Research Article
BibTex RIS Cite

Duygusal Emek Davranışı İle Tükenmişlik Algısı Arasındaki İlişkide İş Stresinin Aracılık Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma

Year 2020, Volume: 12 Issue: 3, 39 - 50, 30.09.2020

Ertuğrul Köse

Abstract

Araştırma duygusal emek davranışı ile tükenmişlik algısı arasındaki ilişkide iş stresinin aracılık etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada üç kavramsal yapı arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla likert tipi ölçekler kullanılmıştır. Söz konusu ölçüm araçları İstanbul’da bankacılık sektöründe görev yapan 500 kişiye uygulanmış, katılımcılardan 412’si anketi cevaplayarak geri dönüş yapmış, 26 anket formu ise eksik veri içerdiğinden geçersiz sayılmıştır. Sonuç olarak, 386 anket form¬und¬aki veriler üzerinden istatistikî analizler yapılmıştır. Anket verileri SPSS ve AMOS paket programları aracılığı ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda duygusal emek davranışı, tükenmişlik algısı ve iş stresi değişkenleri arasında ilişkilerin istatistiksel olarak anlamlı olduğu ve iş stresinin duygusal emek davranışı ile tükenmişlik algısı arasındaki ilişkide tam aracılık rolü gösterdiği belirlenmiştir.

