Dışarıya Yemek Hizmeti Veren (Catering) İşletmelerde Çalışanların İş Güvenliği Bilgilerinin Değerlendirilmesi
Year 2014,
Volume: 6 Issue: 2, 61 - 76, 31.07.2014
Ümit Sormaz
Burak Murat Demirçivi
Murat Yeşiltaş
Abstract
Yapılan çalışmalar, dışarıya yemek hizmeti veren (catering) işletmelerde çok fazlasıyla iş kazası ve yaralanmanın olduğunu göstermektedir. İş güvenliğine yeterince önem verilmemesi ve/veya bilgi eksikliği iş kazalarının sebeplerinin başında gelmektedir. Bu çalışmada catering işletmelerinde çalışan iş görenlerin iş güvenliği bilgi düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla İstanbul Başakşehir’de yer alan İkitelli Organize Sanayi Bölgesindeki (İOSB) catering işletmelerinde çalışan iş görenlerle bir uygulama yapılmıştır. Çalışmada anket tekniğinden yararlanılarak 380 iş görenle görüşülmüştür. Çalışma sonucunda genel olarak iş güvenliğine ilişkin 10 soruya verilen cevaplarda yanlış cevap verme sıklığının yüksek olduğu görülmüştür. Çalışmada katılımcıların meslekte çalışma süreleri ile 1. ve 8. sorulara verdikleri yanıtlar ile hem mesleki eğitim alma durumları hem de İOSB’de çalışma süreleri ile 8. soruya verdikleri yanıtlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiş; bununla birlikte, diğer sorulara verilen yanıtlarla diğer demografik değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık belirlenememiştir.
References
- Aktaş, A. ve Özdemir, B. (2012).Otel İşletmelerinde Mutfak
- Yönetimi, (Üçüncü Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık. Arocena, P., Nùñez, I., ve Villanueva, M. (2008). The Impact of
- Prevention Measures and Organisational Factors on Occupational Injuries, Safety Science, 46(9), 1369-1384.
- Bıyıkçı, E. T. (2010). İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanmasında İş
- Güvenliği Uzmanlığı,Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Birdir, K., Derinalp, S. ve Çanakcı, T. (2013, 5-8 Aralık).Otel
- Mutfaklarında Çalışan İş görenlerin Sorunları, 14.Ulusal Turizm Kongresi’nde sunuldu, Kayseri. Dienstbuhl, I., Michaelis, R., Scharmentke, M., Buffet, M.A., Roskams, N., Van Herpe, S., Karjalainen, K., Koukoulaki, T., Gervais, R., Stabile, S., Karanika, M., Kouvonen, A., Narocki, C., ve Lissner, L., Protecting Workers in Hotels, Restaurants and Catering,https://osha.europa.eu/en/publications/reports/TE700 ENC_horeca adresinden 03 Mart 2014’te alınmıştır.
- Dr.Uz Eğitim Merkezi. (2012). İş Sağlığı ve İş güvenliği
- Uzmanlığı Eğitim Notları 1-2, İstanbul. European Agency for Safety and Health at Work. (2008).
- Protecting Workers in Hotels,Restaurants and Catering, Factsheets , adresinden 03 Mart 2014’te alınmıştır.
- Gleeson, D. (2001). Health and Safety in the Catering Industry,
- Occupational Medicine, 51(6), 385-391. Güllü, A. ve Sarıkaya, M. (2009). İş Hayatına Yeni Başlayacak
- Olan Gençlerin İş Sağlığı ve Güvenliğine Bakışı, İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 9(43), 19-22. İkitelli Organize Sanayi Bölgesi (İOSB) Genel Bilgileri (2013).http://www.iosb.org.tr/v3/index.php?option=com_cont ent&view=article&id=7&Itemid=25. adresinden 01 Ekim ’te alınmıştır.
- İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Özel Web Alanı, Firma Rehberi> http://www.ikitelliorg.com/firmalar.asp?sek=22 adresinden 02 Mart 2014’te alınmıştır. Restoran Cafe Yiyecek,
- International Labour Organization (ILO), Safety and Health at Work, work/lang--en/index.htmadresinden alınmıştır. Mart ’te İş kanunu/245-4857-sayili-is-kanunu-maddeli-metin#81 adresinden 29 Mart 2014’te alınmıştır.
