Research Article
BibTex RIS Cite

İhracata Dayalı Büyüme Modeli: Türkiye Örneği (1980-2020)

Year 2021, Volume: 13 Issue: 1, 63 - 70, 25.03.2021

Emine Türkan Ayvaz Güven

Abstract

İhracatın; ülkenin yurt içindeki mal üretimini çoğaltarak, yerli sektörlerin gelişmesini, istihdam olanaklarının artmasını, emek ve zamanın daha verimli kullanılmasını, böylece ülkede birçok anlamda verimliliği arttıracağı ve bunların sonucunda ekonomik büyüme üzerinde olumlu katkı yapacağı bilinmektedir. 1980’li yıllarda küreselleşme hareketlerinin hız kazanması ile ülkeler, ihracata dayalı üretim yapılarını geliştirerek ihracat hacimlerini arttırma yollarını aramışlardır. Türkiye’de bu ekonomilerden birisi olarak rejim değişikliğiyle ihracata dayalı büyümeyi tercih eden ülkeler arasına girmiştir. Özellikle son yıllarda Türkiye ekonomisinin büyüme rakamlarına bakıldığında ihracatın önemi ortaya çıkmaktadır. İhracat ile ekonomik büyüme arasında oldukça sıkı bir ilişki olduğunu söylemek mümkündür.Bu çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisinde ihracat ve ekonomik büyüme ilişkisini ekonometrik olarak test etmektir. Bunun için, Türkiye'nin 1980-2020 dönemleri ele alınarak, ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçerli olup-olmadığı sınanmıştır. Yapılan Eş bütünleşme Testi, değişkenler arasında uzun dönemli ilişki olduğunu gösterirken, nedensellik analizlerinin sonuçları ise; Türkiye’de ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçerliliğini ortaya koymaktadır. Bu sonuç, literatür tarafından da desteklenmektedir.

Keywords

İhracat İhracata Dayalı Büyüme Ekonomik Büyüme Granger Nedensellik Eş Bütünleşme Testi

