Araştırma Makalesi
Yıl 2018,
Cilt: 10 Sayı: 4, 141 - 150, 28.12.2018
Öz
Kaynakça
- Adıyeke, N. (1999). Islahat Fermanı Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Millet Sistemi ve Gayrımüslimlerin Yaşantılarına Dair. Osmanlı, 4, 255-261.Alada, A. (2008). Osmanlı Şehrinde Mahalle, İstanbul: Sümer Kitabevi.Anastassiadou, M.(1998). Tanzimat Çağında Bir Osmanlı şehri Selanik, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Baer, G.(1968). The Beginnings of Municipal Government in Egypt. Middle Eastern Studies,4,118-140.Baysun, M.Cavid.(1960). Mustafa Reşid Paşa’nın Siyasi Yazıları, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15.Bostancı, I.Işık .(2006). XIX. Yüzyılda Filistin (İdarî ve Sosyo-Ekonomik Vaziyet). (Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ). https://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.Cerası, M. (1999), Osmanlı Kenti (Çev.Aslı Ataöv), İstanbul: Yapı Kredi Yayını.Cleveland, W.L. (1978). The Municipal Council of Tunis:1858-1870: A study in Urban İnstitutional Change, İnternational Journal of Middle East Studies, 9,33-61.Çadırcı, M. (1972). Tanzimat'a Girerken Türkiye'de Şehir İdaresi ,(Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, Ankara). https://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.Çaha, Ö. (1996), Osmanlı'da Sivil Toplum, Osmanlı Toplum Yapısı Üzerine Derleme, (Der.A. Okumuşlar), Konya: Sebat Matbaası.Deane, P.(1994). İlk Sanayi İnkilabı, Çev. Tevfik Güran, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Eryılmaz, B. (1992). Tanzimat ve Yönetimde Modernleşme, İstanbul: İşaret Yayınları. Kark,R.(1980).The Jeruselam Municipality at The end of The Ottoman Rule, Asian and African Studies ,14,117-141.Kodaman, B.(1987). Mustafa Reşit Paşa’nın Paris Sefirlikleri Esnasında Takip Ettiği Politikası, Mustafa Reşit Paşa Semineri ve Bildirileri, Ankara: Türk Tarihi Kurumu Yayınları.Ortaylı, İ. (1995). Devraldığımız Miras: Yeni Türkiye. Yönetimde Yeniden Yapılanma Özel Sayısı,4,552-558.Ortaylı,İ. (1974). Tanzimattan Sonra Mahalli İdareler (1840-1880), Ankara: Sevinç Matbaası.Ortaylı,İ. (2000).Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareler(1840-1878), Ankara: Sevinç Matbaası. Ortaylı, İ. (1982). Osmanlı İmparatorluğunda İdari Modernleşme ve Mahalli İdare Alanındaki Gelişmeler, İdare Hukuku ve İlimler Dergisi (İHİD) , Sarıca’ya Armağan,3,137-148.Oktay, T.(2008). Belediye’nin Tarihsel Gelişimi. R.Bozlağan ve Y.Demirkaya (Ed.), Türkiye’de yerel yönetimlerin içinde (s.120-156). Ankara: Nobel Yayınları.Ökmen, M.& Yılmaz, A. (2009). Klasik Dönemden Tanzimat’a Osmanlı Kenti Ve Yerel Yönetimler, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 91-112.Ökmen, M. & Parlak, B. (2008), Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler, İstanbul: Alfa/Aktüel Yayını.Özveren, Y. E. (1994).Beyrut. Ç. Keyder, Y. Eyüp Özveren ve Donald Quataert (Ed.). Doğu Akdeniz’de liman kentlerinin içinde (s.75-102). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Pamuk, Ş. (1993), Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi, İstanbul: Gerçek Yayınevi.Serçe, E. (1998). İzmir'de Belediye:Tanzimat'tan Cumhuriyet'e :1868-1945, İzmir: Dokuz Eylül Yayıncılık. Şimşek, R.(1993).Trabzon Belediye Tarihi:Osmanlı Dönemi, Trabzon:Trabzon Belediyesi Kültür Yayınları. Tekeli, İ. (1983). Yerel Yönetimlerde Demokrasi ve Türkiye’de Belediyelerin Gelişimi”, Amme İdaresi Dergisi,16,7-21.Ünlü, T. Selvi. (2008). Bir İskeleden Liman Kentine Doğu Akdeniz’in Önemli Bir Limanı Olarak On Dokuzuncu Yüzyılın İkinci Yarısında Mersin’de Mekânsal Gelişim, Planlama Dergisi, 47, 5-26.
