Öz
Today, as a result of economic, social and cultural developments, the need to relocate raw materials, products, goods and people has played a major role in the development of the transportation sector. In particular, air transport has become more and more preferred due to the fast and safe service provided and the convenience it offers. Liberalization movements, which first started in the USA and then showed its effect in Europe, also contributed to the development of the aviation industry. Turkey did not remain indifferent to the developments in the world in the aviation sector, especially with the developments that took place after 2003, it entered into competition with the prominent airline companies in the world. In this context, it is important for airline companies to know the factors that affect passenger preferences for sustainable competition. The aim of this study; is to determine the factors that affect the decision-making process in airline preference. The survey conducted in this direction was applied to 408 passengers living in Turkey and traveling by plane at least once. Obtained data were analyzed by conjoint analysis. As a result of the research, the factors affecting the choice of airline according to the degree of importance appear as price, comfort, service and flight possibilities. Although the demographic characteristics of the respondents were different from each other, price orientation emerged very clearly, this situation was thought to be related to Covid 19 and the economic conjuncture in Turkey, and then it was suggested that studies on airline preference might be related to the economic conjuncture. In addition, it is observed that respondents in this study expect price stability rather than price diversity. In this context, it has been suggested that airline companies should pay attention to issues related to price stability.
Anahtar Kelimeler
Aviation Industry Airline Management Airline Selection Conjoint Analysis
Kaynakça
- Ananda, A., Bansala, G. ve Aggrawalb, D. (2018) ‘Choice based diffusion model for predicting sales of mobile phones using conjoint analysis’, Journal of High Technology Management Research, Vol. 29, pp. 216–226. Buaphiban, T. (2015, April). A Dissertation Submitted to the College of Aviation.
- Canöz, N. (2018). Yabancıların Havayolu Ulaşımını Tercih Etme Nedenleri: Türkiye'ye Ait Havayolu İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk İletişim, 196-197.
- Chiou, Y.-C., ve Chen, Y.-H. (2010). Factors influencing the intentions of passengers regarding full service and low. Journal of Air Transport Management, 226-228 .
- Çelikkol, E. S., Çelikkol, Ş., Tekin, N. V., ve Uçkun, G. C. (2012). Türkiye'de İç Hatlardaki Havayolu Taşımacılığında Müşteri Tercihi ve Memnuniyetini Etkileyen Faktörlere Yönelik Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 70-81.
- Duygun, A., ve Yücel, M. F. (2018). Yolcu Tercihlerinde Havayolunun Algılanan Yenilikçilik Düzeyinin Rolü Üzerine Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 447.
- Gerede, E. (2015). Havayolu Taşımacılığı ve Ekonomik Düzenlemeler Teori ve Türkiye Uygulaması. Ankara: Art Ofset Matbaacılık.
- Gilbert, D., ve Wong, R. K. (2003). Passengers Expectations and Airline Servces:A Hong-Kong Based Study. Tour Management, 519-532.
- Green, P.E. ve Srinivasan, V. (1978) ‘Conjoint analysis in consumer research: issues and outlook’, Journal of Consumer Research, Vol. 5, pp. 103–123.
- Gündoğdu, M. (2009). Rekabet Hukuku Perspektifinden Havayolu Taşımacılığı Sektöründe Stratejik İttifaklar. Türk Havayolu Taşımacılık Sektörü ve Türk Rekabet Hukukunda Stratejik ittifaklar. Ankara: Rekabet Kurumu.
- https://www.airnewstimes.com/talip-kislakci-havacilikta-rekabet-deregulasyon-ve-slot-648-yazisi.html, Erişim Tarihi:25.03.2022.
- https://web.shgm.gov.tr/tr/havacilik-isletmeleri/2063-hava-tasima-isletmeleri Erişim Tarihi:27.01.2022.
- http://www.uab.gov.tr/uploads/pages/havacilik/havacilik.pdf Erişim Tarihi: 17.07.2022.
- http://www.uab.gov.tr/uploads/pages/yayinlar/ulasan-ve-erisen-turkiye-2021.pdf. ErişimTarihi:17.07.2022.
- http://www.dhmi.gov.tr. DHMİ 2017 Havayolu Sektörü Raporu.» 2018.Erişim Tarihi:18.07.2022
- Lambert, A., ve Luiz, J. M. (2011). «Passenger Service Quality Expectations As Perceived by Long Haul Airine Airline
- Managers in South Africa.» . African Journal of Business Management, 11662-11675.
- Neilberger, C. (2008). The effects of deregulation, changed customer requirements and new technology on the organisation and spatial patterns of the air freight sector in Europe. Journal of Transport Geography , 247–256.
- Park, J.-W. (2010). The effect of frequent flyer programs: A case study of the Korean airline industry. Journal of Air transport Management.
- Savaş, H., ve Duran, Z. (2020). Havayolu Pazarında Firma Seçimini Etkileyen Faktörlere Rekabetçi Bir Bakış. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi (PİAR), 45-58.
