Öz
Paradigm change refers to the radical arrangement of written or unwritten practices in a field according to the requirements of the age. In this sense, the New Public Administration (NPA) understanding, which tried to replace the traditional public administration and bureaucracy in the period it emerged; is a paradigm shift that necessitates a change in the relations between the public and private sectors. The understanding of NPA is shaped by the criticisms of traditional public administration practices; adopts principles such as accountability, efficiency, and customer orientation. The aim of the study is to examine NPA as a paradigm shift in terms of its basic principles. In this study, which was carried out using qualitative research methods, literature was searched and resources were obtained. The obtained data were analyzed around the subject related to document analysis. While discussing the emergence and characteristics of the NPA understanding, the criticized aspects of NPA are explained by referring to the Neo Weberian State, Public Value Management, New Public Governance, and Digital Age Governance approaches, which were put forward against its deadlocks. In this context, it was argued that NPA emerged as a new paradigm. However, NPA has lost its dynamic structure in the face of the changes experienced over time, and alternative searches have begun to be discussed in the face of criticism.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Al, H. (2002), Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimi, Sakarya Üniversitesi: Doktora Tezi. Atmaca, Y. ve Karaçay, F. (2020). “Türkiye’deki Kamu Yönetimi Reformlarında Dijitalleşme ve E-Yönetişim”, International Journal of Management and Administration, No: 8.
- Belli, A. (2014). “Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı Bağlamında Yerinden Yönetimin ve Yerel Yönetimlerin Değerlendirilmesi”, Akademik araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 4, ss. 101-118.
- Çiner, C. U. ve Olgun, B. (2015), “Neo-Weberyan Devlet: Yeni Kamu İşletmeciliği Reformları İçin Yeni Bir Tartışma”, Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Ö. Köseoğlu, M. Z. Sobacı (Ed.), Bursa: Dora Yayıncılık.
- Çolak, Ç. (2020). Kamu Yönetiminde Üçüncü Bir Paradigma İddiası: Yeni Kamu Yönetişimi Teorisi ve Uygulamaları, Karadeniz Teknik Üniversitesi: Doktora Tezi.
- Demirel, D. (2012). Yeni Sağ ve Kamu Yönetimi Reformları, Sakarya Üniversitesi: Doktora Tezi.
- Dunleavy, P., Margetts, H., Bastow, S. ve Tinkler, J. (2006a). “New Public Management Is Dead Long Live Digital-Era Governance”, Journal Of Public Administration Research And Theory.
- Dunleavy, P., Margetts, H., Bastow, S. ve Tinkler, J. (2006b). Dıgıtal Era Governance It Corparations, The State And A Goverment, Oxford University Press.
- Eren, V. (2001). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı (Büyükşehir ve İl Belediyeleri Üzerine Bir Araştırma), Sakarya Üniversitesi: Doktora Tezi.
- Eryılmaz, B. (2014). Kamu Yönetimi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
- Eryılmaz, B. (2017). Bürokrasi ve Siyaset Bürokratik Devletten Etkin Yönetime, İstanbul: Alfa Yayıncılık.
- Genç, N. (2010). “Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 466, ss. 145-159.
- Haktankaçmaz, M. İ. (2009). Yeni Kamu Yönetimi Yaklaşımı ve Türkiye’de Kamu Yönetimi Reformu, Gazi Üniversitesi: Doktora Tezi.
- Hood, C. (1991). “A Public Management For All Seasons?” Public Administration Rewiew, Sayı: 19.
- Karkın, N. (2015). “Kamu Değeri Kavramı ve Kamu Değeri Yönetiminin Kamu Yönetimi Kuramı Bağlamındaki Yeri”, Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Ö. Köseoğlu, M. Z. Sobacı (Ed.), Bursa: Dora Yayıncılık.
- Köseoğlu, Ö. ve Tuncer, A. (2014). “Kamu Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım Olarak Kamu Değeri: Kavramsal ve Kuramsal Açıdan Bir Tartışma”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 24, ss. 145-170.
- Lane, E. J. (2000). New Public Management, London: Routledge.
- Lamba, M. (2014). “Yeni Kamu Yönetimi Perspektifinden Türkiye’de Kamu Yönetimi Reformları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 3, ss. 135-152.
- Margetts, H., ve Dunleavy, P. (2013). “The Second Wave Of Digital-Era Governance: A Quasi-Paradigm For Government On The Web” Royal Society Publishing, S. 3, ss. 1-17.
- Mintrom, M., Luetjens, J. (2015). “Creating Public Value: Tightening Connections Between Policy Design and Public Management”. Policy Studies Journal, 45(1), ss. 1-21.
- Moore, M. H. (1995). Creating Public Value: Strategic Management in Government, England: Harvard University Press.