References

  • Aktaş, C. (2009). Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,18(2), 35-47.
  • Awokuse, T. O. ( 2005). Export-Led Growth And The Japanese Economy: Evidence From Var and Directed Acyclic Graphs, Applied Economics Letters, 12(14), 849-858.
  • Aytaç, A. (2017). Ekonomik Büyüme – İhracat İlişkisi: 2001-2016 Türkiye Örneği. Social Sciences Research Journal, 6(4), 214-222.
  • Baş, B. (2020). 2000 Yılı Sonrasında Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ben-David, D., & Loewy, M. B. (1998). Free-Trade, Growth, And Convergence. Journal Of Economic Growth, (3),143-70.
  • Carbaugh, J.R. (2002). International Economics, 8. Edition, South Western Co., Cincinnati, 251s.
  • Demirhan, E. (2005). Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 60(4), 75-88.
  • Dereli̇, D.D. (2018). Türkiye'de Dış Ticaret İle Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi (1969-2016). Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16 (3), 279-289.
  • Doyle, E. (2001). Export-Output Causality And The Role Of Exports İn Irish Growth: 1950-1997. International Economic Journal, 15(3), 31-54.
  • Edwards, S. (1993). Openness, Trade Liberalization, and Growth in Developing Countries. Econ Papers, 31(3), 1358-1393.
  • Giles, J. A. & Williams, C. L. (2000). Export-Led Growth: A Survey Of The Empirical Literature And Some Noncausality Results Part 1. Econometrics.
  • Granger, C. & Engle, R. F. (1987). Co-Integrated and Error Correction: Representation, Estimation and Testing. Econometrica, 55(2), 251–276.
  • Gujaratı, D.N. (1999). Temel Ekonometri, (Çev: Ü.Şenesen, G.G. Şenesen), İstanbul:Literatür Yayınları.
  • Jordaan, A. C. & Eita, J. H. (2007). Export And Economic Growth İn Namibia: A Granger Causality Analysis. South African Journal Of Economics, 75(3), 540- 547.
  • Kazgan, G. (1998). İktisat Kuramı-Politikası ve Büyüme Stratejisi, Serin, V. (Eds.) İktisat Politikası, 1. Baskı, İstanbul.
  • Kılavuz, E. & Topçu, B.A. (2012). Export and Economic Growth in the Case of the Manufacturing Industry: Panel Data Analysis of Developing Countries,. International Journal of Economics and Financial Issues, 2(2), 201-215.
  • Korkmaz, S. & Aydın, A (2015). Dış Ticaret - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 47-76.
  • Maneschiold, P. (2008). A Note On The Export-Led Growth Hypot-Hesis: A Time Series Approach. Latin American Journal of Economics-formerly Cuadernos de Economía, Instituto de Economía, 45(132), 293-302.
  • Okçu, A. B. (2008). Türkiye için Gelir-Tüketim İlişkisinin Eşbütünleşme Analizi ile İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı.
  • Özer, M. & Erdoğan, L. (2006). Türkiye'de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi. Ekonomik Yaklaşım, 17(60-61), 93-110.
  • Öztürk, İ. & Acaravcı, A. (2010). Testing The Export-Led Growth Hypothesis: Empirical Evidence From Turkey. The Journal Of Developing Areas, 44(1), 245-254.
  • Paul, B. (2011). Revisiting Export-Led Growth For Bangladesh: A Synthesis Of Cointegration And Innovation Accounting. International Journal Of Economics And Finance, 3(6), 3-15.
  • Ramos, F. F. R. (2001). Exports, Imports, And Economic Growth İn Portugal: Evidence From Causality And Cointegration Analysis. Economic Modelling, 18, 613-623.
  • Saatcioğlu, C. & Karaca, O. (2004). Türkiye’de İhracat İle Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1980 Dönüşümünün Etkisi. Yönetim: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 49, 30-40.
  • Takım, A. (2010). Türkiye’de GSYİH ile İhracat Arasındaki İlişki: Granger Nedensellik Testi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 1-16.
  • TCMB (2021). İstatistikler. (Erişim: 05.01.2021). https://evds2.tcmb.gov.tr/
  • TÜİK (2021). Temel İstatistikler. (Erişim:05.01.2021), https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Endeksleri-Aralik-2020-37393&dil=1
  • Uçan, O. ve Koçak. E. (2014). Türkiye’de Dış Ticaret Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Uygulaması. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(7), 149-161.
  • Yapraklı, S. (2007). İhracat İle Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. ODTÜ Gelişme Dergisi, 34, 97-112.
  • Yardımcı, P & Uysal, D . (2007). İhracat-İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Bilgi Yayılmaları Çerçevesinde Analizi: Johansen Ve Pesaran Sınır Testi Uygulaması . Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi , 7 (14) , 147-170.
  • Yiğidim, A. & Köse, N. (1997). İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, İthalatın Rolü: Türkiye Örneği (1980-1996). Ekonomik Yaklaşım, 8, 71-85

