Social Atom: Why the Rich Get Richer, Cheater Get Cought and Your Neighbour Looks Like You, New York.
- CORTESE A. (2013). Lokayatırım-Yerel Yatırım Devrimi ve Bundan Faydalanmanın Yolları, Türkçesi: A. Müge Karan, Modus Kitap, İstanbul.
- CHANG H.J. (2011). Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey, Türkçesi: Bilgin Topal, Say Y., İstanbul.
- CHANCELLOR E. (2007). “Şeytan Sofrası / Finansal Spekülasyonlar Tarihi” Neşe Nur Domaniç, Scala Yayıncılık, İstanbul.
- DAWKINS, R. (1989). The Selfish Gene, 2. Baskı, Oxford.
- DARDOT P., LAVAL C. (2012). Dünyanın Yeni Aklı-Neoliberal Toplum Üzerine Deneme, Türkçesi: Işık Ergüden, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 387, İstanbul, Temmuz.
- ESER R., TOIGONBAEVA D. (2011). Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak Davranışsal İktisat Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Nisan 2011, 6(1), 291.
- EAGLEMAN D. (2013). Incognito-Beynin Gizli Hayat, Türkçesi: Zeynep Arık Tozar, Bkz Yayıncılık, İstanbul.
- EGİLMEZ M. (2010). Küresel Finans Krizi Piyasa Sisteminin Eleştirisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
- FOSTER J.B. (2008). Kapitalizmin Malileşmesi ve Kriz, Kalkedon Yayınları, Türkçesi: Çiğdem Çidamlı, İstanbul.
- FERGUSON N. (2011). Paranın Yükselişi-Dünyanın Finansal Tarih, Türkçesi: Barış Pala, YKY, İstanbul.
- FERGUSON N., WYMAN O. (2007). The Evolution of Financial Services: Making Sense of the Past, Preparing for the Future, Londra, New York.
- GENCER Hiç A., BİROL Hiç Ö. (2014). A.Smith ve Klasik Okul, K.Marx ve Marksist Sosyalizm, J.M.Keynes ve Keynesgil Devrim ve Daha Sonraki Gelişmeler, International Conference On Eurasıan Economıes 1- 3 July 2014, Skopje Macedonia.
- GUTHRIE J. (2007). How the old Corparate Tortoise Wins the Race, Financial Times, 15 Şubat 2007.
- HANNAH L. (1999). Marshall’s Trees and the Global Forest: Were Giant Redwoods Different?, Ed. N. R. Lamoreaux, D.M.G.Raff ve P. Temin, Learning by Doing in Markets, Firms and Countries, Cambridge, MA, 1999, İçinde.
- HATİPOĞLU, Z.(2012). Davranışsal İktisat:Bilişsel Psikoloji İle Krizi
- Uluslararası Ekonomi Konferansı, 1-3 Kasım 2012, İzmir. Ekonomik Kurumu,
- Üçüncü Harvey D.(2012). Sermaye Muamması-Kapitalizmin Krizleri, Türkçesi: Sungur Savran, Sel Yayıncılık, İstanbul.
- HİÇ M. (1979). Kapitalizm, Sosyalizm, Karma Ekonomi ve Türkiye (Capitalism, Socialism, Mixed Economy and Turkey), Sermet Matbaası, İstanbul.
- HERZFELD M. (2012). Antropoloji- Kültürde ve Toplumda Teorik Uygulama, Türkçesi: Bülent Toksöz, Say Yayınları, İstanbul.
- HEATH R. (2013). Bilinçaltımdaki Reklamlar-Reklamlar Bizi Nasıl Etkiler, MediaCat, Türkçesi:Emrah Bilge,İstanbul.
- Inside Job (2010), DVD Belgesel.
- KAHNEMAN D., TUERSKY A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk, Econometrica, 47, 2, Mart 1979, 273.
- KEYNES J. M. (1937). The General Theory of Employment, Economic Journal, 51, 2, 1937, 214.
- KEYNES, J. M. (1973). The General Theory of Employment, Interestand Money, Londra 1973 (1936).
- KINDLEBERGER C. P. (1978) Manias, Panicsand Crashes: A History of Financial Crises, Basic Books, NewYork.
- KURTOĞLU R., FIRAT E. (2014). Ekonomide “Yaratıcı Yıkım”dan Davranışsal Ekonomiye Geçiş Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, ISSN: 1308 - 4208 e- ISSN 1308 – 4216, 36.
- KURTOĞLU R. (2013). Küresel Para Savaşlar ve Davranış Ekonomisi Nörofinans, Orion Kitabevi, Ankara.
