Türkiye’de Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Tespiti: 1980-2014 VAR Model Analizi
Öz
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de sağlık harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin analiz edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’de 1980-2014 yılları içerisinde gerçekleştirilen toplam sağlık harcamalarının kamu ve özel sektör ayrıştırması yapılarak, ekonomik büyüme üzerindeki etkinlikleri analiz edilmiştir. Analizde kişi başına düşen GSYH bağımlı değişken, kişi başına düşen kamu sağlık harcamaları ve kişi başına düşen özel sağlık harcamaları bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Çalışmada gerçekleştirilen varyans ayrıştırması sonucunda Türkiye’de 1980-2014 yılları içerisinde kamu sağlık harcamalarının ekonomik büyümede %1,91, sağlık harcamalarının ise %0,41 seviyesinde katkı sağladıkları tespit edilmiştir
Anahtar Kelimeler
Sağlık Harcamaları Ekonomik Büyüme ADF Birim Kök Analizi VAR Analizi
Kaynakça
- AKAR, Sevda; (2014), “Türkiye’de Sağlık Harcamaları, Sağlık Harcamalarının Nisbi Fiyatı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(1), ss.311
- AYDEMİR, Cahit ve Seniha BAYLAN; (2015), “Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi
- Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), ss. 417- BALTAGI, Badi H. ve Francesco MOSCONE; (2010), “Health Care Expenditure and Income in the OECD Reconsidered: Evidence from Panel Data”, IZA Discussion Paper Series, 4851, ss. 1-22.
- ÇETİN, Murat ve Eyyup ECEVİT; (2010), “Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki
- Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), ss. 182. DAMODAR, Gujarati; (1999), Basic Econometrics, Çev.: Ü. Şenesen ve G. G. Şenesen, Literatür Yayınevi, İstanbul.
- ELMİ, Mila, Zahra ve Somaye SADAGHİ; (2012), “Health Care Expenditures and Economic Growth in Developing Countries: Panel Co-Integration and Causality”, Middle East Journal of Scientific
- Research, Cilt:12, Sayı:1, ss.88-91. KAR, Muhsin ve Hüseyin AĞIR; (2006), “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi
- Eşbütünleşme Yaklaşımı ile Nedensellik Testi, 1926-1994”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (11), ss. 50-68.
- KIYMAZ, Halil. Yasemin AKBULUT ve Ahmet DEMİR; (2006), “Tests of Stationarity and Cointegration of Health Care Expenditure and Gross Domestic Product”, The European Journal of
- Health Economics, 7(4), ss. 285-289. MAZGİT, İsmail; (2002), “Bilgi Toplumu ve Sağlığın Artan Önemi”, 1. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat ve İşletme Bölümleri, İzmit, ss. 405-415.
- MUSHKİN, Selma J.; (1962), “Health as an Investment.” Journal of Political Economy, Cilt:70, Sayı:5, ss. 129-157.
- MUCUK, Mehmet ve Volkan ALPTEKİN; (2008), “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi
- VAR Analizi (1975-2006)”, Maliye Dergisi, (155), ss. 159-174.
- ÖZSOY, Ceyda; (2009), “Türkiye’de Eğitim ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Modeli
- İle Analizi”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(1), ss. 71-83. PRADHAN, Rudra Prakash; (2011), “Effects of Health Spending on Economic Growth: A Time
- Series Approach”, Decision, Cilt:38, Sayı:2, ss.68-83. SAYIN, Ferhan; (2015), “Ekonomik Büyüme ile Sağlık Harcamaları Arasındaki İlişki: OECD
- Ülkeleri Üzerine Bir Panel Eşbütünleşme Analizi”, iç. Burcu Güvenek (Ed.), Sağlık Ekonomisi Mikro ve Makro Boyutları, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya, ss. 289-308. SELİM, Sibel, Doğan UYSAL ve Pınar ERYİĞİT; (2014), “Türkiye’de Sağlık Harcamalarının
- Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, (3), ss. 13-24. TABAN, Sami; (2006), “Türkiye’de Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi”
- Sosyo Ekonomi Dergisi, 4(4), ss. 31-46. TARI, Recep; (2015), Ekonometri, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
- TIRAŞOĞLU, Muhammed ve Burcu YILDIRIM; (2012), “Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık
- Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 2(2), ss. 111-117.
- YARDIMCIOĞLU, Fatih; (2013), “Eğitim ve Sağlık İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:9, Sayı:1, ss.49-74
- YERDELEN TATOĞLU, Ferda; (2011), “The Relationships between Human Capital Investment and Economic Growth: A Panel Error Correction Model”, Journal of Economic and Social Research, (1), pp. 77-90.
