Research Article
BibTex RIS Cite

Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Yenilikçiliğe Etkisinde Örgütsel Öğrenme İkliminin Aracılık Rolü Üzerine Bir Araştırma

Year 2023, , 39 - 56, 28.03.2023

Esraa İbrahim , Hasan Gül

https://doi.org/10.52791/aksarayiibd.1101787

Abstract

Bu çalışmanın amacı dönüşümcü liderliğinin bireysel yenilikçilik üzerine etkisinde örgütsel öğrenme ikliminin aracı rolü gösterip göstermediğini belirlemektir. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde görev yapmakta olan 281 sağlık çalışanı araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Dönüşümcü liderlik Dönmez ve Toker (2017) tarafından geliştirilen “Dönüştürücü Liderlik Ölçeği”, örgütsel öğrenme iklimi Hüseyin Çırpan tarafından geliştirilen “Örgütsel Öğrenme İklimi Ölçeği” ve bireysel yenilikçilik H. Thomas Hurt, Katherine Joseph ve Chester D. Cook (1977) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlanması Ayşegül Sarıoğlu (2014) tarafından yapılan “Bireysel Yenilikçilik Ölçeği” ile ölçülmüştür. Dönüşümcü liderliğin bireysel yenilikçilik üzerine etkisinde örgütsel öğrenme ikliminin aracılık rolünün olup olmadığı bootstrap yöntemini esas alan yol analizi ile incelenmiştir. Bu bağlamda iki farklı model kurulmuş ve örgütsel öğrenme ikliminin dönüşümcü liderlik ile bireysel yenilikçilik arasındaki ilişkide aracı rolü oynamadığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Keywords

