Research Article
Year 2025,
Volume: 17 Issue: 3, 157 - 164, 29.09.2025
Abstract
Evliya Çelebi İstanbul’da dünyaya gelmiş ve 1611-1685 yılları arasında yaşamıştır. Ailesi, köklü bir geçmişe sahiptir ve bu sayede sarayda ve saray dışında geniş çevreler edinmiştir. Gezip görme arzusu Çelebi’nin kimliğinde önemli bir yer tutmaktadır. Hayatını gezileri çerçevesinde şekillendirmiş, 51 yıl boyunca aralıksız seyahat etmiştir. Evliya Çelebi, seyahat ettiği yerlerde, o bölgedeki tarihe, fiziksel çevreye ve sosyal hayata dair sistematik şekilde notlar tutmaktadır. Bu bağlamda hem not tutma stratejisi hem de sunduğu bilgiler, kent araştırmacılarına yön göstermektedir.
Keywords
References
- Akalın, Ş. H. (2011). Seyahatname'den Evliya Çelebi'ye. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 711, 212-233.
- Balta, E., & Dağlı, Y. (2011). Evliya Çelebi'ye göre Mora Yarımadası ve Girit'te bağcılık ve şaraplar. R. A. A. Sheridan (Çev.). M. S. Koz (Ed.), Evliya Çelebi konuşmaları / yazılar (ss. 103–127). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Bostan, H. M. (2013). Evliya Çelebi çağında Trabzon. Z. Kurşun & C. Yılmaz (Eds.), Evliya Çelebi'nin şehirleri (ss. 65–71). İstanbul:MEDAM-Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi.
- Bozkurt, N. (1993). Darülkurra. TDV İslâm ansiklopedisi (8, ss. 543–545). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Bozkurt, N. (2006). Nedim. In TDV İslâm ansiklopedisi (32, ss. 509–510). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Çelebi, E. (2013a), Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi – 1: 1-6. kitaplar, 2. kitap (İstanbul). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Çelebi, E. (2013b). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi – 1: 1–6. kitaplar, 2. kitap (Bursa, Bolu, Trabzon, Erzurum, Azerbaycan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Çetin, F. (2013). İki Osmanlı tipolojisinin mukayesesi: Pirî “Reis”ile Evliya “Çelebi”nin tarihi ve fikri serüveni. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 1-16.
- Dankoff, R. (2010). Seyyah-ı Âlem: Evliyâ Çelebi'nin dünyaya bakışı (Çev. M. Günay). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Derman, M. U. (1994). Divit. TDV İslâm ansiklopedisi (9, ss. 450–451). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Develi, H. (2022). Evliya Çelebi'nin İzinde. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu.
- Duman, M. (2013). Evliya Çelebi seyahatnamesi. C. Yılmaz (Ed.), Evliya Çelebi'nin dünyası (ss. 67–75). İstanbul: MEDAM - Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi.
- Ertuğ, Z. T. (2000). İmaret. TDV İslâm ansiklopedisi (22, ss. 219–220). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Günay, E. (2012). Önsöz. N. Tezcan, S. Tezcan, & R. Dankoff (Eds.), Evliya Çelebi: Studies and essays commemorating 400th anniversary of his birth. İstanbul: Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism Publications.
- İlgürel, M. (1995). Evliya Çelebi. TDV İslâm ansiklopedisi (11, ss. 529–533). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- İnalcık, H. (2013). Evliya Çelebi Seyahatnamesi: Bir musahibin anıları ve seyahat notları. C. Yılmaz (Ed.), Evliya Çelebi'nin dünyası (ss. 33–44). İstanbul: MEDAM - Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi.
- İnan, K. (1998). Kadı sicillerine göre Trabzon şehrinin fiziki yapısı (1643-1656). Osmanlı Araştırmaları XVIII (The Journal of Ottoman Studies XVIII), 161-186.