- Johnstone, R., Quinlan, M. ve Walters, D. (2004).Statutory OHS
- Workplace Arrangements for the Modern Labour Market, (Working Paper: 22), Australian National University. Kanten, S. (2013). The Relationships among Working
- Conditions, Safety Climate, Safe Behaviors and Occupational Accidents: An Empirical Research on the Marble Workers, The Macrotheme Review, A Multidisciplinary Journal of Global Macro Trends,2(4), 173-182. Kanten, S. (2012).Çalışma Koşullarının Fiziksel-Psikolojik
- Sağlık Belirtileri ve İş Kazaları ile İlişkisi: Mermer Çalışanları Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 155-167. Kılıç, G. ve Selvi, M.S. (2009). The Effects of Occupational
- Health and Safety Risk Factors on Job Satisfaction in Hotel Enterprises, Ege Academic Review, 9(3), 903-921. Miller, P. ve Haslam, C. (2009). Why Employers Spend Money on Employee Health: Interviews with Occupational Health and Safety Professionals from British Industry,Safety Science, , 163-169.
- Neal, A. ve Griffin, M.A.(2006). Study of the Lagged
- Relationships among Safety Climate, Safety Motivation, Safety Behavior, and Accidents at the Individual and Group Levels, Journal of Applied Psychology, 91(4), 946-953. Olcaytu, E. (2011).Kapıkaya/Karaisalı Kum Ocağında İş Güvenliği
- Risk Analizi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. Rantanen, J.(2007).Basic Occupational Health Services,Ed.: Suvi
- Lehtinen, (3rd Revised Edition), World Health Organization, Finnish Institute of Occupational Health, Helsinki. Sabuncuoğlu, Z. (2005).İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalı,
- (2. Baskı), Bursa: Furkan Ofset. Şahin, S. (2010).OHSAS - İşçiSağlığı ve İş Güvenliğindeİnsan
- Kaynaklarının Yeri ve Önemi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. T.C. Başbakanlık, Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf adresinden 29 Mart 2014’te alınmıştır. Sistemi, e-mevzuat, ve Sosyal Güvenlik
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü. (2012).Yiyecek Üretimi, Yayın No: 3384, Ankara, http://turizmegitim.kulturturizm.gov.tr/ebook/yiyecekuretimi
- /tr/elkitabi.pdf adresinden 17 Aralık 2013’te alınmıştır.
- T.C. Resmî Gazete, (16 Haziran 2014). Sayı: 25494, Ağır ve Tehlikeli http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/06/20040616.htm# adresinden 29 Mart 2014’te alınmıştır. Yönetmeliği,
- T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), SGK İstatistik Yıllıkları, , http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/tr/kurumsal/istatistikler/sg k_istatistik_yilliklari/ adresinden 04 Eylül 2013’te alınmıştır.
- Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006).Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi.(Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Yeşil, A. (2001).Hazır Giyim İşletmelerinde İş Güvenliğini
- Sağlayabilme Durumu Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Yüksel, Ö. (2007).İnsan Kaynakları Yönetimi, (6. Baskı). Ankara: Gazi Kitapevi.
- Zorlu, A.V. (2008).İnsan Kaynakları Açısından İşçi Sağlığı ve İş
Year 2014,
Volume: 6 Issue: 2, 61 - 76, 31.07.2014
Ümit Sormaz
Burak Murat Demirçivi
Murat Yeşiltaş
References
- Aktaş, A. ve Özdemir, B. (2012).Otel İşletmelerinde Mutfak
- Yönetimi, (Üçüncü Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık. Arocena, P., Nùñez, I., ve Villanueva, M. (2008). The Impact of
- Prevention Measures and Organisational Factors on Occupational Injuries, Safety Science, 46(9), 1369-1384.
- Bıyıkçı, E. T. (2010). İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanmasında İş
- Güvenliği Uzmanlığı,Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Birdir, K., Derinalp, S. ve Çanakcı, T. (2013, 5-8 Aralık).Otel
- Mutfaklarında Çalışan İş görenlerin Sorunları, 14.Ulusal Turizm Kongresi’nde sunuldu, Kayseri. Dienstbuhl, I., Michaelis, R., Scharmentke, M., Buffet, M.A., Roskams, N., Van Herpe, S., Karjalainen, K., Koukoulaki, T., Gervais, R., Stabile, S., Karanika, M., Kouvonen, A., Narocki, C., ve Lissner, L., Protecting Workers in Hotels, Restaurants and Catering,https://osha.europa.eu/en/publications/reports/TE700 ENC_horeca adresinden 03 Mart 2014’te alınmıştır.
- Dr.Uz Eğitim Merkezi. (2012). İş Sağlığı ve İş güvenliği
- Uzmanlığı Eğitim Notları 1-2, İstanbul. European Agency for Safety and Health at Work. (2008).