Dönüşümcü Liderlik Bireysel Yenilikçilik Örgütsel Öğrenme İklimi

References

  • Akçöltekin, A. (2017). Lise öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik algıları ile eğitim araştırmalarına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(1), 23-37.
  • Akgün, Z. (2020). Bireysel yenilikçilik eğilimi ve yeniliğin önündeki engeller açısından kadın akademisyen profilleri: 2006 yılından sonra kurulan üniversitelerde bir durum analizi. World Women Studies Journal, 5(5), 1-24.
  • Amburgey, T. L., Kelly, D. & Barnett, W. P. (1993). Resetting the clock: The dynamics of organizational change and failure. Administrative Science Quarterly, 38, 51-73.
  • Aslan, H. ve Kesik, F. (2018). Lise öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik özelliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 15(4): 2215-2228.
  • Avolio, B. J. (2001). Developing Potential across a Full Range of Leaderships: Cases on Transactional and Transformational Leadership. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Incorporated, p. 66.
  • Aydoğmuş, C. (2011). Kişilik özellikleri ile iş tatmini ilişkisi üzerinde psikolojik güçlendirme ve dönüşümcü liderlik algısının etkileri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Baron, R. M. & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinctionin social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Bass, B. M. (1985). Leadership and Performance beyond Expectations. New York: Free Press.
  • Bass, B. M. (2008) The Bass Handbook of Leadership Theory, Research, and Managerial Applications. Free Press.
  • Bass, B. M. & Riggio, R. E. (2006). Transformational Leadership. Second Edition. Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
  • Bonner, D. (2000). The knowledge management challenge: new roles and responsibilities for chief knowledge officers and chief learning officers. Leading knowledge management and learning. American Society for Training & Development, Alexandria, VA, 3-19.
  • Brown, J. S. & Duguid, P. (1996). Organizational learning and communities-of- practice: Toward a unified view of working, learning, and ınnovation, içinde: M. D. Cohen and L. S. Sproull (der.), Organizational Learning, Thousand Oaks: Sage, 58-82.
  • Bycio, P., Hackett, R. D. & Allen, J. S. (1995). Further assessment of Bass’s (1985) conceptualization of transactional and transformational leadership. Journal of Applied Psychology, 80, 468-478.
  • Carley, K. M. & Harrald, J. R., (1997). Organizational learning under fire: Theory and practice. American Behavioral Scientist, 40(3): 310-332.
  • Ceschi, A., Dorofeeva, K. ve Sartori, R. (2014). Studying teamwork and team climate by using a business simulation: How communication and innovation can improve group learning and decision-making performance. European Journal of Training and Development, 38(3), 211-230.
  • Chen, A. S., Bian, M. & Hou, Y. H. (2015). Impact of transformational leadership on subordinate’s EI and work performance. Personnel Review, 44(4), 438-453.
  • Çırpan, H. (1999). Örgütsel öğrenme iklimi ve örgüte bağlılık ilişkisi: bir alan araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Çırpan, H. (2020). Örgütsel öğrenme iklimi ve bilgi işçilerinin örgüte bağlılığı üzerine bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar 2020/1, 19(37), 373-391.
  • Cumaguliyev, G. (2010). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik yaklaşımı ekseninde sakıp sabancı: Bir inceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • DeChant, K., (1996), The playing fields of learning, Cavaleri, S. A. and D. S. Fearoon (edts.), Managing in Organizations That Learn, (97-118), Cambridge, Blackwell.
  • Demarest, M. (1997). Understanding knowledge management. Long Range Planning, 30(3), 374-384.
  • Demirel, Y. & Kubba, Z. I. (2014). Örgütsel öğrenmenin yenilikçilik üzerine etkisi: Otomotiv sektöründe bir araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9(2), 137-151.
  • Dönmez, S. & Toker, Y. (2017). Construction of a likert-type transformational leadership scale. DTCF Dergisi, 57(2), 753-775.
  • Goh, S. & Richards, G. (1997). Benchmarking the learning capability of organizations. European Management Journal, 15(5), 575-583.
  • Gonçalves, A. (2019). You Matter. Retrieved February 27, 2021, from https://youmatter.world/en/what-are-innovators-made-of-figure-out-if-youre-an-innovator/
  • Guastello, S. J. (1995). Facilitative style, individual innovation, and emergent leadership in problem solving groups. The Journal of Creative Behavior, 29(4), 225-239.
  • Hammond, M. M., Neff, N. L., Farr, J. L., Schwall, A. R. & Zhao, X. (2011). Predictors of individual-level innovation at work: A meta-analysis. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 5(1), 90.
  • Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. New York: The Guilford Press.
  • Herold, D. M., Fedor, D. B., Caldwell, S. & Liu, Y. (2008). The effects of transformational and change leadership on employees’ commitment to a change: A multilevel study. Journal of Applied Psychology, 93, 346-357.
  • Howell, J. M. & Avolio, B. J. (1993). Transformational leadership, transactional leadership, locus of control, and support for ınnovation: Key predictors of consolidated business-unit performance. Journal of Applied Psychology, 78, 891-902.
  • Hurt, H. T., Joseph, K. & Cook C. D. (1977). Scales for the measurement of innovativeness. Human Communication Research, 4, 58-65.
  • Iandoli, L. & Zollo, G. (Eds.). (2007). Organizational Cognition and Learning: Building Systems for the Learning Organization: Building Systems for the Learning Organization. IGI Global.
  • James, L. R. & Brett, J. M. (1984). Mediators, moderators and tests for mediation. Journal of Applied Psychology, 69, 307-321.
  • Judd, C. M. & Kenny, D. A. (1981). Process analysis: Estimating mediation in treatment evaluations. Evaluation Review, 5, 602-619.
  • Jude-York, D. A. (1991), Organizational Learning Climate, Self-Directed Learners, and Performance at Work, The Fielding Institute, U.S.A., Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Judge, T. A. & Piccolo, R. F. (2004). Transformational and transactional leadership: A meta-analytic test of their relative validity. Journal of Applied Psychology, 89, 755-768.
  • Kılıçer, K. & Odabaşı, H. F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği (BYÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 150-164.
  • Kleysen, R. F. & Street, C. T. (2001). Toward a multi-dimensional measure of individual innovative behavior. Journal of intellectual Capital, (2001).
  • Korucu, A. & Olpak, Y. (2015). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik özelliklerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 109-127.
  • Lipshitz, R., Popper, M. & Oz, S. (1996). Building learning organizations: The design and implementation of organizational learning mechanisms. The Journal of Applied Behavioral Science, 32(3), 292-305.
  • Lopez, S., Peon, J. M. M. & Ordas, C. J. V. (2004). Managing knowledge: the link between culture and organizational learning. Journal of Knowledge Management, 8(6), 93-104.
  • March, J. G. (1991). Exploration and exploitation in organizational learning. Organization Science, 2, 71-87.
  • Montgomery, J. M. & Scalia, F. (1996). Integrating learning and organizations: The present state of learning in organizations, içinde: S. Cavaleri and D. Fearon, Managing in Organizations That Learn, Oxford: Blackwell, 435-465.
  • Northouse, P. G. (2016). Leadership: theory and practice. Sage Publications.
  • Öter, S. (2019). Denizcilik işletmelerinde dönüşümcü liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı bir araştırma, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Özdil, S. Ö. & Kutlu, Ö. (2019). Investigation of the mediator variable effect using BK, Sobel and Bootstrap methods (mathematical literacy case)”. International Journal of Progressive Education, 15(2), 30-43.
  • Piccolo, R. F. & Colquitt, J. A. (2006). Transformational leadership and job behaviours: The mediating role of core job characteristics. Academy of Management Journal, 49, 327-340.
  • Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations. A Division of Simon & Schuster, Inc., 5th ed., New York: Free Press.
  • Sandberg, B., Hurmerinta, L. & Zettinig, P. (2013). Highly innovative and extremely entrepreneurial individuals: what are these rare birds made of?. European Journal of Innovation Management, 16(2), 227-242.
  • Schaubroeck, J., Lam, S. K. & Cha, S. E. (2007). Embracing transformational leadership: Team values and the impact of leader behaviour on team performance. Journal of Applied Psychology, 92, 1020-1030.
  • Scott, S. G. & Bruce, R. A. (1994). Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace. Academy of Management Journal, 37(3), 580-607.
  • Shavinina, L. V. (2011). Discovering a unique talent: On the nature of individual innovation leadership. Talent Development & Excellence, 3(2), 165-185.
  • Shin, S. J. & Zhou, J. (2003). Transformational leadership, conservation, and creativity: Evidence from Korea. Academy of Management Journal, 46, 703-714.
  • Sitkin, S. B. (1992). Learning through failure: The strategy of small losses. Research in Organizational Behavior, 14, 231-266.
  • Yahyagil, M. Y. (2001). Örgütsel yaratıcılık ve yenilikçilik. İ. Ü. İşletme İktisadi Enstitüsü Yönetim Dergisi, 38, 7-16.

