Öz
Suyu bu denli önemli yapan, insanlar için ikamesi mümkün olmayan, hayati öneme sahip bir madde olmasıdır. İşte bu nedenledir ki, günümüzde su kaynaklarında meydana gelen niteliksel ve niceliksel olumsuzluklar, onu günümüz çevre sorunları tartışmalarının önemli bir öğesi durumuna getirmiştir. Su kaynakları kısıtlıdır ve insan kaynaklı bir çok olumsuz etkiye maruz kalmaktadır. İnsanların hali hazırda sağlıklı suya erişememesi durumuna, bir de son yıllarda siyasi konjonktürün etkisiyle oluşan özelleştirme hareketleri de eklenince, suyun özelleştirilip özelleştirilemeyeceği konusu başlı başına bir mesele haline gelmiştir. Daha sonra literatürde önemli bir yer teşkil edecek su hakkı meselesi, tam bu noktadan hareketle; özellikle, sivil toplum kuruluşları, kamuoyu ve bilim insanları tarafından dile getirilmeye başlanmıştır.İnsanların içilebilir ve ekonomik olarak uygun olan suya ulaşabilme hakkına su hakkı denilmektedir. Bu bakımdan, su hakkının sağlıklı olmak ve ekonomik olmak üzere iki ayağının bulunduğu söylenebilir. Özelleştirme tartışmalarının genel olarak, su hakkının ekonomik boyutu içerisinde şekillendiğini söyleyebiliriz. Diğer taraftan, bu hakkın sağlıklı suya erişim ayağı, özelleştirme tartışmaları içerisinde görece daha geri planda yer almaktadır. Bu bakımdan, su hakkı tartışmalarının daha çok suyun ekonomik değeri ya da ekonomik olarak ulaşılabilir olma boyutu üzerinden yapıldığını söyleyebiliriz. Sağlıklı suya erişim konusunu ise, daha karmaşık bir alan olarak görülebiliriz. Suya kamusal bir değer atfedildiğinde, aşırı kullanım ve kendini finanse edememek gibi sorunları karşımıza çıkarabilmektedir. Su kaynakları üzerindeki baskının en aza indirilmesi, ve suya erişimin biz ve bizden sonraki nesillere aktarımının sağlanabilmesi adına ona etik bir değer atfetmek faydalı olabilir Suya etik bakış, su kaynaklarının tüm canlı ve cansız varlıklar için değerini anlamada ve gelecek kuşaklarca da kullanılmasına olanak verebilir. Bu çalışmanın amacı, su sorunun çözümünün su hakkı dahilinde değerlendirilip, bu kavrama etik ve su etiği bilincinin eklenmesini sağlayabilmektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Afacan, Özlem (2011), Sürdürülebilir Çevre Etiği Kapsamında
- Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması, 2. International Conference on New Trends and Educations and Implications, Antalya. Akın, Mutluhan and Akın, Falip (2007), ''Suyun Önemi,
- Türkiye'de Su Potansiyeli, Su Havzaları ve Su Kirliliği'', Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih -Coğrafya Dergisi, 49(2), 105- Akkaya, Cansen and others (2006), '' Avrupa Birliği Su Çerçeve
- Direktifinin Türkiye'de Uygulama Olanakları'', TMMOB Su Politikaları Kongresi, Cilt.1 içinde (195-204), Ankara: TMMOB Yayınları. Armstrong, Adrian (2006), ''Ethical Issue in Water Use and Sustainability'' Area, Bristol, 38-1.
- Ayar, Zeynep (2007), Su Kaynaklarının Ekonomi Politiği:
- Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Atılgan, Ahmet (2008), ''Su ve Şehir'', Hizmet İş Dergisi, Sayı 'in Eki 1-13.
- Çepel, Necmettin and Ergün, Celal (2003), Suyun Önemi ve Ekolojik www.tema.org.tr/Sayfalar/.../Pdf/.../SuyunOnemiEkolojikSor unlar.pdf(31.01.2010). Sorunları,
- Çobanoğu, Nesrin ve Olgun, Ebru (2012), Türkiye Su
- Politikalarının Biyoteknik Değerlendirilmesi: Ergene Nehri Örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, , 3(2), Ankara. Çolakoğlu, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Suya Erişim Bağlamında, Forumuna, www.politeknik.org.tr/.../1282
- Güler, Birgül A. and other. (1999), Su Hizmetleri Yönetimi, 1.