Keywords

Duygusal Emek İş Stresi Tükenmişlik Algısı Aracılık Etkisi

References

  • Akdu, U., & Akdu, S. (2016). Duygusal Emek ve İş Stresinin Tükenmişlik Üzerindeki Etkileri: Profesyonel Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(47), 1142-1153.
  • Aksel, İ., & Bağcı, Z. (2017). Çalışanların Duygusal Emekleri ile Tükenmişlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Görgül Bir Araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(4), 463-473.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Beehr, T. A., & Newman, J. E. (1978). Job Stress, Employee Health and Organizational Effectiveness: A Facet Analysis, Model and Literature Review. Personnel Psychology, 31, 665-699.
  • Choi, H.-M., Mohammad, A. A., & Kim, W. G. (2019). Understanding Hotel Frontline Employees’ Emotional Intelligence,Emotional Labor, Job Stress, Coping Strategies and Burnout. International Journal of Hospitality Management(82), 199-208.
  • Çeliker, N., Üstünel, M. F., & Güzeller, C. O. (2019). The Relationship Between Emotional Labour and Burnout: A Meta-Analysis. Anatolia, 1-18.
  • Day, A., Crown, S. N., & Ivany, M. (2017). Organisational Change and Employee Burnout: The Moderating Effects of Support and Job Control. Safety Science, 100, 4-12.
  • Diefendorff, J. M., Croyle, M. H., & Gosserand, R. H. (2005). The Dimensionality and Antecedents of Emotional Labor Strategies. Journal of Vocational Behavior, 66, 339-357.
  • Eroğlu, Ş. G. (2014). Örgütlerde Duygusal Emek ve Tükenmişilik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(19), 147-160.
  • Ganster, D. C., & Rosen, C. C. (2013). Work Stress and Employee Health: A Multidisciplinary Review. Journal of Management, 39(5), 1085-1122.
  • Gliem , J. A., & Gliem, R. R. (2003). Calculating, Interpreting, and Reporting Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient for Likert-Type Scales. Midwest Research to Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education (s. 82-88). Columbus: The Ohio State University.
  • Grandey, A. A. (2000). Emotion Regulation in the Workplace: A New Way to Conceptualize Emotional Labor. Journal of Occupational Health Psychology, 5(1), 95-110.
  • Grandey, A. A., & Sayre, G. M. (2019). Emotional Labor: Regulating Emotions for a Wage. Current Directions in Psychological Science, 1-7.
  • Günay, G. Y., & Demiralay, T. (2016). Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlerin İş Stresi, Tükenmişlik Sendromu ve İş-Aile Yaşam Dengesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 917-935.
  • Häusser, J. A., & Mojzisch, A. (2017). The Physical Activity-Mediated Demand–Control (pamDC) Model: Linking Work Characteristics, Leisure Time Physical Activity, and Well-Being. Work & Stress, 1-24.
  • Hochschild, A. R. (2012). The Managed Heart- Commercialization of Human Feeling . London: University of California Press.
  • Humphrey, R. H., Ashforth, B. E., & Diefendorff, J. M. (2015). The Bright Side of Emotional Labor. Journal of Organizational Behavior, 36, 749-769.
  • Işık, M., & Hamurcu, A. (2017). The Role of Job Stress at Emotional Labor’s Effect on Intention to Leave: Evidence From Call Center Employees. Business and Economic Horizons, 13(5), 652-665.
  • Jamal, M. (2007). Job Stress and Job Performance Controversy Revisited: An Empirical Examination in Two Countries. International Journal of Stress Management, 14(2), 175-187.
  • Jamieson, J. P., Crum, A. J., Goyer, J. P., Marotta, M. E., & Akinola, M. (2018). Optimizing Stress Responses with Reappraisal and Mindset Interventions: An Integrated Model. Anxiety, Stress, & Coping, 31(3), 245-261.
  • Karakaş, A., & Gökmen, G. (2018). Kamu Çalışanlarında İş Tatmini, Duygusal Emek ve İş Stresi: Konya'da Bir Araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 99-127.
  • Karimi, L., Leggat, S. G., Donohue, L., Farrell, G., & Couper, G. E. (2013). Emotional Rescue: The Role of Emotional Intelligence and Emotional Labour on Well-Being and Job-Stress Among Community Nurses. Journal of Advanced Nursing, 70(1), 176-186.
  • Koçak, O., & Gürsoy, G. (2018). Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkisi. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(7), 161-181.
  • Köse, E. (2019). Çalışanların Duygusal Zekâ Düzeyleriyle Tükenmişlik Algıların Arasındaki İlişkinin Araştırılması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(35), 193-212.
  • Köse, S., Oral, L., & Türesin, H. (2011). Duygusal Emek Davranışlarının İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ile İlişkisi Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. İşletme Fakültesi Dergisi, 12(2), 165-185.
  • Kruml, S. M., & Geddes, D. (2000). Exploring the Dimensions of Emotional Labor: The Hearth of Hocshschild's Work. Management Communication Quarterly, 14(1), 8-49.
  • Lu, X., & Guy, M. E. (2019). Emotional Labor, Performance Goal Orientation, and Burnout from the Perspective of Conservation of Resources: A United States/China Comparison. Public Performance & Management Review, 42(3), 685-706.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113.
  • Morris, J. A., & Feldman, D. C. (1996). The Dimensions, Antecedents, and Consequences of Emotional Labor. The Academy of Management Review, 21(4), 986-1010.
  • Morrow, R., & Brough, P. (2019). ‘It’s off to Work We Go!’ Person–Environment Fit and Turnover Intentions in Managerial and Administrative Mining Personnel. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics (JOSE), 25(3), 467-475.
  • Mvududu, N. H., & Sink, C. A. (2013). Factor Analysis in Counseling Research and Practice. Counseling Outcome Research and Evaluation, 4(2), 75-98.
  • O’Connor, K., Neff, D. M., & Pitman, S. (2018). Burnout in Mental Health Professionals: A Systematic Review and Meta-analysis of Prevalence and Determinants. European Psychiatry, 53, 74-99.
  • Parker, D. F., & Decotiis, T. A. (1983). Organizational Determinants of Job Stress. Organizational Behavior and Human Performance, 32, 160-177. Pines, A., & Aronson, E. (1988). Career Burnout: Causes and Cures. New York: Free Press.
  • Reithof, N., & Bob, P. (2019). Burnout Syndrome and Logotherapy: Logotherapy as Useful Conceptual Framework for Explanation and Prevention of Burnout. Frontiers in Psychiatry, 10, 1-8.
  • Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
  • Shirom, A., & Melamed, S. (2006). A Comparison of the Construct Validity of Two Burnout Measures in Two Groups of Professionals. International Journal of Stress Management, 13(2), 176-200.
  • Tziner, A., Rabenu, E., Radomski, R., & Belkin, A. (2015). Work Stress and Turnover Intentions Among Hospital Physicians: The Mediating Role of Burnout and Work Satisfaction. Journal of Work and Organizational Psychology, 31, 2007-213.
  • Uysal, H. T. (2019). The Mediation Role of Toxic Leadership in the Effect of Job Stress on Job Satisfaction. International Journal of Business, 24(1), 55-73.
  • Ülbeği, İ. D., İplik, E., & Yalçın, A. (2019). Sosyal Baltalama ve Çalışan Performansı İlişkisinde İş Stresi ve Duygusal Tükenmişliğin Rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(41), 1-15.
  • Yıldırım, M. H., & Erul, E. E. (2013). Duygusal Emek Davranışının İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 89-99.