- KURTOĞLU R. (2012). Küresel Ekonomik Kriz ve Yeni Dünya Düzeni, Sinemis Yayınları, Ankara 2012.
- LO A. (2007). Quants Adapting to a Darwinian Analysis, Financial Times, 19 Mayıs 2008.
- MACKAY C. (2003). Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowds, New York.
- NAISBITT J., ABURDENE P. (2000). Megatrends 2000- Büyük Yönelimler, Türkçesi: Erdal Güven, Form Yayınları, İstanbul.
- NORGREN, C. (2010); The Causes of the Global Financial Crisis and Their Implications for Supreme Audit Institutions, http://www.intosai.org/uploads/gaohq4709242v1finalsubgrou p1paper.pdf.
- ORMEROD P. (2005). Why Most Things Fail: Evolution, Extinction and Economics, Londra.
- ÖNDER, İ. (2004). İktisat ve Psikoloji İlişkisi Üzerine, İktisat Dergisi, 463(9), 56.
- PETERSON R. L. (2012). Aklın Para Üzerindeki Gücü – Karar Anı, Türkçesi: Caran Feyyat, Scala Yayıncılık, İstanbul.
- REGENFURTNER K. R. (2005). Beyin ve Algılama, Türkçesi: Barış Konukman, İnkılap Yayınları, İstanbul.
- REINHART C., Rogof K.S. (2009). This Time ıs Different: Eight Centuries of Financial Folly, Princeton University Press, Princeton, NJ.
- ROUBİNİ N., MİHM S. (2012). Kriz Ekonomisi-Dünya Ekonomisinin Çöküşü ve Geleceği, Türkçesi: Işıl Tezcan, Pegasus Yayınları, İstanbul.
- SAVAŞ V. (1998). Politik İktisat, Beta Yayınları, İstanbul.
- SAHLINS M. (1972). Stone Age Economics, Aldine, Chicago.
- SCHUMPETER J. (1991) The Economicsand Sociology of Capitalism, Princeton University Press, Princeton, N.J.
- SCHUMPETER J. (1950). Capitalism, Socialismand Democracy, Harperand Brothers, New York.
- SEVER E., DEMİR M. (2014) Küresel Finansal Krizden Borç Krizine: Nedenler, Etkiler ve Beklentiler,Ekin Yayınevi, Bursa.
- SOROS G. (2008). The New Paradigm for Financial Markets: The Credit Crash of 2008 and What ıt Means, New York, Türkiye’de “Finansal Piyasalar İçin Yeni Paradigma” adıyla İnkılap Yayınları tarafından yayımlandı.
- SHUDSON M. (1984), Advertising The Uneasy Persuasion, Routledge, Londra.
- SOYDAL H. (2010). Yeni Ekonomi-Kuantum Nöroekonomi, Devlet Yayınları, Konya.
- SCHUMPETER J. A. 1987 (1943). Capitalism, Socialism and Democracy, Londra.
- THALER R. H., SUNSTEIN C. R. (2008). Nudge: Improving Decisions Abaut Health, Wealth and Happiness, New Haven.
- TUERSKY A., KAHNEMAN (1974). Judgement Under Uncertainty: Heuristics and Biases,Science.
- YUDKOWSKY E. (2008). Cognitive Biases Potentially Affecting Judgement of Global Risks, 91-119, Ed. Nick Bostrom ve Milan Cirkovic “Global Catastrophic Risks”, Oxford University Press.
Öz
Uncertainty of the financial world in relation to crises has three basic reasons within the historical process. The first of these reasons is that a good number of things concerning the future fall into the area of uncertainties rather than that of computable risks. The second reason of the instability reserved by the financial system is the human behaviors. And the final reason is the “evolutionary theory” in finance through analogy and the Darwinist aspect of finance.Neoliberal economists assume that human beings are rational and selfish, and even though they ground the free market ideology on the belief that human beings will never be able to do things “well” unless they are either “rewarded” or “punished”, the behavioral economy disaffirms these assumptions.Neurofinance-neuroeconomy; combines neurology, economy, finance and physiology, and examines the role of brain in events like decision-making, risk evaluation and relationships with other people. The economy of the new era will have a structure where global money markets, institutions realizing an advanced technology and production centers are all integrated. In such a global process, the individuals and masses are likely to be manipulated either positively or negatively in the triangle of genetics-psychology-neurology. These developments signify that the behavioral economy will be an appointing element.