- Baskı, İstanbul: TODAİE. Hardin, Garrett (2003), Orta Malların Trajedisi (Çev. Yusuf Şahin), Cilt. 2, Sayı. 1, Liberte Yayınları, Ankara.
- Günce Dergisi (2010), Su Kaynakları Yönetimi, Sayı 20.
- Karaca, Coşkun (2008), Çevre, İnsan ve Etik Çerçevesinde
- Çevre Sorunlarına ve Çözümlerine Yönelik Yaklaşımlar, Çukurova Üniversitesi Dergisi, Cilt.12, Sayı.1. Karadağ, Aybike Ayfer (2006), ''Avrupa Birliği Su politikaları
- Çerçevesinde Türkiye'deki Su Kaynakları Yönetiminin Değerlendirilmesi'', TMMOB Su Politikaları Kongresi, Cilt.1 içinde (210-218) Ankara: TMMOB Yayınları. Kayaer, Mesut (2013), Çevre ve Etik Yaklaşımlar, Siyaset,
- Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2013, yıl. 1, Cilt. 1, Sayı: 2
- Keleş, Ruşen, Hamamcı, Can (2005), Çevre Politikası, İmge
- Kitabevi, 5. Baskı, Ankara. Kibaroğlu, Ayşegül (2006), ''Küresel Su Politikaları ve Havza
- Yönetimi'', Haber Bülteni, Sayı. 3, 46-49. Küçük, İsmail (2006), TMMOB Meteoroloji Mühendisleri
- Bülteni, www.meteoroloji.org.tr/duyurular/panel_ikucuk.doc. (02.02.2010).
- Meriç, B. Teoman (2004), Su Kaynakları Yönetimi ve Türkiye,
- Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 28(1), Ankara. Ostrom, Elinor (2009), A General Framework for Analazing
- Sutainability of Social-Economic System, Science, Dol. 10.1126. Washington.
- Şahin, Yusuf (2011), Kentleşme Politikası, Murathan Yayınları, Baskı, Trabzon.
- The United Nations World Development Report (2009), Water in a Changing World, UNESCO Publishing, Paris.
- The United Nations World Development Report (2012), Water for People, Water for Life, UNESCO Publishing, Paris.
- Tanrıverdi, Begüm (2009), Sürdürülebilir Çevre Açısından
- İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi, Eğitim ve Bilim, Cilt.34, Sayı 151. Ankara. Tamer, Nilgün Görer (2006), ''Dünya'da ve Türkiye'de S Hizmetleri
- TMMOB Su Politikaları Kongresi, Cilt. 2 içinde (447-450), TMMOB Yayınları, Ankara. Değerlendirilmesi'', TMMOB (2007), Planlama, Sayı. 41, Ankara: TMMOB Şehir
- Plancıları Odası Yayınları. TMMOB (2008), 2007 Su Raporu, http://www.yapi.com.tr/
- HaberDosyalari/Detay_suyun-metalasmasi-suya-erisim- hakki-ve-sosyaladalet_828.html? HaberID=63424, (21.09.2010).
- Tokatlıoğlu, Mircan Y. (2005), Küreselleşme ve Kamu
- Hizmetleri, 1. Baskı:Aktüel yayınları, Bursa. Uluğbay, Hikmet (2007), Nehirleri Özelleştirmenin Bedelini Kim (20.10.2010).
- UNESCO (2011), Water Ethics and Water resorces
- Management, Ethics and Climate Changes in Asia and The Pacific Project, Bangkok. USİAD (2009), 5. Dünya Su Forumunda, Mevcut Eğilimler Su
- Sorununu Artıracaktır, No:37, USİAD Yayınları. Uygun, S (2006), Çevre Sorunlarının Küreselleşmesi, Etiği ve Eğitimi Felsefe Eğitim Sanat Saffet Bilhan Armağanı, 279-290,
- Hece Yayınları, Ankara. Vizyon 2023 Vizyon ve Öngörü Raporu (2003), ''Çevre ve Sürdürülebilirlik Kalkınma Tematik Paneli'', TÜBİTAK, Ankara
- WWF-Türkiye (2011), Suyun Akılcı Kullanımına Yönelik
- Eğitim Kitapçığı, İstanbul. URL//http://www.ucowr.siu.edu/updates/pdf/V114_A4.pdf,'' dan aktaran Diler, 2008: 48. (10.05.2014).