Year 2020, Volume: 12 Issue: 3, 39 - 50, 30.09.2020

Ertuğrul Köse

Abstract

References

  • Akdu, U., & Akdu, S. (2016). Duygusal Emek ve İş Stresinin Tükenmişlik Üzerindeki Etkileri: Profesyonel Turist Rehberleri Üzerinde Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(47), 1142-1153.
  • Aksel, İ., & Bağcı, Z. (2017). Çalışanların Duygusal Emekleri ile Tükenmişlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Görgül Bir Araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(4), 463-473.
  • Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Beehr, T. A., & Newman, J. E. (1978). Job Stress, Employee Health and Organizational Effectiveness: A Facet Analysis, Model and Literature Review. Personnel Psychology, 31, 665-699.
  • Choi, H.-M., Mohammad, A. A., & Kim, W. G. (2019). Understanding Hotel Frontline Employees’ Emotional Intelligence,Emotional Labor, Job Stress, Coping Strategies and Burnout. International Journal of Hospitality Management(82), 199-208.
  • Çeliker, N., Üstünel, M. F., & Güzeller, C. O. (2019). The Relationship Between Emotional Labour and Burnout: A Meta-Analysis. Anatolia, 1-18.
  • Day, A., Crown, S. N., & Ivany, M. (2017). Organisational Change and Employee Burnout: The Moderating Effects of Support and Job Control. Safety Science, 100, 4-12.
  • Diefendorff, J. M., Croyle, M. H., & Gosserand, R. H. (2005). The Dimensionality and Antecedents of Emotional Labor Strategies. Journal of Vocational Behavior, 66, 339-357.
  • Eroğlu, Ş. G. (2014). Örgütlerde Duygusal Emek ve Tükenmişilik İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(19), 147-160.
  • Ganster, D. C., & Rosen, C. C. (2013). Work Stress and Employee Health: A Multidisciplinary Review. Journal of Management, 39(5), 1085-1122.
  • Gliem , J. A., & Gliem, R. R. (2003). Calculating, Interpreting, and Reporting Cronbach’s Alpha Reliability Coefficient for Likert-Type Scales. Midwest Research to Practice Conference in Adult, Continuing, and Community Education (s. 82-88). Columbus: The Ohio State University.
  • Grandey, A. A. (2000). Emotion Regulation in the Workplace: A New Way to Conceptualize Emotional Labor. Journal of Occupational Health Psychology, 5(1), 95-110.
  • Grandey, A. A., & Sayre, G. M. (2019). Emotional Labor: Regulating Emotions for a Wage. Current Directions in Psychological Science, 1-7.
  • Günay, G. Y., & Demiralay, T. (2016). Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlerin İş Stresi, Tükenmişlik Sendromu ve İş-Aile Yaşam Dengesi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 917-935.
  • Häusser, J. A., & Mojzisch, A. (2017). The Physical Activity-Mediated Demand–Control (pamDC) Model: Linking Work Characteristics, Leisure Time Physical Activity, and Well-Being. Work & Stress, 1-24.
  • Hochschild, A. R. (2012). The Managed Heart- Commercialization of Human Feeling . London: University of California Press.
  • Humphrey, R. H., Ashforth, B. E., & Diefendorff, J. M. (2015). The Bright Side of Emotional Labor. Journal of Organizational Behavior, 36, 749-769.
  • Işık, M., & Hamurcu, A. (2017). The Role of Job Stress at Emotional Labor’s Effect on Intention to Leave: Evidence From Call Center Employees. Business and Economic Horizons, 13(5), 652-665.
  • Jamal, M. (2007). Job Stress and Job Performance Controversy Revisited: An Empirical Examination in Two Countries. International Journal of Stress Management, 14(2), 175-187.
  • Jamieson, J. P., Crum, A. J., Goyer, J. P., Marotta, M. E., & Akinola, M. (2018). Optimizing Stress Responses with Reappraisal and Mindset Interventions: An Integrated Model. Anxiety, Stress, & Coping, 31(3), 245-261.
  • Karakaş, A., & Gökmen, G. (2018). Kamu Çalışanlarında İş Tatmini, Duygusal Emek ve İş Stresi: Konya'da Bir Araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(3), 99-127.