- YUMUŞAK, İbrahim Güran ve Durmuş Çağrı YILDIRIM; (2009), “Sağlık Harcamaları İktisadi
- Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme”, The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management, 4(1), ss. 57-70.
Öz
The aim of this study is to analyze the relation between health expenditures and economic growth in Turkey. For this purpose, by unbundling the private and public sector of total healths expenditures which are realized in Turkey between 1980-2014, contributions to economic growth were analyzed. In this analysis, GDP per capita was used like dependent variable while public health expenditures per capita and private health expenditures per capita were used as independent variables. As the result of variance decomposition which was made in the study that they were detected to contribute in between the years 1980 and 2014 in public health expenditures 1,91% in economic growth while in private health expenditures 0,41% in economic growth in Turkey
Anahtar Kelimeler
Health Expenditures Economic Growth ADF Unit Root Analysis Var Analysis
Kaynakça
- AKAR, Sevda; (2014), “Türkiye’de Sağlık Harcamaları, Sağlık Harcamalarının Nisbi Fiyatı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(1), ss.311
- AYDEMİR, Cahit ve Seniha BAYLAN; (2015), “Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi
- Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), ss. 417- BALTAGI, Badi H. ve Francesco MOSCONE; (2010), “Health Care Expenditure and Income in the OECD Reconsidered: Evidence from Panel Data”, IZA Discussion Paper Series, 4851, ss. 1-22.
- ÇETİN, Murat ve Eyyup ECEVİT; (2010), “Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki
- Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2), ss. 182. DAMODAR, Gujarati; (1999), Basic Econometrics, Çev.: Ü. Şenesen ve G. G. Şenesen, Literatür Yayınevi, İstanbul.
- ELMİ, Mila, Zahra ve Somaye SADAGHİ; (2012), “Health Care Expenditures and Economic Growth in Developing Countries: Panel Co-Integration and Causality”, Middle East Journal of Scientific
- Research, Cilt:12, Sayı:1, ss.88-91. KAR, Muhsin ve Hüseyin AĞIR; (2006), “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi
- Eşbütünleşme Yaklaşımı ile Nedensellik Testi, 1926-1994”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (11), ss. 50-68.
- KIYMAZ, Halil. Yasemin AKBULUT ve Ahmet DEMİR; (2006), “Tests of Stationarity and Cointegration of Health Care Expenditure and Gross Domestic Product”, The European Journal of
- Health Economics, 7(4), ss. 285-289. MAZGİT, İsmail; (2002), “Bilgi Toplumu ve Sağlığın Artan Önemi”, 1. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Kocaeli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat ve İşletme Bölümleri, İzmit, ss. 405-415.
- MUSHKİN, Selma J.; (1962), “Health as an Investment.” Journal of Political Economy, Cilt:70, Sayı:5, ss. 129-157.
- MUCUK, Mehmet ve Volkan ALPTEKİN; (2008), “Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi
- VAR Analizi (1975-2006)”, Maliye Dergisi, (155), ss. 159-174.
- ÖZSOY, Ceyda; (2009), “Türkiye’de Eğitim ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Modeli
- İle Analizi”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 4(1), ss. 71-83. PRADHAN, Rudra Prakash; (2011), “Effects of Health Spending on Economic Growth: A Time
- Series Approach”, Decision, Cilt:38, Sayı:2, ss.68-83. SAYIN, Ferhan; (2015), “Ekonomik Büyüme ile Sağlık Harcamaları Arasındaki İlişki: OECD
- Ülkeleri Üzerine Bir Panel Eşbütünleşme Analizi”, iç. Burcu Güvenek (Ed.), Sağlık Ekonomisi Mikro ve Makro Boyutları, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya, ss. 289-308. SELİM, Sibel, Doğan UYSAL ve Pınar ERYİĞİT; (2014), “Türkiye’de Sağlık Harcamalarının
- Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, (3), ss. 13-24. TABAN, Sami; (2006), “Türkiye’de Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi”
- Sosyo Ekonomi Dergisi, 4(4), ss. 31-46. TARI, Recep; (2015), Ekonometri, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
- TIRAŞOĞLU, Muhammed ve Burcu YILDIRIM; (2012), “Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık
- Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 2(2), ss. 111-117.
- YARDIMCIOĞLU, Fatih; (2013), “Eğitim ve Sağlık İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:9, Sayı:1, ss.49-74
- YERDELEN TATOĞLU, Ferda; (2011), “The Relationships between Human Capital Investment and Economic Growth: A Panel Error Correction Model”, Journal of Economic and Social Research, (1), pp. 77-90.
- YUMUŞAK, İbrahim Güran ve Durmuş Çağrı YILDIRIM; (2009), “Sağlık Harcamaları İktisadi
- Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme”, The Journal of Knowledge Economy & Knowledge Management, 4(1), ss. 57-70.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mayıs 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Sayı: 639 |