Yıl 2018,
Cilt: 10 Sayı: 4, 141 - 150, 28.12.2018
Öz
ÖZET
Osmanlı’da Tanzimat’tan önce yerel hizmetler,
toplumsal örgütlenmenin kuvvetli olduğu mahalle
ve Türk-İslam kültürünün ürünü olan vakıflar
aracılığıyla yerine getirilmekteydi. Osmanlı taşra vilayetlerinde modern
anlamda yerel hizmet sunumu, Tanzimat dönemi reformları ve Avrupa ile doğu Akdeniz
liman şehirleri arasında gerçekleşen uluslararası ticaret sonucu ortaya
çıkmıştır. Tanzimat dönemi reformlarının getirdiği yeni düzen içinde, şehirler
ekonomik, fiziki ve sosyal dönüşüm geçirmiştir. 19.yy’da Avrupa ile doğu Akdeniz
liman şehirleri arasında artan iktisadi ilişkiler sonucu, liman şehirleri bu
döneme uygun ulaşım ve hizmetler bütününe gitmek için yeni örgütlenmelere
gitmiştir. Taşra vilayetlerindeki belediye hizmetleri alanındaki ilk adımlar, şehrin
yoğunlaştığı kent dokusunda ki hayatı iyileştirme ve ticaret altyapısını
güçlendirmek olmuştur. Bu bağlamda
Tanzimat bürokrasisi, Osmanlı şehir politikası açısından hem beledi atılımları
güçlendirici hem de bu atılımları örgütleyerek yerel hizmetlerin
kurumsallaşmasını sağlamıştır.
Bu çalışmanın amacı, Osmanlı şehirlerinde
Tanzimat sonrası taşrada yerel hizmetlerin örgütlenmesinde önemli olan
etmenleri belirlemeye yöneliktir. Çalışmada, taşra belediyelerinin hukuksal
altyapısının gelişimi kronolojik olarak analiz edilerek, belediyelerin merkezi
hükümetle görevsel ilişkilerine değinilmiştir. Osmanlı taşra vilayetlerinde
belediyelerin gelişimi, İzmir, İskenderiye, Selanik, Trabzon, Tunus ve Beyrut gibi
doğu Akdeniz liman şehirleri ve Ortadoğu’da bulunduğu bölgenin merkezi
durumunda olan Kudüs şehri üzerinden açıklanmıştır.