- Soomro, Y. A., Hameed, I., Shakoor, R., ve Butt, A. S. (2012). Factors Effecting Consumer Preferences In Airline Industry. Far Esat Journal of Psychology and Business, 63.
- Şengür, Y. (2004). Havayolu Taşımacılığında Düşük Maliyetli Taşıyıcılar ve Türkiye’deki Uygulamaların Araştırılması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
- Şimşek, H., Özaslan, İ.H., & Eryılmaz, İ. (2022). Pilot Selection in Airline Organizations with the Analytical Hierarchy Process. Journal of Aviation, 6(2), 218-227.
- Tripathi, V. Kulshreshtha, K. (2017) ‘Consumer preference for electronic consumer durable goods in India: a conjoint analysis approach’, International Journal of Business Forecasting and Marketing Intelligence, Vol. 3, No. 1, pp. 13-37.
- Topal, B., Şahin, H., ve Topal, B. (2019). Havayolu İle Yolcu Taşımacılığında Müşteri Memnuniyetini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: İstanbul Hava Limanları Örneği, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 119-128.
- Wua, W.Y., Liao, Y.K. ve Chatwuthikrai, A. (2014) ‘Applying conjoint analysis to evaluate consumer preferences toward subcompact cars’, Expert Systems with Applications, Vol. 41, 2782–2792.
- Yalçın, D. (2020). Havayolu Tüketicisi Satın Alma Davranışı. İstanbul: Kriter Yayınevi.
- Yaylalı, M., ve Dilek, Ö. (2017). Havayolu Ulaşımında Tüketici Tercihlerine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi International Journal of Economics, Businessand Politics, 75-78.
- Yılmaz, M. K. (2019). Havayolu Müşterilerinin Memnuniyet Beklenti Düzeylerini ve Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Saha Araştırması. Sosyal Bilimler Araştırmaları II, 239-257.
Öz
Günümüzde ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmeler neticesinde hammadde, ürün, eşya ve kişilerin yer değiştirme ihtiyacı taşımacılık sektörünün gelişiminde büyük rol oynamıştır. Özellikle havayolu taşımacılığı, verilen hizmetin hızlı ve emniyetli olması ve sunduğu rahatlık sayesinde giderek daha fazla tercih edilir hale gelmiştir. Önce ABD’de başlayan daha sonra Avrupa’da da etkisini gösteren serbestleşme hareketleri de havacılık sektörünün gelişimine katkıda bulunmuştur. Havacılık sektöründe dünyada meydana gelen gelişmelere Türkiye de kayıtsız kalmamış özellikle de 2003 sonrasında gerçekleşen gelişmelerle dünyada öne çıkan havayolu işletmeleri ile rekabete girilmiştir. Bu bağlamda sürdürülebilir rekabet için havayolu işletmelerinin yolcu tercihlerine etki eden faktörleri bilmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı; havayolu tercihinde karar verme sürecine etki eden faktörlerin tespit edilmesidir. Bu doğrultuda yapılan anket çalışması Türkiye’de yaşayan ve en az bir kere uçakla seyahat eden 408 yolcuya uygulanmıştır. Elde edilen veriler konjoint analizi ile incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda önem derecesine göre havayolu seçimine etki eden faktörleri fiyat, konfor, hizmet, uçuş olanakları olarak ortaya çıkmaktadır. Yanıtlayıcıların demografik özellikleri birbirlerinden farklı olmasına karşın fiyat odaklılık çok belirgin olarak ortaya çıkmış bu durumun Covid19 ve Türkiye’deki ekonomik konjonktürle ilgili olduğu düşünülmüş daha sonra havayolu işletmesi tercihi ile ilgili çalışmaların ekonomik konjonktürle olan ilgisi ile olabileceği önerisi sunulmuştur. Ayrıca bu çalışmada yanıtlayıcıların fiyat çeşitliliğinden ziyade fiyat istikrarı beklentisinde oldukları gözlenmektedir. Bu bağlamda havayolu şirketlerinin fiyat istikrarıyla ilgili konularda dikkat etmeleri gerektiği önerisinde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Havacılık Sektörü Havayolu İşletmesi Havayolu Tercihi Konjoint Analizi
Kaynakça
- Ananda, A., Bansala, G. ve Aggrawalb, D. (2018) ‘Choice based diffusion model for predicting sales of mobile phones using conjoint analysis’, Journal of High Technology Management Research, Vol. 29, pp. 216–226. Buaphiban, T. (2015, April). A Dissertation Submitted to the College of Aviation.
- Canöz, N. (2018). Yabancıların Havayolu Ulaşımını Tercih Etme Nedenleri: Türkiye'ye Ait Havayolu İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk İletişim, 196-197.
- Chiou, Y.-C., ve Chen, Y.-H. (2010). Factors influencing the intentions of passengers regarding full service and low. Journal of Air Transport Management, 226-228 .