- İpşirli, M. (2020). Musâhib. TDV İslâm ansiklopedisi (31, ss230-231). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Kahraman, S. (2012). Evliya Çelebi seyahatnamesi'nden seçmeler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Kahraman, S. A. (2011a). Evliya Çelebi ve Seyahatnamesinin yayımı üzerine. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 711, 234-238.
- Kahraman, S. A. (2011b). Habertürk. Bilinmeyen - Evliya Çelebi. https://www.youtube.com/watch?v=hsGMmhhH2RQ
- Kurşun, Z. (2010). Dünyanın en büyük gezgini. Dil ve Edebiyat (15), 14-22.
- Kurşun, Z. (2013). Seyyah-ı Âlem Evliya Çelebi. C. Yılmaz (Ed.), Evliya Çelebi'nin dünyası (ss. 53–62). İstanbul: MEDAM - Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi.
- Küpeli, Ö. (2016). Revan Seferi'ne götürülen padişah kıyafetleri. Cihannüma Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi(II/2), 33-74.
- Ortaylı, İ. (2006). Osmanlı'yı yeniden keşfetmek. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Özdemir, N. (2012). Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin sözlü kültür boyutu ve kent kültürü araştırmaları. Evliya Çelebi'nin sözlü kaynakları (ss. 131–148). UNESCO Türkiye Milli Komisyonu.
- Şavk, Ü. Ç. (2011). Sorularla Evliya Çelebi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
- Şeker, M. (1998). Hil’at. TDV İslâm ansiklopedisi (18, ss. 22–25). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- TDV İslam Ansiklopedisi. Vekayiname. TDV İslâm ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/vekayiname (Erişim Tarihi: 18.03.2025).
- Türk Dil Kurumu. Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 18.03.2025).
- Uzun, M. İ. (1994). Ebced. TDV İslâm ansiklopedisi (10, ss. 68–70). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Yediyıldız, B. (2011). Evliya Çelebi ve Seyahatname üzerine. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 711, 205-211.
Year 2025,
Volume: 17 Issue: 3, 157 - 164, 29.09.2025
Abstract
Evliya Çelebi was born in Istanbul and lived between the years 1611 and 1685. His family had a deep-rooted background, which allowed them to build a wide network both within and outside the palace. The desire to travel held a significant place in Çelebi’s identity. He shaped his life around his journeys, traveling continuously for 51 years. In the places he visited, Evliya Çelebi systematically recorded observations about the region’s history, physical environment, and social life. In this context, both his note-taking strategy and the information he provided serve as a guide for urban researchers.
Keywords
References
- Akalın, Ş. H. (2011). Seyahatname'den Evliya Çelebi'ye. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 711, 212-233.
- Balta, E., & Dağlı, Y. (2011). Evliya Çelebi'ye göre Mora Yarımadası ve Girit'te bağcılık ve şaraplar. R. A. A. Sheridan (Çev.). M. S. Koz (Ed.), Evliya Çelebi konuşmaları / yazılar (ss. 103–127). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Bostan, H. M. (2013). Evliya Çelebi çağında Trabzon. Z. Kurşun & C. Yılmaz (Eds.), Evliya Çelebi'nin şehirleri (ss. 65–71). İstanbul:MEDAM-Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi.
- Bozkurt, N. (1993). Darülkurra. TDV İslâm ansiklopedisi (8, ss. 543–545). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Bozkurt, N. (2006). Nedim. In TDV İslâm ansiklopedisi (32, ss. 509–510). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Çelebi, E. (2013a), Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi – 1: 1-6. kitaplar, 2. kitap (İstanbul). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Çelebi, E. (2013b). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi – 1: 1–6. kitaplar, 2. kitap (Bursa, Bolu, Trabzon, Erzurum, Azerbaycan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Çetin, F. (2013). İki Osmanlı tipolojisinin mukayesesi: Pirî “Reis”ile Evliya “Çelebi”nin tarihi ve fikri serüveni. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 1-16.