- Osborne, S. P. (2006). “The New Public Governance?”, Public Management Review, V. 8, ss. 377-387.
- Ömürgönülşen, U. (1997). “New Public Management”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S. 52, ss. 517-565.
- Özer, M. A. (2005). “Günümüzün Yükselen Değeri: Yeni Kamu Yönetimi”, Sayıştay Dergisi, S. 59, ss. 3-46.
- Özer, M. A. (2012). Yeni Kamu Yönetimi, Ankara: Barış Kitap.
- Özer, M. A. (2018). “Yeni Kamu Yönetimi ‘Nereye?’ Türkiye İçin Öngörüler”, Türk İdare Dergisi, S. 486, ss. 259-296.
- Özer, M. A., İrdem, İ. (2020). “Çıkmazları Karşısında” Bürokrasi ve Ötesi, Ankara: Gazi Kitabevi.
- Sobacı, M. Z. Ve Köseoğlu, Ö. (2015). “Yeni Kamu Yönetişimi: Birlikte Üretmenin ve İşbirliğinin Teorik Çerçevesi”, Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Ö. Köseoğlu, M. Z. Sobacı (Ed.), Bursa: Dora Yayıncılık.
- Tekin, N. (2019) Kıta Avrupası Devlet Geleneği ve Neo Weberyan Yaklaşım, Karabük Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
- Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H., Özer, M. A. (2017). Yönetim Bilimi, Ankara: Nobel Yayın.
- Yatkın, A. (2014). Kamu ve Özel Sektör İçin Yönetim Sözlüğü, M. A. Özer (Ed.), Ankara: Adalet Yayınevi.
- Yavuz, N. (2015). “Dijital Çağ Yönetişimi: Kamu Yönetiminde İhtiyaç Temelli Bütünleşme Çabası”, Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Ö. Köseoğlu, M. Z. Sobacı (Ed.), Bursa: Dora Yayıncılık.
Öz
Paradigma değişimi, bir alanda yer alan yazılı ya da yazılı olmayan uygulamaların çağın gereklerine göre köklü olarak düzenlenmesini ifade eder. Bu anlamda Yeni Kamu Yönetimi (YKY) anlayışı, ortaya çıktığı dönemde geleneksel kamu yönetimi ve bürokrasinin yerini almaya çalışan; kamu sektörü ve özel sektörün ilişkilerinde değişimi gerekli kılan bir paradigma değişimidir. Geleneksel kamu yönetimi uygulamalarının eleştirileri üzerine şekillenen YKY anlayışı; hesap verilebilirlik, etkinlik, müşteri odaklılık gibi ilkeleri benimser. Çalışmanın amacı, YKY’nin bir paradigma değişimi olarak temel ilkeleri bakımından incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışmada literatür taraması yapılarak kaynaklar elde edilmiştir. Elde edilen veriler doküman analizi ile ilgili konu etrafında analiz edilmiştir. YKY anlayışın ortaya çıkışı ve özellikleri ele alınırken aynı zamanda çıkmazları karşısında ortaya atılan Neo Weberyan Devlet, Kamu Değeri Yönetimi, Yeni Kamu Yönetişimi ve Dijital Çağ Yönetişimi yaklaşımlarına değinerek YKY’nin eleştirilen yönleri açıklanmıştır. Bu bağlamda YKY’nin yeni bir paradigma olarak ortaya çıktığı görülmüştür. Ancak zamanla yaşanan değişimlerle YKY dinamik yapısını kaybetmiş, eleştiriler karşısında alternatif arayışlar tartışılmaya başlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Al, H. (2002), Kamu Yönetiminde Paradigma Değişimi, Sakarya Üniversitesi: Doktora Tezi. Atmaca, Y. ve Karaçay, F. (2020). “Türkiye’deki Kamu Yönetimi Reformlarında Dijitalleşme ve E-Yönetişim”, International Journal of Management and Administration, No: 8.
- Belli, A. (2014). “Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı Bağlamında Yerinden Yönetimin ve Yerel Yönetimlerin Değerlendirilmesi”, Akademik araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 4, ss. 101-118.
- Çiner, C. U. ve Olgun, B. (2015), “Neo-Weberyan Devlet: Yeni Kamu İşletmeciliği Reformları İçin Yeni Bir Tartışma”, Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Ö. Köseoğlu, M. Z. Sobacı (Ed.), Bursa: Dora Yayıncılık.
- Çolak, Ç. (2020). Kamu Yönetiminde Üçüncü Bir Paradigma İddiası: Yeni Kamu Yönetişimi Teorisi ve Uygulamaları, Karadeniz Teknik Üniversitesi: Doktora Tezi.