- URL//http://suyonetimi.ankara.edu.tr/files/2013/03/kentsel- ve-bıreysel-su-tasarrufu1.pdf. (11.05.2014).
Öz
Water is an important substance because there aren't subtances over water and it has vital importance. Therefore, negative qualitative and quantitative developments have made water an important element of debates on environmental problems at the present time. Water resources are limited and it's exposed to various man made negative effects. Now, some people around the world can't access to healthy water. Moreover, in particular, the privatization movement, which is formed of current political conjuncture, included the water and it has become a significant issue whether the water might be privatized. Then, right to water issue having importace in literature, from this point of view, in particular, that has begun to emphasized by non-govermental organizations, public opinion and, scientists. Right to water means that people has the right to access to healthy and economically viable water. In this regard, it can said that right to water has two dimensions; being healthy and economical. In general, the debates of privatization are shaped by the economical dimension of the right to water. Besides,second dimension of this debate, the right to access to healthy water is neglected in the privatization movement. In this respect, we can say that debates of right to water especially focus on economic value of water and dimension of economic acessibility of the water. Acess to healthy water issue is more complex issue than that issue. When we consider water as a common value, we can encounter problems that use of water is extravagant and it can't make self funded. It may useful to water if we attribute ethics value to water, thanks to minimize press on the water resources, both our generation and next generation can access to water resources. Ethics perspective to water can give an opportunity to use of water resources for living creature and non-living thing. So, we can understand importance of water and, next generation can access it. The purpose of this study is evaluation of solving of water problem within right to water and, providing to adding awareness of ethics and water ethics to this concept.
Anahtar Kelimeler
Water Problem Common Value Right to Water Privatization Water Ethics
Kaynakça
- Afacan, Özlem (2011), Sürdürülebilir Çevre Etiği Kapsamında
- Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması, 2. International Conference on New Trends and Educations and Implications, Antalya. Akın, Mutluhan and Akın, Falip (2007), ''Suyun Önemi,
- Türkiye'de Su Potansiyeli, Su Havzaları ve Su Kirliliği'', Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih -Coğrafya Dergisi, 49(2), 105- Akkaya, Cansen and others (2006), '' Avrupa Birliği Su Çerçeve
- Direktifinin Türkiye'de Uygulama Olanakları'', TMMOB Su Politikaları Kongresi, Cilt.1 içinde (195-204), Ankara: TMMOB Yayınları. Armstrong, Adrian (2006), ''Ethical Issue in Water Use and Sustainability'' Area, Bristol, 38-1.
- Ayar, Zeynep (2007), Su Kaynaklarının Ekonomi Politiği:
- Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Atılgan, Ahmet (2008), ''Su ve Şehir'', Hizmet İş Dergisi, Sayı 'in Eki 1-13.
- Çepel, Necmettin and Ergün, Celal (2003), Suyun Önemi ve Ekolojik www.tema.org.tr/Sayfalar/.../Pdf/.../SuyunOnemiEkolojikSor unlar.pdf(31.01.2010). Sorunları,
- Çobanoğu, Nesrin ve Olgun, Ebru (2012), Türkiye Su
- Politikalarının Biyoteknik Değerlendirilmesi: Ergene Nehri Örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, , 3(2), Ankara. Çolakoğlu, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Suya Erişim Bağlamında, Forumuna, www.politeknik.org.tr/.../1282
- Güler, Birgül A. and other. (1999), Su Hizmetleri Yönetimi, 1.
- Baskı, İstanbul: TODAİE. Hardin, Garrett (2003), Orta Malların Trajedisi (Çev. Yusuf Şahin), Cilt. 2, Sayı. 1, Liberte Yayınları, Ankara.
- Günce Dergisi (2010), Su Kaynakları Yönetimi, Sayı 20.