Year 2023, , 39 - 56, 28.03.2023

Esraa İbrahim , Hasan Gül

https://doi.org/10.52791/aksarayiibd.1101787

Abstract

References

  • Akçöltekin, A. (2017). Lise öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik algıları ile eğitim araştırmalarına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(1), 23-37.
  • Akgün, Z. (2020). Bireysel yenilikçilik eğilimi ve yeniliğin önündeki engeller açısından kadın akademisyen profilleri: 2006 yılından sonra kurulan üniversitelerde bir durum analizi. World Women Studies Journal, 5(5), 1-24.
  • Amburgey, T. L., Kelly, D. & Barnett, W. P. (1993). Resetting the clock: The dynamics of organizational change and failure. Administrative Science Quarterly, 38, 51-73.
  • Aslan, H. ve Kesik, F. (2018). Lise öğretmenlerinin bireysel yenilikçilik özelliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 15(4): 2215-2228.
  • Avolio, B. J. (2001). Developing Potential across a Full Range of Leaderships: Cases on Transactional and Transformational Leadership. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates Incorporated, p. 66.
  • Aydoğmuş, C. (2011). Kişilik özellikleri ile iş tatmini ilişkisi üzerinde psikolojik güçlendirme ve dönüşümcü liderlik algısının etkileri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Baron, R. M. & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinctionin social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Bass, B. M. (1985). Leadership and Performance beyond Expectations. New York: Free Press.
  • Bass, B. M. (2008) The Bass Handbook of Leadership Theory, Research, and Managerial Applications. Free Press.
  • Bass, B. M. & Riggio, R. E. (2006). Transformational Leadership. Second Edition. Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
  • Bonner, D. (2000). The knowledge management challenge: new roles and responsibilities for chief knowledge officers and chief learning officers. Leading knowledge management and learning. American Society for Training & Development, Alexandria, VA, 3-19.
  • Brown, J. S. & Duguid, P. (1996). Organizational learning and communities-of- practice: Toward a unified view of working, learning, and ınnovation, içinde: M. D. Cohen and L. S. Sproull (der.), Organizational Learning, Thousand Oaks: Sage, 58-82.
  • Bycio, P., Hackett, R. D. & Allen, J. S. (1995). Further assessment of Bass’s (1985) conceptualization of transactional and transformational leadership. Journal of Applied Psychology, 80, 468-478.
  • Carley, K. M. & Harrald, J. R., (1997). Organizational learning under fire: Theory and practice. American Behavioral Scientist, 40(3): 310-332.
  • Ceschi, A., Dorofeeva, K. ve Sartori, R. (2014). Studying teamwork and team climate by using a business simulation: How communication and innovation can improve group learning and decision-making performance. European Journal of Training and Development, 38(3), 211-230.
  • Chen, A. S., Bian, M. & Hou, Y. H. (2015). Impact of transformational leadership on subordinate’s EI and work performance. Personnel Review, 44(4), 438-453.
  • Çırpan, H. (1999). Örgütsel öğrenme iklimi ve örgüte bağlılık ilişkisi: bir alan araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Çırpan, H. (2020). Örgütsel öğrenme iklimi ve bilgi işçilerinin örgüte bağlılığı üzerine bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar 2020/1, 19(37), 373-391.
  • Cumaguliyev, G. (2010). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik yaklaşımı ekseninde sakıp sabancı: Bir inceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • DeChant, K., (1996), The playing fields of learning, Cavaleri, S. A. and D. S. Fearoon (edts.), Managing in Organizations That Learn, (97-118), Cambridge, Blackwell.
  • Demarest, M. (1997). Understanding knowledge management. Long Range Planning, 30(3), 374-384.
  • Demirel, Y. & Kubba, Z. I. (2014). Örgütsel öğrenmenin yenilikçilik üzerine etkisi: Otomotiv sektöründe bir araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 9(2), 137-151.
  • Dönmez, S. & Toker, Y. (2017). Construction of a likert-type transformational leadership scale. DTCF Dergisi, 57(2), 753-775.
  • Goh, S. & Richards, G. (1997). Benchmarking the learning capability of organizations. European Management Journal, 15(5), 575-583.
  • Gonçalves, A. (2019). You Matter. Retrieved February 27, 2021, from https://youmatter.world/en/what-are-innovators-made-of-figure-out-if-youre-an-innovator/
  • Guastello, S. J. (1995). Facilitative style, individual innovation, and emergent leadership in problem solving groups. The Journal of Creative Behavior, 29(4), 225-239.
  • Hammond, M. M., Neff, N. L., Farr, J. L., Schwall, A. R. & Zhao, X. (2011). Predictors of individual-level innovation at work: A meta-analysis. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 5(1), 90.
  • Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. New York: The Guilford Press.