Anahtar Kelimeler
Market Economy Globalization Neoliberalism Behavioral economy
Kaynakça
- ACAR, M. (2009). Küresel Finansal Kriz ve Türkiye'ye Etkileri, http://www.musiad.org.tr/
- raporlar/cerceve_dergisi_50_03.pdf.
- img/yayinlar AlCHIAN, A. A. (1950). Uncertianty, Evolution and Economic Theory, The Journal Of Evolutıonary Economics, Journal of Political Economy, 58, 211-212.
- BROWNING E. S. (2006), Keeping Cool Amid Global Strife, Wall Street Journal, 17 Temmuz 2006.
- BENOIT B., WILSON J. (2008). German President Complains of Financial Markets Monster, Financial Times, 15 Mayıs 2008. Bis Politika Tebliğleri (1999). Num. 6, Bank Restructuring in Practice, Bank for International Settlements, Basel, Ağustos.
- BUCHANAN M. (2007). The Social Atom: Why the Rich Get Richer, Cheater Get Cought and Your Neighbour Looks Like You, New York.
- CORTESE A. (2013). Lokayatırım-Yerel Yatırım Devrimi ve Bundan Faydalanmanın Yolları, Türkçesi: A. Müge Karan, Modus Kitap, İstanbul.
- CHANG H.J. (2011). Kapitalizm Hakkında Size Söylenmeyen 23 Şey, Türkçesi: Bilgin Topal, Say Y., İstanbul.
- CHANCELLOR E. (2007). “Şeytan Sofrası / Finansal Spekülasyonlar Tarihi” Neşe Nur Domaniç, Scala Yayıncılık, İstanbul.
- DAWKINS, R. (1989). The Selfish Gene, 2. Baskı, Oxford.
- DARDOT P., LAVAL C. (2012). Dünyanın Yeni Aklı-Neoliberal Toplum Üzerine Deneme, Türkçesi: Işık Ergüden, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 387, İstanbul, Temmuz.
- ESER R., TOIGONBAEVA D. (2011). Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak Davranışsal İktisat Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Nisan 2011, 6(1), 291.
- EAGLEMAN D. (2013). Incognito-Beynin Gizli Hayat, Türkçesi: Zeynep Arık Tozar, Bkz Yayıncılık, İstanbul.
- EGİLMEZ M. (2010). Küresel Finans Krizi Piyasa Sisteminin Eleştirisi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
- FOSTER J.B. (2008). Kapitalizmin Malileşmesi ve Kriz, Kalkedon Yayınları, Türkçesi: Çiğdem Çidamlı, İstanbul.
- FERGUSON N. (2011). Paranın Yükselişi-Dünyanın Finansal Tarih, Türkçesi: Barış Pala, YKY, İstanbul.
- FERGUSON N., WYMAN O. (2007). The Evolution of Financial Services: Making Sense of the Past, Preparing for the Future, Londra, New York.
- GENCER Hiç A., BİROL Hiç Ö. (2014). A.Smith ve Klasik Okul, K.Marx ve Marksist Sosyalizm, J.M.Keynes ve Keynesgil Devrim ve Daha Sonraki Gelişmeler, International Conference On Eurasıan Economıes 1- 3 July 2014, Skopje Macedonia.
- GUTHRIE J. (2007). How the old Corparate Tortoise Wins the Race, Financial Times, 15 Şubat 2007.
- HANNAH L. (1999). Marshall’s Trees and the Global Forest: Were Giant Redwoods Different?, Ed. N. R. Lamoreaux, D.M.G.Raff ve P. Temin, Learning by Doing in Markets, Firms and Countries, Cambridge, MA, 1999, İçinde.
- HATİPOĞLU, Z.(2012). Davranışsal İktisat:Bilişsel Psikoloji İle Krizi
- Uluslararası Ekonomi Konferansı, 1-3 Kasım 2012, İzmir. Ekonomik Kurumu,
- Üçüncü Harvey D.(2012). Sermaye Muamması-Kapitalizmin Krizleri, Türkçesi: Sungur Savran, Sel Yayıncılık, İstanbul.
- HİÇ M. (1979). Kapitalizm, Sosyalizm, Karma Ekonomi ve Türkiye (Capitalism, Socialism, Mixed Economy and Turkey), Sermet Matbaası, İstanbul.
- HERZFELD M. (2012). Antropoloji- Kültürde ve Toplumda Teorik Uygulama, Türkçesi: Bülent Toksöz, Say Yayınları, İstanbul.
- HEATH R. (2013). Bilinçaltımdaki Reklamlar-Reklamlar Bizi Nasıl Etkiler, MediaCat, Türkçesi:Emrah Bilge,İstanbul.