- Dankoff, R. (2010). Seyyah-ı Âlem: Evliyâ Çelebi'nin dünyaya bakışı (Çev. M. Günay). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Derman, M. U. (1994). Divit. TDV İslâm ansiklopedisi (9, ss. 450–451). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Develi, H. (2022). Evliya Çelebi'nin İzinde. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu.
- Duman, M. (2013). Evliya Çelebi seyahatnamesi. C. Yılmaz (Ed.), Evliya Çelebi'nin dünyası (ss. 67–75). İstanbul: MEDAM - Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi.
- Ertuğ, Z. T. (2000). İmaret. TDV İslâm ansiklopedisi (22, ss. 219–220). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Günay, E. (2012). Önsöz. N. Tezcan, S. Tezcan, & R. Dankoff (Eds.), Evliya Çelebi: Studies and essays commemorating 400th anniversary of his birth. İstanbul: Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism Publications.
- İlgürel, M. (1995). Evliya Çelebi. TDV İslâm ansiklopedisi (11, ss. 529–533). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- İnalcık, H. (2013). Evliya Çelebi Seyahatnamesi: Bir musahibin anıları ve seyahat notları. C. Yılmaz (Ed.), Evliya Çelebi'nin dünyası (ss. 33–44). İstanbul: MEDAM - Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi.
- İnan, K. (1998). Kadı sicillerine göre Trabzon şehrinin fiziki yapısı (1643-1656). Osmanlı Araştırmaları XVIII (The Journal of Ottoman Studies XVIII), 161-186.
- İpşirli, M. (2020). Musâhib. TDV İslâm ansiklopedisi (31, ss230-231). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Kahraman, S. (2012). Evliya Çelebi seyahatnamesi'nden seçmeler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Kahraman, S. A. (2011a). Evliya Çelebi ve Seyahatnamesinin yayımı üzerine. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 711, 234-238.
- Kahraman, S. A. (2011b). Habertürk. Bilinmeyen - Evliya Çelebi. https://www.youtube.com/watch?v=hsGMmhhH2RQ
- Kurşun, Z. (2010). Dünyanın en büyük gezgini. Dil ve Edebiyat (15), 14-22.
- Kurşun, Z. (2013). Seyyah-ı Âlem Evliya Çelebi. C. Yılmaz (Ed.), Evliya Çelebi'nin dünyası (ss. 53–62). İstanbul: MEDAM - Bahçeşehir Üniversitesi Medeniyet Araştırmaları Merkezi.
- Küpeli, Ö. (2016). Revan Seferi'ne götürülen padişah kıyafetleri. Cihannüma Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi(II/2), 33-74.
- Ortaylı, İ. (2006). Osmanlı'yı yeniden keşfetmek. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Özdemir, N. (2012). Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin sözlü kültür boyutu ve kent kültürü araştırmaları. Evliya Çelebi'nin sözlü kaynakları (ss. 131–148). UNESCO Türkiye Milli Komisyonu.
- Şavk, Ü. Ç. (2011). Sorularla Evliya Çelebi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
- Şeker, M. (1998). Hil’at. TDV İslâm ansiklopedisi (18, ss. 22–25). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- TDV İslam Ansiklopedisi. Vekayiname. TDV İslâm ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/vekayiname (Erişim Tarihi: 18.03.2025).
- Türk Dil Kurumu. Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 18.03.2025).
- Uzun, M. İ. (1994). Ebced. TDV İslâm ansiklopedisi (10, ss. 68–70). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Yediyıldız, B. (2011). Evliya Çelebi ve Seyahatname üzerine. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 711, 205-211.
There are 32 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Public Administration |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Early Pub Date | September 29, 2025 |
| Publication Date | September 29, 2025 |
| Submission Date | August 1, 2025 |
| Acceptance Date | September 11, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 17 Issue: 3 |
