Öz
This study tested the relationship between fair value accounting and earnings quality of participation banks traded in Borsa Istanbul (BIST) between 2018 and 2021. In measuring the fair value accounting for participation banks, the period profit/loss and total comprehensive income/expense items reported in the profit or loss statement of the enterprises are proportioned against the items “Fair Value Through Profit and Loss (FVTPL)” and “Fair Value Through Other Comprehensive Income (FVTOCI)”. In the measurement of earnings quality, total accruals are calculated using the cash flow approach. Non-discretionary accruals were determined using the Healy Model. The multiple regression analysis methods was used to determine the relationship between fair value accounting and earnings quality. According to the results obtained from the study, it has been determined that there is no significant relationship between “Fair Value Through Profit and Loss (FVTPL)/ Period Profit And Loss” and “non-discretionary accruals”. However, it has been determined that there is a positive and significant relationship between the firm size variable used in the model as a control variable and fair value accounting.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adıgüzel, H. (2018). Muhasebe literatüründe kazanç yönetimi teknikleri, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11, 63–76.
- Bartov, E., Givoly, D. & Hayn, C. (2000). The Rewards to Meeting or Beating Earnings Expectations, Journal of Accounting and Economics, 33, 173–204.
- Bayırlı, R. (2006). Yaratıcı muhasebe, etik, firma değeri ve örnek bir uygulama, (Doktora Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Bezirgan, E. & Sakarya, Ş. (2022). Kazanç kalitesinin ölçümünde muhasebe esaslı yaklaşımlar: Türk bankacılık sektöründen bulgular, Bankacılar Dergisi, Sayı 120, 43-67
- Bratten, B., Causholli, M., & Khan, U. (2012). Fair value accounting and the predictive ability of earnings: evidence from the banking ındustry, SSRN Electronic Journal.
- Çavuş, G. (2018). Finansal raporlama kalitesini etkileyen faktörler ve finansal raporların kalitesinin ölçümüne ilişkin yaklaşımlar: BIST imalat sektöründe bir uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir
- DeFond, M., Hu, J., Hung &M., Li, S.,(2020). The effect of fair value accounting on the performance evaluation role of earnings, Journal of Accounting and Economics, 70(2), 1-52
- Fidan, M. M. (2018). IFRS 9 finansal araçlar standardına göre finansal varlıkların sınıflandırılması ve sınıflandırmada kullanılan testler / kriterler, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(1), 1–27.
- Francis J, LaFond R, Olsson P, Schipper K (2004). EQ And The Pricing Effects Of Earnings Patterns. Available at SSRN: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=414142
- Gaio, C. (2010). The Relative Importance Of Firm And Country Characteristics For EQ around the World, Euro. Accounting Review,19(4),693-738
- George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson Goel, S.,(2012). Demystifying earnings management through accruals management: an ındian corporate study, Vikalpa, 37(1), 49–56,
- Healy, P. M. & Wahlen, J. M. (1999). A review of the earnings management literature and ıts ımplications for standard setting, Accounting Horizons, 13(4), 365–383.
- Küçüksille E., (2016). SPSS Uygulamalı Cok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ed. Şeref Kalaycı, Ankara: Asil Yayın
- Lilien, S., Sarath, B. & Yan, Y. (2019). Fair value accounting, earnings management, and the case of bargain purchase gain, Asian Review of Accounting, 28(2), 229–253.
- Mauro, P., Guido, P. & Elisa, M. (2017). Fair value accounting and earnings quality (EQ) in banking sector: Evidence from Europe, African Journal of Business Management, 11(20), 597–607. H7890*1234567890*213 <
- Olaoye, F.O. &Ibukun-Falayi, O.R (2020). Effect of fair value accounting on earning quality of Nigeria deposit money banks. KIU Interdisciplinary Journal of Humanities and Social Sciences, 1(2), 416-428
- Ozbay, D. (2021). Gerçeğe Uygun Değer İle Kazanç Yönetimi Arasındaki İlişkinin Literatür Analizi İle İncelenmesi, Journal of Economics Finance and Accounting, 8(4), 174-183.
- Önder, Ş. & Ağca, A. (2013) Toplam Tahakkuk Modelleri İle Türkiye’de Kar Yönetiminin Ölçülmesi: İMKB’de Yer Alan İşletmeler Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi EYİ Özel Sayı, 35-48
- Özcan İ. &Kepçe, N. Gerçeğe Uygun değer muhasebesinin kazanç kalıcılığına etkisi, Mali Çözüm Dergisi 31(167), 13-38.