Anahtar
Sözcükler: Tanzimat, Taşra
vilayetleri, Yerel hizmetler, Beledi Örgütlenmeler.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adıyeke, N. (1999). Islahat Fermanı Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu’nda Millet Sistemi ve Gayrımüslimlerin Yaşantılarına Dair. Osmanlı, 4, 255-261.Alada, A. (2008). Osmanlı Şehrinde Mahalle, İstanbul: Sümer Kitabevi.Anastassiadou, M.(1998). Tanzimat Çağında Bir Osmanlı şehri Selanik, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Baer, G.(1968). The Beginnings of Municipal Government in Egypt. Middle Eastern Studies,4,118-140.Baysun, M.Cavid.(1960). Mustafa Reşid Paşa’nın Siyasi Yazıları, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 15.Bostancı, I.Işık .(2006). XIX. Yüzyılda Filistin (İdarî ve Sosyo-Ekonomik Vaziyet). (Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ). https://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.Cerası, M. (1999), Osmanlı Kenti (Çev.Aslı Ataöv), İstanbul: Yapı Kredi Yayını.Cleveland, W.L. (1978). The Municipal Council of Tunis:1858-1870: A study in Urban İnstitutional Change, İnternational Journal of Middle East Studies, 9,33-61.Çadırcı, M. (1972). Tanzimat'a Girerken Türkiye'de Şehir İdaresi ,(Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, Ankara). https://tez2.yok.gov.tr/ adresinden edinilmiştir.Çaha, Ö. (1996), Osmanlı'da Sivil Toplum, Osmanlı Toplum Yapısı Üzerine Derleme, (Der.A. Okumuşlar), Konya: Sebat Matbaası.Deane, P.(1994). İlk Sanayi İnkilabı, Çev. Tevfik Güran, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Eryılmaz, B. (1992). Tanzimat ve Yönetimde Modernleşme, İstanbul: İşaret Yayınları. Kark,R.(1980).The Jeruselam Municipality at The end of The Ottoman Rule, Asian and African Studies ,14,117-141.Kodaman, B.(1987). Mustafa Reşit Paşa’nın Paris Sefirlikleri Esnasında Takip Ettiği Politikası, Mustafa Reşit Paşa Semineri ve Bildirileri, Ankara: Türk Tarihi Kurumu Yayınları.Ortaylı, İ. (1995). Devraldığımız Miras: Yeni Türkiye. Yönetimde Yeniden Yapılanma Özel Sayısı,4,552-558.Ortaylı,İ. (1974). Tanzimattan Sonra Mahalli İdareler (1840-1880), Ankara: Sevinç Matbaası.Ortaylı,İ. (2000).Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareler(1840-1878), Ankara: Sevinç Matbaası. Ortaylı, İ. (1982). Osmanlı İmparatorluğunda İdari Modernleşme ve Mahalli İdare Alanındaki Gelişmeler, İdare Hukuku ve İlimler Dergisi (İHİD) , Sarıca’ya Armağan,3,137-148.Oktay, T.(2008). Belediye’nin Tarihsel Gelişimi. R.Bozlağan ve Y.Demirkaya (Ed.), Türkiye’de yerel yönetimlerin içinde (s.120-156). Ankara: Nobel Yayınları.Ökmen, M.& Yılmaz, A. (2009). Klasik Dönemden Tanzimat’a Osmanlı Kenti Ve Yerel Yönetimler, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23, 91-112.Ökmen, M. & Parlak, B. (2008), Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler, İstanbul: Alfa/Aktüel Yayını.Özveren, Y. E. (1994).Beyrut. Ç. Keyder, Y. Eyüp Özveren ve Donald Quataert (Ed.). Doğu Akdeniz’de liman kentlerinin içinde (s.75-102). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Pamuk, Ş. (1993), Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi, İstanbul: Gerçek Yayınevi.Serçe, E. (1998). İzmir'de Belediye:Tanzimat'tan Cumhuriyet'e :1868-1945, İzmir: Dokuz Eylül Yayıncılık. Şimşek, R.(1993).Trabzon Belediye Tarihi:Osmanlı Dönemi, Trabzon:Trabzon Belediyesi Kültür Yayınları. Tekeli, İ. (1983). Yerel Yönetimlerde Demokrasi ve Türkiye’de Belediyelerin Gelişimi”, Amme İdaresi Dergisi,16,7-21.Ünlü, T. Selvi. (2008). Bir İskeleden Liman Kentine Doğu Akdeniz’in Önemli Bir Limanı Olarak On Dokuzuncu Yüzyılın İkinci Yarısında Mersin’de Mekânsal Gelişim, Planlama Dergisi, 47, 5-26.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Siyaset Bilimi |
| Bölüm | Derleme Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 10 Sayı: 4 |