  • Herold, D. M., Fedor, D. B., Caldwell, S. & Liu, Y. (2008). The effects of transformational and change leadership on employees’ commitment to a change: A multilevel study. Journal of Applied Psychology, 93, 346-357.
  • Howell, J. M. & Avolio, B. J. (1993). Transformational leadership, transactional leadership, locus of control, and support for ınnovation: Key predictors of consolidated business-unit performance. Journal of Applied Psychology, 78, 891-902.
  • Hurt, H. T., Joseph, K. & Cook C. D. (1977). Scales for the measurement of innovativeness. Human Communication Research, 4, 58-65.
  • Iandoli, L. & Zollo, G. (Eds.). (2007). Organizational Cognition and Learning: Building Systems for the Learning Organization: Building Systems for the Learning Organization. IGI Global.
  • James, L. R. & Brett, J. M. (1984). Mediators, moderators and tests for mediation. Journal of Applied Psychology, 69, 307-321.
  • Judd, C. M. & Kenny, D. A. (1981). Process analysis: Estimating mediation in treatment evaluations. Evaluation Review, 5, 602-619.
  • Jude-York, D. A. (1991), Organizational Learning Climate, Self-Directed Learners, and Performance at Work, The Fielding Institute, U.S.A., Yayınlanmamış Doktora Tezi.
  • Judge, T. A. & Piccolo, R. F. (2004). Transformational and transactional leadership: A meta-analytic test of their relative validity. Journal of Applied Psychology, 89, 755-768.
  • Kılıçer, K. & Odabaşı, H. F. (2010). Bireysel yenilikçilik ölçeği (BYÖ): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 150-164.
  • Kleysen, R. F. & Street, C. T. (2001). Toward a multi-dimensional measure of individual innovative behavior. Journal of intellectual Capital, (2001).
  • Korucu, A. & Olpak, Y. (2015). Öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik özelliklerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 109-127.
  • Lipshitz, R., Popper, M. & Oz, S. (1996). Building learning organizations: The design and implementation of organizational learning mechanisms. The Journal of Applied Behavioral Science, 32(3), 292-305.
  • Lopez, S., Peon, J. M. M. & Ordas, C. J. V. (2004). Managing knowledge: the link between culture and organizational learning. Journal of Knowledge Management, 8(6), 93-104.
  • March, J. G. (1991). Exploration and exploitation in organizational learning. Organization Science, 2, 71-87.
  • Montgomery, J. M. & Scalia, F. (1996). Integrating learning and organizations: The present state of learning in organizations, içinde: S. Cavaleri and D. Fearon, Managing in Organizations That Learn, Oxford: Blackwell, 435-465.
  • Northouse, P. G. (2016). Leadership: theory and practice. Sage Publications.
  • Öter, S. (2019). Denizcilik işletmelerinde dönüşümcü liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı bir araştırma, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Özdil, S. Ö. & Kutlu, Ö. (2019). Investigation of the mediator variable effect using BK, Sobel and Bootstrap methods (mathematical literacy case)”. International Journal of Progressive Education, 15(2), 30-43.
  • Piccolo, R. F. & Colquitt, J. A. (2006). Transformational leadership and job behaviours: The mediating role of core job characteristics. Academy of Management Journal, 49, 327-340.
  • Rogers, E. M. (2003). Diffusion of innovations. A Division of Simon & Schuster, Inc., 5th ed., New York: Free Press.
  • Sandberg, B., Hurmerinta, L. & Zettinig, P. (2013). Highly innovative and extremely entrepreneurial individuals: what are these rare birds made of?. European Journal of Innovation Management, 16(2), 227-242.
  • Schaubroeck, J., Lam, S. K. & Cha, S. E. (2007). Embracing transformational leadership: Team values and the impact of leader behaviour on team performance. Journal of Applied Psychology, 92, 1020-1030.
  • Scott, S. G. & Bruce, R. A. (1994). Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace. Academy of Management Journal, 37(3), 580-607.
  • Shavinina, L. V. (2011). Discovering a unique talent: On the nature of individual innovation leadership. Talent Development & Excellence, 3(2), 165-185.
  • Shin, S. J. & Zhou, J. (2003). Transformational leadership, conservation, and creativity: Evidence from Korea. Academy of Management Journal, 46, 703-714.
  • Sitkin, S. B. (1992). Learning through failure: The strategy of small losses. Research in Organizational Behavior, 14, 231-266.
  • Yahyagil, M. Y. (2001). Örgütsel yaratıcılık ve yenilikçilik. İ. Ü. İşletme İktisadi Enstitüsü Yönetim Dergisi, 38, 7-16.
There are 55 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Business Administration
Journal Section Research Article
Authors

Esraa İbrahim 0000-0003-3902-3528

Hasan Gül 0000-0002-3720-5451

Publication Date March 28, 2023
Published in Issue Year 2023

Cite

APA İbrahim, E., & Gül, H. (2023). Dönüşümcü Liderliğin Bireysel Yenilikçiliğe Etkisinde Örgütsel Öğrenme İkliminin Aracılık Rolü Üzerine Bir Araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 39-56. https://doi.org/10.52791/aksarayiibd.1101787