- Çelikkol, E. S., Çelikkol, Ş., Tekin, N. V., ve Uçkun, G. C. (2012). Türkiye'de İç Hatlardaki Havayolu Taşımacılığında Müşteri Tercihi ve Memnuniyetini Etkileyen Faktörlere Yönelik Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 70-81.
- Duygun, A., ve Yücel, M. F. (2018). Yolcu Tercihlerinde Havayolunun Algılanan Yenilikçilik Düzeyinin Rolü Üzerine Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 447.
- Gerede, E. (2015). Havayolu Taşımacılığı ve Ekonomik Düzenlemeler Teori ve Türkiye Uygulaması. Ankara: Art Ofset Matbaacılık.
- Gilbert, D., ve Wong, R. K. (2003). Passengers Expectations and Airline Servces:A Hong-Kong Based Study. Tour Management, 519-532.
- Green, P.E. ve Srinivasan, V. (1978) ‘Conjoint analysis in consumer research: issues and outlook’, Journal of Consumer Research, Vol. 5, pp. 103–123.
- Gündoğdu, M. (2009). Rekabet Hukuku Perspektifinden Havayolu Taşımacılığı Sektöründe Stratejik İttifaklar. Türk Havayolu Taşımacılık Sektörü ve Türk Rekabet Hukukunda Stratejik ittifaklar. Ankara: Rekabet Kurumu.
- https://www.airnewstimes.com/talip-kislakci-havacilikta-rekabet-deregulasyon-ve-slot-648-yazisi.html, Erişim Tarihi:25.03.2022.
- https://web.shgm.gov.tr/tr/havacilik-isletmeleri/2063-hava-tasima-isletmeleri Erişim Tarihi:27.01.2022.
- http://www.uab.gov.tr/uploads/pages/havacilik/havacilik.pdf Erişim Tarihi: 17.07.2022.
- http://www.uab.gov.tr/uploads/pages/yayinlar/ulasan-ve-erisen-turkiye-2021.pdf. ErişimTarihi:17.07.2022.
- http://www.dhmi.gov.tr. DHMİ 2017 Havayolu Sektörü Raporu.» 2018.Erişim Tarihi:18.07.2022
- Lambert, A., ve Luiz, J. M. (2011). «Passenger Service Quality Expectations As Perceived by Long Haul Airine Airline
- Managers in South Africa.» . African Journal of Business Management, 11662-11675.
- Neilberger, C. (2008). The effects of deregulation, changed customer requirements and new technology on the organisation and spatial patterns of the air freight sector in Europe. Journal of Transport Geography , 247–256.
- Park, J.-W. (2010). The effect of frequent flyer programs: A case study of the Korean airline industry. Journal of Air transport Management.
- Savaş, H., ve Duran, Z. (2020). Havayolu Pazarında Firma Seçimini Etkileyen Faktörlere Rekabetçi Bir Bakış. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi (PİAR), 45-58.
- Soomro, Y. A., Hameed, I., Shakoor, R., ve Butt, A. S. (2012). Factors Effecting Consumer Preferences In Airline Industry. Far Esat Journal of Psychology and Business, 63.
- Şengür, Y. (2004). Havayolu Taşımacılığında Düşük Maliyetli Taşıyıcılar ve Türkiye’deki Uygulamaların Araştırılması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
- Şimşek, H., Özaslan, İ.H., & Eryılmaz, İ. (2022). Pilot Selection in Airline Organizations with the Analytical Hierarchy Process. Journal of Aviation, 6(2), 218-227.
- Tripathi, V. Kulshreshtha, K. (2017) ‘Consumer preference for electronic consumer durable goods in India: a conjoint analysis approach’, International Journal of Business Forecasting and Marketing Intelligence, Vol. 3, No. 1, pp. 13-37.
- Topal, B., Şahin, H., ve Topal, B. (2019). Havayolu İle Yolcu Taşımacılığında Müşteri Memnuniyetini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: İstanbul Hava Limanları Örneği, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 119-128.
- Wua, W.Y., Liao, Y.K. ve Chatwuthikrai, A. (2014) ‘Applying conjoint analysis to evaluate consumer preferences toward subcompact cars’, Expert Systems with Applications, Vol. 41, 2782–2792.
- Yalçın, D. (2020). Havayolu Tüketicisi Satın Alma Davranışı. İstanbul: Kriter Yayınevi.
- Yaylalı, M., ve Dilek, Ö. (2017). Havayolu Ulaşımında Tüketici Tercihlerine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi International Journal of Economics, Businessand Politics, 75-78.
- Yılmaz, M. K. (2019). Havayolu Müşterilerinin Memnuniyet Beklenti Düzeylerini ve Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Saha Araştırması. Sosyal Bilimler Araştırmaları II, 239-257.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2022 |
| Kabul Tarihi | 28 Ağustos 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 4 Sayı: 2 |