Year 2021, Volume: 13 Issue: 1, 63 - 70, 25.03.2021

Emine Türkan Ayvaz Güven

Abstract

References

  • Aktaş, C. (2009). Türkiye’nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,18(2), 35-47.
  • Awokuse, T. O. ( 2005). Export-Led Growth And The Japanese Economy: Evidence From Var and Directed Acyclic Graphs, Applied Economics Letters, 12(14), 849-858.
  • Aytaç, A. (2017). Ekonomik Büyüme – İhracat İlişkisi: 2001-2016 Türkiye Örneği. Social Sciences Research Journal, 6(4), 214-222.
  • Baş, B. (2020). 2000 Yılı Sonrasında Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ben-David, D., & Loewy, M. B. (1998). Free-Trade, Growth, And Convergence. Journal Of Economic Growth, (3),143-70.
  • Carbaugh, J.R. (2002). International Economics, 8. Edition, South Western Co., Cincinnati, 251s.
  • Demirhan, E. (2005). Büyüme ve İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 60(4), 75-88.
  • Dereli̇, D.D. (2018). Türkiye'de Dış Ticaret İle Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi (1969-2016). Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16 (3), 279-289.
  • Doyle, E. (2001). Export-Output Causality And The Role Of Exports İn Irish Growth: 1950-1997. International Economic Journal, 15(3), 31-54.
  • Edwards, S. (1993). Openness, Trade Liberalization, and Growth in Developing Countries. Econ Papers, 31(3), 1358-1393.
  • Giles, J. A. & Williams, C. L. (2000). Export-Led Growth: A Survey Of The Empirical Literature And Some Noncausality Results Part 1. Econometrics.
  • Granger, C. & Engle, R. F. (1987). Co-Integrated and Error Correction: Representation, Estimation and Testing. Econometrica, 55(2), 251–276.
  • Gujaratı, D.N. (1999). Temel Ekonometri, (Çev: Ü.Şenesen, G.G. Şenesen), İstanbul:Literatür Yayınları.
  • Jordaan, A. C. & Eita, J. H. (2007). Export And Economic Growth İn Namibia: A Granger Causality Analysis. South African Journal Of Economics, 75(3), 540- 547.
  • Kazgan, G. (1998). İktisat Kuramı-Politikası ve Büyüme Stratejisi, Serin, V. (Eds.) İktisat Politikası, 1. Baskı, İstanbul.
  • Kılavuz, E. & Topçu, B.A. (2012). Export and Economic Growth in the Case of the Manufacturing Industry: Panel Data Analysis of Developing Countries,. International Journal of Economics and Financial Issues, 2(2), 201-215.
  • Korkmaz, S. & Aydın, A (2015). Dış Ticaret - Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(3), 47-76.
  • Maneschiold, P. (2008). A Note On The Export-Led Growth Hypot-Hesis: A Time Series Approach. Latin American Journal of Economics-formerly Cuadernos de Economía, Instituto de Economía, 45(132), 293-302.
  • Okçu, A. B. (2008). Türkiye için Gelir-Tüketim İlişkisinin Eşbütünleşme Analizi ile İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı.
  • Özer, M. & Erdoğan, L. (2006). Türkiye'de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi. Ekonomik Yaklaşım, 17(60-61), 93-110.
  • Öztürk, İ. & Acaravcı, A. (2010). Testing The Export-Led Growth Hypothesis: Empirical Evidence From Turkey. The Journal Of Developing Areas, 44(1), 245-254.
  • Paul, B. (2011). Revisiting Export-Led Growth For Bangladesh: A Synthesis Of Cointegration And Innovation Accounting. International Journal Of Economics And Finance, 3(6), 3-15.
  • Ramos, F. F. R. (2001). Exports, Imports, And Economic Growth İn Portugal: Evidence From Causality And Cointegration Analysis. Economic Modelling, 18, 613-623.
  • Saatcioğlu, C. & Karaca, O. (2004). Türkiye’de İhracat İle Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1980 Dönüşümünün Etkisi. Yönetim: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 49, 30-40.
  • Takım, A. (2010). Türkiye’de GSYİH ile İhracat Arasındaki İlişki: Granger Nedensellik Testi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 1-16.
  • TCMB (2021). İstatistikler. (Erişim: 05.01.2021). https://evds2.tcmb.gov.tr/
  • TÜİK (2021). Temel İstatistikler. (Erişim:05.01.2021), https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Endeksleri-Aralik-2020-37393&dil=1
  • Uçan, O. ve Koçak. E. (2014). Türkiye’de Dış Ticaret Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Uygulaması. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(7), 149-161.
  • Yapraklı, S. (2007). İhracat İle Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. ODTÜ Gelişme Dergisi, 34, 97-112.
  • Yardımcı, P & Uysal, D . (2007). İhracat-İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Bilgi Yayılmaları Çerçevesinde Analizi: Johansen Ve Pesaran Sınır Testi Uygulaması . Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi , 7 (14) , 147-170.
  • Yiğidim, A. & Köse, N. (1997). İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki, İthalatın Rolü: Türkiye Örneği (1980-1996). Ekonomik Yaklaşım, 8, 71-85
There are 31 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

Emine Türkan Ayvaz Güven 0000-0003-4656-2888

Publication Date March 25, 2021
Published in Issue Year 2021Volume: 13 Issue: 1

Cite

APA Ayvaz Güven, E. T. (2021). İhracata Dayalı Büyüme Modeli: Türkiye Örneği (1980-2020). Aksaray Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 63-70.
 Download Cover Image