- Demirel, D. (2012). Yeni Sağ ve Kamu Yönetimi Reformları, Sakarya Üniversitesi: Doktora Tezi.
- Dunleavy, P., Margetts, H., Bastow, S. ve Tinkler, J. (2006a). “New Public Management Is Dead Long Live Digital-Era Governance”, Journal Of Public Administration Research And Theory.
- Dunleavy, P., Margetts, H., Bastow, S. ve Tinkler, J. (2006b). Dıgıtal Era Governance It Corparations, The State And A Goverment, Oxford University Press.
- Eren, V. (2001). Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı (Büyükşehir ve İl Belediyeleri Üzerine Bir Araştırma), Sakarya Üniversitesi: Doktora Tezi.
- Eryılmaz, B. (2014). Kamu Yönetimi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
- Eryılmaz, B. (2017). Bürokrasi ve Siyaset Bürokratik Devletten Etkin Yönetime, İstanbul: Alfa Yayıncılık.
- Genç, N. (2010). “Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 466, ss. 145-159.
- Haktankaçmaz, M. İ. (2009). Yeni Kamu Yönetimi Yaklaşımı ve Türkiye’de Kamu Yönetimi Reformu, Gazi Üniversitesi: Doktora Tezi.
- Hood, C. (1991). “A Public Management For All Seasons?” Public Administration Rewiew, Sayı: 19.
- Karkın, N. (2015). “Kamu Değeri Kavramı ve Kamu Değeri Yönetiminin Kamu Yönetimi Kuramı Bağlamındaki Yeri”, Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Ö. Köseoğlu, M. Z. Sobacı (Ed.), Bursa: Dora Yayıncılık.
- Köseoğlu, Ö. ve Tuncer, A. (2014). “Kamu Yönetiminde Yeni Bir Yaklaşım Olarak Kamu Değeri: Kavramsal ve Kuramsal Açıdan Bir Tartışma”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 24, ss. 145-170.
- Lane, E. J. (2000). New Public Management, London: Routledge.
- Lamba, M. (2014). “Yeni Kamu Yönetimi Perspektifinden Türkiye’de Kamu Yönetimi Reformları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 3, ss. 135-152.
- Margetts, H., ve Dunleavy, P. (2013). “The Second Wave Of Digital-Era Governance: A Quasi-Paradigm For Government On The Web” Royal Society Publishing, S. 3, ss. 1-17.
- Mintrom, M., Luetjens, J. (2015). “Creating Public Value: Tightening Connections Between Policy Design and Public Management”. Policy Studies Journal, 45(1), ss. 1-21.
- Moore, M. H. (1995). Creating Public Value: Strategic Management in Government, England: Harvard University Press.
- Osborne, S. P. (2006). “The New Public Governance?”, Public Management Review, V. 8, ss. 377-387.
- Ömürgönülşen, U. (1997). “New Public Management”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S. 52, ss. 517-565.
- Özer, M. A. (2005). “Günümüzün Yükselen Değeri: Yeni Kamu Yönetimi”, Sayıştay Dergisi, S. 59, ss. 3-46.
- Özer, M. A. (2012). Yeni Kamu Yönetimi, Ankara: Barış Kitap.
- Özer, M. A. (2018). “Yeni Kamu Yönetimi ‘Nereye?’ Türkiye İçin Öngörüler”, Türk İdare Dergisi, S. 486, ss. 259-296.
- Özer, M. A., İrdem, İ. (2020). “Çıkmazları Karşısında” Bürokrasi ve Ötesi, Ankara: Gazi Kitabevi.
- Sobacı, M. Z. Ve Köseoğlu, Ö. (2015). “Yeni Kamu Yönetişimi: Birlikte Üretmenin ve İşbirliğinin Teorik Çerçevesi”, Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Ö. Köseoğlu, M. Z. Sobacı (Ed.), Bursa: Dora Yayıncılık.
- Tekin, N. (2019) Kıta Avrupası Devlet Geleneği ve Neo Weberyan Yaklaşım, Karabük Üniversitesi: Yüksek Lisans Tezi.
- Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H., Özer, M. A. (2017). Yönetim Bilimi, Ankara: Nobel Yayın.
- Yatkın, A. (2014). Kamu ve Özel Sektör İçin Yönetim Sözlüğü, M. A. Özer (Ed.), Ankara: Adalet Yayınevi.
- Yavuz, N. (2015). “Dijital Çağ Yönetişimi: Kamu Yönetiminde İhtiyaç Temelli Bütünleşme Çabası”, Kamu Yönetiminde Paradigma Arayışları Yeni Kamu İşletmeciliği ve Ötesi, Ö. Köseoğlu, M. Z. Sobacı (Ed.), Bursa: Dora Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Siyaset Bilimi |
| Bölüm | Derleme Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |