Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yapay Zekâ ve Uluslararası Hukukun Geleceği

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 1271 - 1313, 18.12.2023

Süleyman Dost

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1375673
Cited By: 1

Öz

Yapay zekâ alanındaki gelişmeler ile birlikte ulusal ve uluslararası boyutta inanılmaz bir değişim yaşanmaktadır. Bu gelişmeler uluslararası hukuku da derinden etkileme potansiyeline sahiptir. Yapay zekâ ürünü bazı araç, silah ve akıllı cihaz uygulamaları bazı temel insan haklarını derinden etkilemiştir. Bu kapsamda otonom silahların kullanılmaya başlanması ile insancıl hukuk bağlamında sivillerin korunması ve yaşama hakkı daha fazla tehdit altına girmiştir. Yapay zekâ ile yapılan içerik kişiselleştirme ve filtre baloncuğu uygulamaları, ifade özgürlüğü için risk oluşturmaktadır. Yine güvenlik, sağlık, iş, online alışveriş gibi amaçlarla kullanılan çeşitli uygulamalarla kişisel verilerin elde edilmesi, kişisel verilerin korunması ve özel hayatın gizliliği gibi temel insan haklarını darmadağın etmiştir. Bu makalede öncelikle yapay zekânın olumlu ve olumsuz yönleri ele alınmaktadır. Daha sonra yapay zekânın etkilediği, yaşama hakkı, ifade özgürlüğü ve kişisel verilerin korunması / özel hayatın gizliliği hakları incelenmektedir. Ardından yapay zekâ konusunda çeşitli uluslararası kuruluşların hazırladığı rehber veya tavsiye kuralları üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

yapay zeka uluslararası hukuk uluslararası insancıl hukuk insan hakları etik ilkeler