- Inside Job (2010), DVD Belgesel.
- KAHNEMAN D., TUERSKY A. (1979). Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk, Econometrica, 47, 2, Mart 1979, 273.
- KEYNES J. M. (1937). The General Theory of Employment, Economic Journal, 51, 2, 1937, 214.
- KEYNES, J. M. (1973). The General Theory of Employment, Interestand Money, Londra 1973 (1936).
- KINDLEBERGER C. P. (1978) Manias, Panicsand Crashes: A History of Financial Crises, Basic Books, NewYork.
- KURTOĞLU R., FIRAT E. (2014). Ekonomide “Yaratıcı Yıkım”dan Davranışsal Ekonomiye Geçiş Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, ISSN: 1308 - 4208 e- ISSN 1308 – 4216, 36.
- KURTOĞLU R. (2013). Küresel Para Savaşlar ve Davranış Ekonomisi Nörofinans, Orion Kitabevi, Ankara.
- KURTOĞLU R. (2012). Küresel Ekonomik Kriz ve Yeni Dünya Düzeni, Sinemis Yayınları, Ankara 2012.
- LO A. (2007). Quants Adapting to a Darwinian Analysis, Financial Times, 19 Mayıs 2008.
- MACKAY C. (2003). Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowds, New York.
- NAISBITT J., ABURDENE P. (2000). Megatrends 2000- Büyük Yönelimler, Türkçesi: Erdal Güven, Form Yayınları, İstanbul.
- NORGREN, C. (2010); The Causes of the Global Financial Crisis and Their Implications for Supreme Audit Institutions, http://www.intosai.org/uploads/gaohq4709242v1finalsubgrou p1paper.pdf.
- ORMEROD P. (2005). Why Most Things Fail: Evolution, Extinction and Economics, Londra.
- ÖNDER, İ. (2004). İktisat ve Psikoloji İlişkisi Üzerine, İktisat Dergisi, 463(9), 56.
- PETERSON R. L. (2012). Aklın Para Üzerindeki Gücü – Karar Anı, Türkçesi: Caran Feyyat, Scala Yayıncılık, İstanbul.
- REGENFURTNER K. R. (2005). Beyin ve Algılama, Türkçesi: Barış Konukman, İnkılap Yayınları, İstanbul.
- REINHART C., Rogof K.S. (2009). This Time ıs Different: Eight Centuries of Financial Folly, Princeton University Press, Princeton, NJ.
- ROUBİNİ N., MİHM S. (2012). Kriz Ekonomisi-Dünya Ekonomisinin Çöküşü ve Geleceği, Türkçesi: Işıl Tezcan, Pegasus Yayınları, İstanbul.
- SAVAŞ V. (1998). Politik İktisat, Beta Yayınları, İstanbul.
- SAHLINS M. (1972). Stone Age Economics, Aldine, Chicago.
- SCHUMPETER J. (1991) The Economicsand Sociology of Capitalism, Princeton University Press, Princeton, N.J.
- SCHUMPETER J. (1950). Capitalism, Socialismand Democracy, Harperand Brothers, New York.
- SEVER E., DEMİR M. (2014) Küresel Finansal Krizden Borç Krizine: Nedenler, Etkiler ve Beklentiler,Ekin Yayınevi, Bursa.
- SOROS G. (2008). The New Paradigm for Financial Markets: The Credit Crash of 2008 and What ıt Means, New York, Türkiye’de “Finansal Piyasalar İçin Yeni Paradigma” adıyla İnkılap Yayınları tarafından yayımlandı.
- SHUDSON M. (1984), Advertising The Uneasy Persuasion, Routledge, Londra.
- SOYDAL H. (2010). Yeni Ekonomi-Kuantum Nöroekonomi, Devlet Yayınları, Konya.
- SCHUMPETER J. A. 1987 (1943). Capitalism, Socialism and Democracy, Londra.
- THALER R. H., SUNSTEIN C. R. (2008). Nudge: Improving Decisions Abaut Health, Wealth and Happiness, New Haven.
- TUERSKY A., KAHNEMAN (1974). Judgement Under Uncertainty: Heuristics and Biases,Science.
- YUDKOWSKY E. (2008). Cognitive Biases Potentially Affecting Judgement of Global Risks, 91-119, Ed. Nick Bostrom ve Milan Cirkovic “Global Catastrophic Risks”, Oxford University Press.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA43VR24TN |
|---|---|
| Bölüm | Derleme Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ocak 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015Cilt: 7 Sayı: 1 |