- Sadiq, M. & Shafie, R. B. (2017). The quality of financial reporting and ıts measurements. International Journal of Economic Perspectives, 11(1). 392-401.
- Sakarya, Ş., & Sünbül Koçak, Z. (2016). Kazanç kalitesi ve yönetiminin işletmelerin finansal performansı üzerine etkisi: İSO 500 işletmeleri üzerine bir araştırma, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 733–749.
- Senel, S. A., Tuncay, M., Önoğul, Ö., Karslı & C. (2011). Türkiye Muhasebe Standartlarında Yer Alan Bir Değerleme Ölçüsü: Gerçeğe Uygun Değer, E-Journal of New world Sciences Academy, 6(1), 48-76
- Šodan, S. (2015). The Impact of Fair Value Accounting on Earnings Quality in Eastern European Countries, Procedia Economics and Finance, 32, 1769–1786.
- Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon
- Takacs, A., Szucs, T., Kehl, D., & Fodor, A. (2020). The effect of fair valuation on banks’ earnings quality: empirical evidence from developed and emerging European countries. Heliyon, 6(12),
- TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü” Standardı 30/12/2012 Tarihli ve 28513 Sayılı Resmî Gazete(Mükerrer)
- Thesing, J., Velte, P. (2021). Do fair value measurements affect accounting-based earnings quality? A literature review with a focus on corporate governance as moderator, Journal of Business Economics, 91(7), 965–1004.
- Topaloğlu, E., E., (2018). Bankalarda Finansal Kırılganlığı Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi ile Belirlenmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(1), 15-38
- Tutino, M., & Pompili, M. (2018). Fair value accounting and management opportunism on earnings management in banking sector: First evidence, Corporate Ownership and Control, 15, 59–69.
KAZANÇ KALİTESİNİN GERÇEĞE UYGUN DEĞER MUHASEBESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: KATILIM BANKALARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Öz
Bu çalışmada 2018-2021 yılları arasında Borsa İstanbul (BIST)’te işlem gören katılım bankalarının gerçeğe uygun değer muhasebesi ile kazanç kaliteleri arasındaki ilişki test edilmiştir. Katılım bankalarına ilişkin gerçeğe uygun değer muhasebesinin ölçümünde işletmelerin kar veya zarar tablosunda raporladıkları “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kâr Zarara Yansıtılanlar” ve “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Diğer Kapsamlı Gelire Yansıtılanlar” kalemlerine karşılık dönem kar/zararı ve toplam kapsamlı gelir/gider kalemleri oranlanmıştır. Kazanç kalitesinin ölçümünde ise toplam tahakkuklar nakit akış yaklaşımı kullanılarak hesaplanmış, daha sonra ise “Healy Modeli” kullanılarak ihtiyari olmayan tahakkukların tutarı tespit edilmiştir. Gerçeğe uygun değer muhasebesi ve kazanç kalitesi arasındaki ilişki çoklu regresyon analizi yöntemi ile test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre katılım bankalarının kar/zarar tablosunda raporladıkları gerçeğe uygun değer farkı kâr zarara yansıtılanlar/ dönem kar zararı ile ihtiyari olmayan tahakkuk tutarları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Fakat kontrol değişkeni olarak modelde kullanılan işletme büyüklüğü değişkeni ile gerçeğe uygun değer muhasebesi arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Gerçeğe Uygun Değer Kazanç Yönetimi Healy Model Toplam Tahakkuklar
Kaynakça
- Adıgüzel, H. (2018). Muhasebe literatüründe kazanç yönetimi teknikleri, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11, 63–76.
- Bartov, E., Givoly, D. & Hayn, C. (2000). The Rewards to Meeting or Beating Earnings Expectations, Journal of Accounting and Economics, 33, 173–204.
- Bayırlı, R. (2006). Yaratıcı muhasebe, etik, firma değeri ve örnek bir uygulama, (Doktora Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Bezirgan, E. & Sakarya, Ş. (2022). Kazanç kalitesinin ölçümünde muhasebe esaslı yaklaşımlar: Türk bankacılık sektöründen bulgular, Bankacılar Dergisi, Sayı 120, 43-67
- Bratten, B., Causholli, M., & Khan, U. (2012). Fair value accounting and the predictive ability of earnings: evidence from the banking ındustry, SSRN Electronic Journal.