- Protecting Workers in Hotels,Restaurants and Catering, Factsheets , adresinden 03 Mart 2014’te alınmıştır.
- Gleeson, D. (2001). Health and Safety in the Catering Industry,
- Occupational Medicine, 51(6), 385-391. Güllü, A. ve Sarıkaya, M. (2009). İş Hayatına Yeni Başlayacak
- Olan Gençlerin İş Sağlığı ve Güvenliğine Bakışı, İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 9(43), 19-22. İkitelli Organize Sanayi Bölgesi (İOSB) Genel Bilgileri (2013).http://www.iosb.org.tr/v3/index.php?option=com_cont ent&view=article&id=7&Itemid=25. adresinden 01 Ekim ’te alınmıştır.
- İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Özel Web Alanı, Firma Rehberi> http://www.ikitelliorg.com/firmalar.asp?sek=22 adresinden 02 Mart 2014’te alınmıştır. Restoran Cafe Yiyecek,
- International Labour Organization (ILO), Safety and Health at Work, work/lang--en/index.htmadresinden alınmıştır. Mart ’te İş kanunu/245-4857-sayili-is-kanunu-maddeli-metin#81 adresinden 29 Mart 2014’te alınmıştır.
- Johnstone, R., Quinlan, M. ve Walters, D. (2004).Statutory OHS
- Workplace Arrangements for the Modern Labour Market, (Working Paper: 22), Australian National University. Kanten, S. (2013). The Relationships among Working
- Conditions, Safety Climate, Safe Behaviors and Occupational Accidents: An Empirical Research on the Marble Workers, The Macrotheme Review, A Multidisciplinary Journal of Global Macro Trends,2(4), 173-182. Kanten, S. (2012).Çalışma Koşullarının Fiziksel-Psikolojik
- Sağlık Belirtileri ve İş Kazaları ile İlişkisi: Mermer Çalışanları Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 155-167. Kılıç, G. ve Selvi, M.S. (2009). The Effects of Occupational
- Health and Safety Risk Factors on Job Satisfaction in Hotel Enterprises, Ege Academic Review, 9(3), 903-921. Miller, P. ve Haslam, C. (2009). Why Employers Spend Money on Employee Health: Interviews with Occupational Health and Safety Professionals from British Industry,Safety Science, , 163-169.
- Neal, A. ve Griffin, M.A.(2006). Study of the Lagged
- Relationships among Safety Climate, Safety Motivation, Safety Behavior, and Accidents at the Individual and Group Levels, Journal of Applied Psychology, 91(4), 946-953. Olcaytu, E. (2011).Kapıkaya/Karaisalı Kum Ocağında İş Güvenliği
- Risk Analizi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. Rantanen, J.(2007).Basic Occupational Health Services,Ed.: Suvi
- Lehtinen, (3rd Revised Edition), World Health Organization, Finnish Institute of Occupational Health, Helsinki. Sabuncuoğlu, Z. (2005).İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalı,
- (2. Baskı), Bursa: Furkan Ofset. Şahin, S. (2010).OHSAS - İşçiSağlığı ve İş Güvenliğindeİnsan
- Kaynaklarının Yeri ve Önemi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. T.C. Başbakanlık, Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf adresinden 29 Mart 2014’te alınmıştır. Sistemi, e-mevzuat, ve Sosyal Güvenlik
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü. (2012).Yiyecek Üretimi, Yayın No: 3384, Ankara, http://turizmegitim.kulturturizm.gov.tr/ebook/yiyecekuretimi
- /tr/elkitabi.pdf adresinden 17 Aralık 2013’te alınmıştır.
- T.C. Resmî Gazete, (16 Haziran 2014). Sayı: 25494, Ağır ve Tehlikeli http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/06/20040616.htm# adresinden 29 Mart 2014’te alınmıştır. Yönetmeliği,
- T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), SGK İstatistik Yıllıkları, , http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/tr/kurumsal/istatistikler/sg k_istatistik_yilliklari/ adresinden 04 Eylül 2013’te alınmıştır.
- Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006).Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi.(Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Yeşil, A. (2001).Hazır Giyim İşletmelerinde İş Güvenliğini
- Sağlayabilme Durumu Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Yüksel, Ö. (2007).İnsan Kaynakları Yönetimi, (6. Baskı). Ankara: Gazi Kitapevi.
- Zorlu, A.V. (2008).İnsan Kaynakları Açısından İşçi Sağlığı ve İş