  • Karimi, L., Leggat, S. G., Donohue, L., Farrell, G., & Couper, G. E. (2013). Emotional Rescue: The Role of Emotional Intelligence and Emotional Labour on Well-Being and Job-Stress Among Community Nurses. Journal of Advanced Nursing, 70(1), 176-186.
  • Koçak, O., & Gürsoy, G. (2018). Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkisi. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(7), 161-181.
  • Köse, E. (2019). Çalışanların Duygusal Zekâ Düzeyleriyle Tükenmişlik Algıların Arasındaki İlişkinin Araştırılması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(35), 193-212.
  • Köse, S., Oral, L., & Türesin, H. (2011). Duygusal Emek Davranışlarının İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ile İlişkisi Üzerine Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. İşletme Fakültesi Dergisi, 12(2), 165-185.
  • Kruml, S. M., & Geddes, D. (2000). Exploring the Dimensions of Emotional Labor: The Hearth of Hocshschild's Work. Management Communication Quarterly, 14(1), 8-49.
  • Lu, X., & Guy, M. E. (2019). Emotional Labor, Performance Goal Orientation, and Burnout from the Perspective of Conservation of Resources: A United States/China Comparison. Public Performance & Management Review, 42(3), 685-706.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113.
  • Morris, J. A., & Feldman, D. C. (1996). The Dimensions, Antecedents, and Consequences of Emotional Labor. The Academy of Management Review, 21(4), 986-1010.
  • Morrow, R., & Brough, P. (2019). ‘It’s off to Work We Go!’ Person–Environment Fit and Turnover Intentions in Managerial and Administrative Mining Personnel. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics (JOSE), 25(3), 467-475.
  • Mvududu, N. H., & Sink, C. A. (2013). Factor Analysis in Counseling Research and Practice. Counseling Outcome Research and Evaluation, 4(2), 75-98.
  • O’Connor, K., Neff, D. M., & Pitman, S. (2018). Burnout in Mental Health Professionals: A Systematic Review and Meta-analysis of Prevalence and Determinants. European Psychiatry, 53, 74-99.
  • Parker, D. F., & Decotiis, T. A. (1983). Organizational Determinants of Job Stress. Organizational Behavior and Human Performance, 32, 160-177. Pines, A., & Aronson, E. (1988). Career Burnout: Causes and Cures. New York: Free Press.
  • Reithof, N., & Bob, P. (2019). Burnout Syndrome and Logotherapy: Logotherapy as Useful Conceptual Framework for Explanation and Prevention of Burnout. Frontiers in Psychiatry, 10, 1-8.
  • Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
  • Shirom, A., & Melamed, S. (2006). A Comparison of the Construct Validity of Two Burnout Measures in Two Groups of Professionals. International Journal of Stress Management, 13(2), 176-200.
  • Tziner, A., Rabenu, E., Radomski, R., & Belkin, A. (2015). Work Stress and Turnover Intentions Among Hospital Physicians: The Mediating Role of Burnout and Work Satisfaction. Journal of Work and Organizational Psychology, 31, 2007-213.
  • Uysal, H. T. (2019). The Mediation Role of Toxic Leadership in the Effect of Job Stress on Job Satisfaction. International Journal of Business, 24(1), 55-73.
  • Ülbeği, İ. D., İplik, E., & Yalçın, A. (2019). Sosyal Baltalama ve Çalışan Performansı İlişkisinde İş Stresi ve Duygusal Tükenmişliğin Rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(41), 1-15.
  • Yıldırım, M. H., & Erul, E. E. (2013). Duygusal Emek Davranışının İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 89-99.
There are 40 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Business Administration
Journal Section Research Article
Authors

Ertuğrul Köse

Publication Date September 30, 2020
Published in Issue Year 2020Volume: 12 Issue: 3

Cite

APA Köse, E. (2020). Duygusal Emek Davranışı İle Tükenmişlik Algısı Arasındaki İlişkide İş Stresinin Aracılık Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 39-50.
 Download Cover Image