- Çavuş, G. (2018). Finansal raporlama kalitesini etkileyen faktörler ve finansal raporların kalitesinin ölçümüne ilişkin yaklaşımlar: BIST imalat sektöründe bir uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir
- DeFond, M., Hu, J., Hung &M., Li, S.,(2020). The effect of fair value accounting on the performance evaluation role of earnings, Journal of Accounting and Economics, 70(2), 1-52
- Fidan, M. M. (2018). IFRS 9 finansal araçlar standardına göre finansal varlıkların sınıflandırılması ve sınıflandırmada kullanılan testler / kriterler, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(1), 1–27.
- Francis J, LaFond R, Olsson P, Schipper K (2004). EQ And The Pricing Effects Of Earnings Patterns. Available at SSRN: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=414142
- Gaio, C. (2010). The Relative Importance Of Firm And Country Characteristics For EQ around the World, Euro. Accounting Review,19(4),693-738
- George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson Goel, S.,(2012). Demystifying earnings management through accruals management: an ındian corporate study, Vikalpa, 37(1), 49–56,
- Healy, P. M. & Wahlen, J. M. (1999). A review of the earnings management literature and ıts ımplications for standard setting, Accounting Horizons, 13(4), 365–383.
- Küçüksille E., (2016). SPSS Uygulamalı Cok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ed. Şeref Kalaycı, Ankara: Asil Yayın
- Lilien, S., Sarath, B. & Yan, Y. (2019). Fair value accounting, earnings management, and the case of bargain purchase gain, Asian Review of Accounting, 28(2), 229–253.
- Mauro, P., Guido, P. & Elisa, M. (2017). Fair value accounting and earnings quality (EQ) in banking sector: Evidence from Europe, African Journal of Business Management, 11(20), 597–607. H7890*1234567890*213 <
- Olaoye, F.O. &Ibukun-Falayi, O.R (2020). Effect of fair value accounting on earning quality of Nigeria deposit money banks. KIU Interdisciplinary Journal of Humanities and Social Sciences, 1(2), 416-428
- Ozbay, D. (2021). Gerçeğe Uygun Değer İle Kazanç Yönetimi Arasındaki İlişkinin Literatür Analizi İle İncelenmesi, Journal of Economics Finance and Accounting, 8(4), 174-183.
- Önder, Ş. & Ağca, A. (2013) Toplam Tahakkuk Modelleri İle Türkiye’de Kar Yönetiminin Ölçülmesi: İMKB’de Yer Alan İşletmeler Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi EYİ Özel Sayı, 35-48
- Özcan İ. &Kepçe, N. Gerçeğe Uygun değer muhasebesinin kazanç kalıcılığına etkisi, Mali Çözüm Dergisi 31(167), 13-38.
- Sadiq, M. & Shafie, R. B. (2017). The quality of financial reporting and ıts measurements. International Journal of Economic Perspectives, 11(1). 392-401.
- Sakarya, Ş., & Sünbül Koçak, Z. (2016). Kazanç kalitesi ve yönetiminin işletmelerin finansal performansı üzerine etkisi: İSO 500 işletmeleri üzerine bir araştırma, Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 733–749.
- Senel, S. A., Tuncay, M., Önoğul, Ö., Karslı & C. (2011). Türkiye Muhasebe Standartlarında Yer Alan Bir Değerleme Ölçüsü: Gerçeğe Uygun Değer, E-Journal of New world Sciences Academy, 6(1), 48-76
- Šodan, S. (2015). The Impact of Fair Value Accounting on Earnings Quality in Eastern European Countries, Procedia Economics and Finance, 32, 1769–1786.
- Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.), Boston: Allyn and Bacon
- Takacs, A., Szucs, T., Kehl, D., & Fodor, A. (2020). The effect of fair valuation on banks’ earnings quality: empirical evidence from developed and emerging European countries. Heliyon, 6(12),
- TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü” Standardı 30/12/2012 Tarihli ve 28513 Sayılı Resmî Gazete(Mükerrer)
- Thesing, J., Velte, P. (2021). Do fair value measurements affect accounting-based earnings quality? A literature review with a focus on corporate governance as moderator, Journal of Business Economics, 91(7), 965–1004.
- Topaloğlu, E., E., (2018). Bankalarda Finansal Kırılganlığı Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi ile Belirlenmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(1), 15-38
- Tutino, M., & Pompili, M. (2018). Fair value accounting and management opportunism on earnings management in banking sector: First evidence, Corporate Ownership and Control, 15, 59–69.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İşletme |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Mayıs 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 21 Ağustos 2022 |
| Kabul Tarihi | 20 Ocak 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 23 Sayı: 69 |