Kaynakça

  • Abhivardhan, ‘The Wider Realm to Artificial Intelligence in International Law’ (2018) <https://ssrn.com/abstract=3172280> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • African Union, ‘African Digital Transformation Strategy, and African Union Communication and Advocacy Strategy among Major AU Initiatives in the Final Declaration of STCCICT3’ (2019) https://au.int/sites/default/files/pressreleases/37592-pr-stc_pr-1-5.pdf. (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Alzoghbi A M, ‘Artificial Intelligence and its Impact on the Rules of Public International Law’ (2021) V14 2021/3 MJLE 210-270 <https://mjle.journals.ekb.eg/article_217245_7da5a4ed128c87f5bf73467503276b9a.pdf>. (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Anderson K and Waxman M, ‘Law and Ethics for Autonomous Weapon Systems: Why a Ban Won't Work and How the Laws of War Can’ (2013) Stanford University, The Hoover Institution Jean Perkins Task Force On National Security and Law Essay Series 1-32 <https://scholarship.law.columbia.edu/faculty_scholarship/1803> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Bayram M H, Avrupa Birliği Hukuku Dersleri (6.Baskı Seçkin 2021).
  • Brundage M and Others, ‘The Malicious Use of Artificial Intelligence: Forecasting, Prevention, and Mitigation’ (2018) 1-101 <https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1802/1802.07228.pdf> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Burri T, ‘International Law and Artificial Intelligence’ (2017) vol 60 German Yearbook of International Law 91-108 https://ssrn.com/abstract=3060191 or <http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3060191> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Calderaro A and Blumfelde S, ‘Artificial Intelligence And EU Security: The False Promise of Digital Sovereignty’ (2022) Volume 31 Issue 3 European Security 415-434.
  • Carillo M R, ‘Artificial intelligence: From ethics to law’ (2020) 44 101937 Telecommunications Policy 1-16. <https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S030859612030029X> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Chesterman S, ‘Artificial Intelligence And The Limits Of Legal Personalitys’ (2020) Volume 69 Issue 4 International and Comparative Law Quarterly 819-844 <https://doi.org/10.1017/S0020589320000366> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Davison N, ‘A legal perspective: Autonomous weapon systems under international humanitarian law, Perspectives on Lethal Autonomous weapon systems’ (2016) No 30 Legal Division International Committee of the Red Cross UNODA Occasional Papers 5-18 <https://www.icrc.org/en/document/autonomous-weapon-systems-under-international-humanitarian-law> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Eltimur D Y, ‘İnsan Haklarının Korunması Bağlamında Yapay Zekâ Uygulamaları’ (2022) Y Aralık 2022 C 12 S 2 AkdHFD 559-594.
  • EU Artificial Intelligence Act (EU AI Act), P9_TA(2023)0236 (14 June 2023) https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2023-0236_EN.html (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • EU European Commission High-Level Expert Group on AI, ‘Ethics Guidelines for Trustworthy Artificial Intelligence’ (EU Ethics Guidelines for AI) (8 April 2019) <https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/ethics-guidelines-trustworthy-ai> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • EU European Commission High-Level Expert Group on Artificial Intelligence, ‘A definition of AI: Main capabilities and scientific disciplines’ (EU definition of AI) (8 April 2019) <https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/definition-artificial-intelligence-main-capabilities-and-scientific-disciplines> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • EU European Commission, ‘Proposal for a “Regulation Of The European Parliament And Of The Council Laying Down Harmonised Rules On Artificial Intelligence (Artificial Intelligence Act) And Amending Certain Union Legislative Acts’ (2021) (COM(2021)0206 – C9-0146/2021 – 2021/0106(COD)) <https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A52021PC0206> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • EU European Parliament, ‘Artificial intelligence: questions of interpretation and application of international law’ P9_TA(2021)0009, (2020/2013(INI)) <https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2021-0009_EN.pdf> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • EU European Parliamentary ResearchService (EPRS), ‘Regulating facial recognition in the EU’ (2021) <https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/IDAN/2021/698021/EPRS_IDA(2021)698021_EN.pdf> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • G7, ‘Charlevoix Common Vision for the Future of Artificial Intelligence’ (2018) <https://www.international.gc.ca/world-monde/assets/pdfs/international_relations-relations_internationales/g7/2018-06-09-artificial-intelligence-artificielle-en.pdf> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Glennon M J, ‘The Dark Future of International Cybersecurity Regulation’ (2013) 6(2) Journal of National Security Law and Policy 563-570.
  • Group of 20, ‘AI Principles’ (G20 AI Principles) (2019) <https://www.mofa.go.jp/policy/economy/g20_summit/osaka19/pdf/documents/en/annex_08.pdf> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Gürsel İ, ‘Protection of Personal Data in International Law and the General Aspects Of The Turkish Data Protection Law’ (2016) Cilt 18 Sayı 1 DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi 33-61.
  • Hars A, ‘AI and international law – Legal personality and avenues for regulation’ (2021) 62 (2021) 4 Hungarian Journal of Legal Studies 320-344.
  • Human Rights Watch, ‘Losing Humanity: The Case Against Killer Robots’ (19 November 2012) <https://www.hrw.org/report/2012/11/19/losing-humanity/case-against-killer-robots> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Kaye D, ‘Report of the Special Rapporteur on the Promotion and protection of the right to freedom of opinion and expression’ (2018) A/73/348 United Nations General Assembly <https://digitallibrary.un.org/record/1643488> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Kılıçaslan S K, ‘Yapay Zekânın Hukuki Statüsü ve Hukuki Kişiliği Üzerine Tartışmalar’ (2019) Yıl 4 Sayı 2019/2 YBHD 363-389.
  • Kolarevic E, ‘The Influence of Artificial Intelligence on the Right to Freedom of Expression Review Article’ (2022) 39 Law - Theory and Practice 111-126.
  • Leys N, ‘Autonomous weapon systems, and international crises’ (2018) 12 (1) Strategic Studies Quarterly 48–73. LoPucki L M, ‘Algorithmic Entities’ (2017) 95:4 Washington University Law Review 887-953 <https://openscholarship.wustl.edu/law_lawreview/vol95/iss4/7/> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Maas M M, ‘International Law Does not Compute Artificial Intelligence And The Development, Displacement or Destruction of the Global Legal Order’ (2019) 3 V 20 (1) Melbourne Journal of International Law (MelbJlIntLaw) 29-58 <http://classic.austlii.edu.au/au/journals/MelbJIL/2019/3.html> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Martinez R, ‘Artificial Intelligence: Distinguishing Between Types & Definitions’ (2019) 19 Nev. L.J. 1015-1042.
  • Mındız E, ‘Peculium Kurumunun Yapay Zekâya Sahip Robotların Hukukî Statülerinin Tespitinde Model Olarak Kullanılması’ (2022) 71 (3) AÜHFD, 937-970.
  • Nagar R, ‘The Impact of AI on Privacy and Data Protection Laws’ (2023) <https://www.linkedin.com/pulse/impact-ai-privacy-data-protection-laws-ronak-nagar> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • OECD, ‘Recommendation of the Council on Artificial Intelligence OECD/LEGAL/0449’ (OECD AI Recommendation) (2019) <https://legalinstruments.oecd.org/en/instruments/oecd-legal-0449> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Peschke, Z S G ve Peschke, L, ‘Artificial Intelligence and The New Challenges for EU Legislation’ Yıl:7 2022/2 YBHD 1267-1292.
  • Picker C B, ‘A View from 40,000 Feet: International Law and the Invisible Hand of Technology’ (2001) 23(1) Cardozo Law Review, 149-219.
  • Roumate F, ‘Artificial Intelligence, Ethics and International Human Rights Law’ (2021) Vol 29 03/2021 International Review of Information Ethics (IRIE) 1-10 <https://doi.org/10.29173/irie422> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Shahbaz A and Funk A, ‘The pandemic is fueling digital repression worldwide’ (2020) <https://freedomhouse.org/report/freedom-net/2020/pandemics-digital-shadow> (Erişim tarihi: 07.10.2023)
  • Singil N, ‘Yapay Zekâ ve İnsan Hakları’ (2022) 42(1) Public and Private International Law Bulletin (PPIL) 121–158 <https://doi.org/10.26650/ppil.2022.42.1.970856> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Surden H, ‘Artificial Intelligence and Law: An Overview’ (2019) Vol 35:4 Georgia State University Law Review 1306-1337 https://readingroom.law.gsu.edu/gsulr/vol35/iss4/8 (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • UNESCO, ‘Draft Text for the Recommendation on Ethics of Artificial Intelligence’ (2021) (UNESCO Ethics 2021) https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000377897 ve <https://www.unesco.org.tr/Pages/1757/1336/41.-Genel-Konferans-Kararlar%C4%B1> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • UNESCO, ‘First Draft Text for the Recommendation on Ethics of Artificial Intelligence’ (2020) (UNESCO Ethics 2020) <https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000373434> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • UNESCO, ‘Protecting Freedom of Expression during the COVID-19 crisis: UNESCO issues Guidelines for Judicial Operators’ (15 September 2020) <https://www.unesco.org/en/articles/protecting-freedom-expression-during-covid-19-crisis-unesco-issues-guidelines-judicial-operators> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • United Nations Office of Counter-Terrorism ‘Countering Terrorism Online with Artificial Intelligence’ (2021) 1-49 <https://unicri.it/sites/default/files/2021-06/Countering%20Terrorism%20Online%20with%20AI%20-%20UNCCT-UNICRI%20Report.pdf> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Wells-Edwards, B, ‘What’s in a Voice? The Legal Implications of Voice Cloning Notes’, Vol 64 Arizona Law Rewiev 1213-1239 <https://arizonalawreview.org/pdf/64-4/64arizlrev1213.pdf> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • World Health Organization, ‘Ethical considerations to guide the use of digital proximity tracking technologies for COVID-19 contact tracing’ (2020) <https://www.who.int/publications/i/item/WHO-2019-nCoV-Ethics_Contact_tracing_apps-2020.1> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • İnternet Kaynakları
  • Facial recognition market, <https://www.marketresearchfuture.com/reports/facial-recognition-market> (Erişim tarihi: 07.09.2023).
  • International Data Corporation, ‘Worldwide Spending on AI-Centric Systems’ (2022) <https://www.idc.com/getdoc.jsp?containerId=prUS49670322> (Erişim tarihi: 07.09.2023).
  • Uluslararası Savaş Ganimetleri Mahkemesi Kurulmasına İlişkin Sözleşme için: <https://ihl-databases.icrc.org/en/ihl-treaties/hague-conv-xii-1907> (Erişim tarihi: 07.09.2023).
  • UNESCO 41. Genel Konferans Kararları için <https://www.unesco.org.tr/Pages/1757/1336/41.-Genel-Konferans-Kararlar%C4%B1> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
  • Yapay Zekâ Politika Gözlemevi için <https://oecd.ai/en/> (Erişim tarihi: 07.10.2023).
Toplam 51 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Bilişim ve Teknoloji Hukuku
Bölüm KAMU HUKUKU
Yazarlar

Süleyman Dost 0000-0003-0317-6389

Yayımlanma Tarihi 18 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 13 Ekim 2023
Kabul Tarihi 17 Ekim 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 13 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Dost, S. (2023). Yapay Zekâ ve Uluslararası Hukukun Geleceği. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13(2), 1271-1313. https://doi.org/10.52273/sduhfd..1375673
AMA Dost S. Yapay Zekâ ve Uluslararası Hukukun Geleceği. SDÜHFD - SDLR. Aralık 2023;13(2):1271-1313. doi:10.52273/sduhfd.1375673
Chicago Dost, Süleyman. “Yapay Zekâ Ve Uluslararası Hukukun Geleceği”. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13, sy. 2 (Aralık 2023): 1271-1313. https://doi.org/10.52273/sduhfd. 1375673.
EndNote Dost S (01 Aralık 2023) Yapay Zekâ ve Uluslararası Hukukun Geleceği. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13 2 1271–1313.
IEEE S. Dost, “Yapay Zekâ ve Uluslararası Hukukun Geleceği”, SDÜHFD - SDLR, c. 13, sy. 2, ss. 1271–1313, 2023, doi: 10.52273/sduhfd..1375673.
ISNAD Dost, Süleyman. “Yapay Zekâ Ve Uluslararası Hukukun Geleceği”. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13/2 (Aralık 2023), 1271-1313. https://doi.org/10.52273/sduhfd. 1375673.
JAMA Dost S. Yapay Zekâ ve Uluslararası Hukukun Geleceği. SDÜHFD - SDLR. 2023;13:1271–1313.
MLA Dost, Süleyman. “Yapay Zekâ Ve Uluslararası Hukukun Geleceği”. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, c. 13, sy. 2, 2023, ss. 1271-13, doi:10.52273/sduhfd. 1375673.
Vancouver Dost S. Yapay Zekâ ve Uluslararası Hukukun Geleceği. SDÜHFD - SDLR. 2023;13(2):1271-313.

Cited By

Yapay zekâ ile üretilen görsel ve illüstrasyon eserlerinin telif hakları ve kişisel veri güvenliği
Disiplinlerarası Yenilik Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.56723/dyad.1330177
 Kapak Resmi İndir