- Karaca, Coşkun (2008), Çevre, İnsan ve Etik Çerçevesinde
- Çevre Sorunlarına ve Çözümlerine Yönelik Yaklaşımlar, Çukurova Üniversitesi Dergisi, Cilt.12, Sayı.1. Karadağ, Aybike Ayfer (2006), ''Avrupa Birliği Su politikaları
- Çerçevesinde Türkiye'deki Su Kaynakları Yönetiminin Değerlendirilmesi'', TMMOB Su Politikaları Kongresi, Cilt.1 içinde (210-218) Ankara: TMMOB Yayınları. Kayaer, Mesut (2013), Çevre ve Etik Yaklaşımlar, Siyaset,
- Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2013, yıl. 1, Cilt. 1, Sayı: 2
- Keleş, Ruşen, Hamamcı, Can (2005), Çevre Politikası, İmge
- Kitabevi, 5. Baskı, Ankara. Kibaroğlu, Ayşegül (2006), ''Küresel Su Politikaları ve Havza
- Yönetimi'', Haber Bülteni, Sayı. 3, 46-49. Küçük, İsmail (2006), TMMOB Meteoroloji Mühendisleri
- Bülteni, www.meteoroloji.org.tr/duyurular/panel_ikucuk.doc. (02.02.2010).
- Meriç, B. Teoman (2004), Su Kaynakları Yönetimi ve Türkiye,
- Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 28(1), Ankara. Ostrom, Elinor (2009), A General Framework for Analazing
- Sutainability of Social-Economic System, Science, Dol. 10.1126. Washington.
- Şahin, Yusuf (2011), Kentleşme Politikası, Murathan Yayınları, Baskı, Trabzon.
- The United Nations World Development Report (2009), Water in a Changing World, UNESCO Publishing, Paris.
- The United Nations World Development Report (2012), Water for People, Water for Life, UNESCO Publishing, Paris.
- Tanrıverdi, Begüm (2009), Sürdürülebilir Çevre Açısından
- İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi, Eğitim ve Bilim, Cilt.34, Sayı 151. Ankara. Tamer, Nilgün Görer (2006), ''Dünya'da ve Türkiye'de S Hizmetleri
- TMMOB Su Politikaları Kongresi, Cilt. 2 içinde (447-450), TMMOB Yayınları, Ankara. Değerlendirilmesi'', TMMOB (2007), Planlama, Sayı. 41, Ankara: TMMOB Şehir
- Plancıları Odası Yayınları. TMMOB (2008), 2007 Su Raporu, http://www.yapi.com.tr/
- HaberDosyalari/Detay_suyun-metalasmasi-suya-erisim- hakki-ve-sosyaladalet_828.html? HaberID=63424, (21.09.2010).
- Tokatlıoğlu, Mircan Y. (2005), Küreselleşme ve Kamu
- Hizmetleri, 1. Baskı:Aktüel yayınları, Bursa. Uluğbay, Hikmet (2007), Nehirleri Özelleştirmenin Bedelini Kim (20.10.2010).
- UNESCO (2011), Water Ethics and Water resorces
- Management, Ethics and Climate Changes in Asia and The Pacific Project, Bangkok. USİAD (2009), 5. Dünya Su Forumunda, Mevcut Eğilimler Su
- Sorununu Artıracaktır, No:37, USİAD Yayınları. Uygun, S (2006), Çevre Sorunlarının Küreselleşmesi, Etiği ve Eğitimi Felsefe Eğitim Sanat Saffet Bilhan Armağanı, 279-290,
- Hece Yayınları, Ankara. Vizyon 2023 Vizyon ve Öngörü Raporu (2003), ''Çevre ve Sürdürülebilirlik Kalkınma Tematik Paneli'', TÜBİTAK, Ankara
- WWF-Türkiye (2011), Suyun Akılcı Kullanımına Yönelik
- Eğitim Kitapçığı, İstanbul. URL//http://www.ucowr.siu.edu/updates/pdf/V114_A4.pdf,'' dan aktaran Diler, 2008: 48. (10.05.2014).
- URL//http://suyonetimi.ankara.edu.tr/files/2013/03/kentsel- ve-bıreysel-su-tasarrufu1.pdf. (11.05.2014).
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA43TU86ET |
|---|---|
| Bölüm | Derleme Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015Cilt: 7 Sayı: 3 |
